An update and evaluation study of the course ‘Good food does not need to be expensive’
Projectomschrijving
Cursus laat mensen met een laag inkomen gezonder eten
Vraagstuk
Mensen met een laag inkomen zijn vaak slecht te bereiken met gezondheidsvoorlichting. Bovendien is gezond eten lastiger met een klein budget. De cursus Goedkoop Gezonde Voeding bestaat uit twee bijeenkomsten en een sms die deelnemers herinnert aan hun persoonlijke actieplan. Met praktische werkvormen en materialen leren deelnemers hoe ze met weinig geld toch gezond kunnen eten. Werkt deze aanpak?
Onderzoek
De cursus ‘Goedkoop gezond eten’ is bedoeld voor mensen met financiële problemen, zoals cliënten van de schuldhulpverlening. In dit project is de oorspronkelijke cursus uit 2000 herzien, geïmplementeerd en geëvalueerd.
Uitkomst
Deelnemers gaan na afloop van de cursus gezonder eten. Zo gebruiken zij vaker een vloeibaar bak- en braadproduct en neemt de consumptie van fruit en verse groenten toe. Deelnemers de bijeenkomsten (heel) duidelijk (93,1%) en (heel) leuk (89,1%) vinden. Ze waarderen de cursus met een 7,5 en geven de cursusleider een 8-. Diëtisten zelf waarderen de e-learning module waarin zij worden voorbereid op de bijeenkomsten. De methode sluit goed aan bij hun huidige werkwijze en is vooral goed toepasbaar voor diëtisten met een eigen praktijk. De website www.goedkoopgezondevoeding.nl helpt bij de verspreiding. Met een e-learning-module kunnen diëtisten gecertificeerd cursusleider worden.
Vervolg
Met behulp van de e-learning module Goedkoop Gezonde Voeding zijn inmiddels diëtisten elders in Nederland getraind. In 2018 zijn de materialen en e-learning module Goedkoop Gezonde Voeding vernieuwd.
In 2020 is een ZonMw-project gestart waarin GGD Zuid Limburg, Universiteit Maastricht en Dietistenpraktijk Lomme inzetten op verdere implementatie en borging van de cursus Goedkoop Gezonde Voeding. Zie voor meer informatie over dit project 'Implementatie in context: de verdere verspreiding van Goedkoop Gezonde Voeding'.
Lees meer over dit project op de pagina Integrale aanpak (overgewicht)
Producten
Verslagen
Eindverslag
De cursus Goedkoop Gezonde Voeding (voorheen bekend als Goede voeding hoeft niet veel te kosten) wordt al sinds 2000 geïmplementeerd in Zuid Limburg. De cursus bestaat uit twee bijeenkomsten die ieder twee uur duren en zijn geschikt voor groepen met ongeveer 8 tot 12 deelnemers. De cursus kan worden gegeven in bestaande groepen, bijvoorbeeld als onderdeel van een budgetteringscursus, maar ook in nieuwe groepen in wijkprojecten of als ouderavond op scholen gefinancierd vanuit publieke of private middelen. Het doel van de cursus is dat deelnemers voeding gerelateerde gedragingen zodanig veranderen dat ze minder of hetzelfde geld uitgeven aan voeding, maar tegelijkertijd meer groenten en fruit gaan eten en minder verzadigd vet consumeren. Tijdens het onderzoeksproject is de cursus gereviseerd, geïmplementeerd en geëvalueerd. De eerste analyses laten beperkte effecten zien op gedragsverandering door deelnemers. De landelijke verspreiding van de cursus zal vanaf 1 september 2015 plaatsvinden. De cursus zal dan ook worden ingediend ter certificering op het niveau “waarschijnlijk effectief” door het Centrum voor Gezond Leven.
De cursus Goede Voeding hoeft niet veel te kosten is een samenwerking tussen de GGD Zuid Limburg en vrijgevestigde diëtisten. De cursus is in 2000 voor het eerst ontwikkeld en heeft sindsdien meer dan 2000 gezinnen met een laag inkomen bereikt. Het doel is dat mensen gevarieerder gaan eten, dat de consumptie van fruit en groenten toeneemt en de consumptie van verzadigd vet afneemt onder mensen met een laag inkomen. De cursus bestaat uit twee bijeenkomsten die geleid worden door een diëtist. Er wordt gebruik gemaakt van evidence-based methoden zoals vaardigheidstraining, actief leren en blootstelling aan voedingsmiddelen. De cursus is gecertificeerd als theoretisch goed onderbouwd door het Centrum voor Gezond Leven. Om erkend te worden als “waarschijnlijk effectief” of “bewezen effectief” is een nieuwe evaluatiestudie nodig van de vernieuwde cursus. In 2012 is de cursus dus aangepast. Momenteel wordt de cursus geëvalueerd in een quasi-experimenteel design onder 200 deelnemers. Een voormeting, nameting en een follow-up meting worden uitgevoerd met behulp van telefonische 24-uurs interviews (dietary recalls). Daarnaast wordt er een procesevaluatie uitgevoerd (o.a. waardering van de cursus) tijdens deze telefonische interviews en worden er korte interviews gehouden met de diëtisten. Implementatiedata (o.a. worden de bijeenkomsten uitgevoerd zoals gepland) worden verzameld met behulp van gestructureerde observaties tijdens iedere bijeenkomst. Tenslotte wordt in 2014 een kosten-effectiviteitsanalyse uitgevoerd.