An INstrument FOR outcome Measurement in Economic evaluations of Health promotion; the INFORMEH project

Inleiding: Een belangrijke uitdaging voor economisch evaluatieonderzoek op het gebied van gezondheidsbevordering is het brede spectrum aan uitkomstmaten. Om besluitvormers goed te informeren over de allocatie van middelen aan gezondheidsbevorderende interventies is het belangrijk dat deze uitkomstmaten zowel domeinen op het gebied van gezondheid, alsook niet-gezondheidsdomeinen, omvatten. Deze studie heeft als doel om het bredere spectrum van uitkomstmaten binnen de gezondheidsbevordering systematisch te inventariseren en om daarnaast een overzicht te geven van de uitkomstmaten die dienen te worden geïncludeerd bij een instrument voor uitkomstonderzoek op het gebied van gezondheidsbevordering.

Methode: De studie bestaat uit drie fasen. Ten eerste is een literatuuronderzoek uitgevoerd. Vervolgens is een panel van experts geraadpleegd, om een meer diepgaande analyse te krijgen in het belang van brede uitkomstmaten en welke methoden hiervoor het beste kunnen worden gebruikt. Het panel bestaat uit nationale en internationale experts op het gebied van economische evaluaties van gezondheidsbevordering. In de derde fase van het onderzoek zijn relevante domeinen geïdentificeerd op basis van een survey onder de algemene Nederlandse populatie.

Resultaten en aanbevelingen:
Fase 1: De resultaten van de eerste fase van het onderzoek (literatuurstudie) zijn beschreven in een theoretisch kader dat onderscheid maakt tussen het bredere spectrum van uitkomstmaten op drie niveaus. Ten eerste kunnen er brede uitkomstenmaten zijn op individueel niveau, d.w.z. uitkomsten die relevant zijn voor de deelnemers aan gezondheidsbevorderingsinterventies, bijvoorbeeld een toename in zelfvertrouwen onder ouderen die deelnemen aan een valpreventieprogramma. Ten tweede kunnen er brede uitkomstenmaten zijn die optreden binnen de directe sociale omgeving van deelnemers aan een gezondheidsbevorderingsinterventie, zoals bijvoorbeeld een reductie in het aantal kinderen dat pest of dat gepest wordt door het toepassen van een anti-pest methode op basisscholen. Ten derde kunnen er brede uitkomstenmaten optreden die relevant zijn voor de maatschappij als geheel, bijvoorbeeld een afname in anti-sociaal gedrag ten gevolge van een programma gericht op vermindering van alcoholmisbruik. Alhoewel veel van deze brede uitkomstenmaten worden beschreven in de interventieplannen in de idatabase van het Centrum voor Gezond Leven van het RIVM worden deze uitkomsten zelden meegenomen in effect studies of economische evaluatie studies.

Fase 2: De analyse van de interviews met (inter)nationale experts heeft uitgewezen dat er een breed draagvlak is voor het includeren van brede uitkomstmaten in economische evaluaties op het gebied van gezondheidsbevordering. Hoewel de meerderheid van de experts is voor het ontwikkelen van een instrument om brede uitkomstmaten te meten, ontbreekt algemene consensus. Indien een dergelijk instrument wordt ontwikkeld zou het moeten voldoen aan een aantal voorwaarden: het instrument moet sensitief genoeg zijn om relevante veranderingen op te pikken, maar het zou daarnaast ook breed genoeg moeten zijn om alle relevante uitkomsten te meten. Daarnaast omschrijven de experts alternatieve strategieën voor het includeren van breder uitkomstmaten in economische evaluaties van gezondheidsbevordering: 1) het uitvoeren van een Kosten-Baten analyse) en het waarderen van alle uitkomsten in monetaire eenheden; 2) het includeren van additionele domeinen specifiek voor gezondheidsbevordering binnen het QALY concept in een Kosten-Utiliteitsanalyse; 3) het gebruiken van een alternatief instrument om breder, non-health uitkomsten te meten naast de traditionele QALY meting; 4) het gebruiken van een alternatief instrument dat een “overall” uitkomstmaat omvat, zoals de “happiness-index”, de ICE-CAP of de “well-being” instrumenten. Ieder van bovengenoemde strategieën voor het includeren van brede uitkomstmaten in economische evaluaties van gezondheidsbevordering heeft voor-