Verminderde arbeidsparticipatie in de leeftijd van de overgang, een analyse van de rol van sekse, gender en etniciteit.

Op dit moment zijn er meer dan 1.7 miljoen werkende Nederlandse vrouwen die 45 jaar of ouder zijn. Van vrouwen in deze leeftijd is bekend dat zij vaker dan mannen om gezondheidsredenen minder gaan werken of zich terugtrekken uit de arbeidsmarkt. Deze verminderde arbeidsparticipatie kan de financiële stabiliteit van vrouwen in gevaar brengen en dat heeft negatieve consequenties voor hun gezondheid en welzijn. Welke vrouwen een hoog risico lopen op verminderde arbeidsparticipatie is nog grotendeels onbekend omdat er nog geen onderzoek is gedaan dat i) voldoende participanten (power) heeft om combinaties van kenmerken, waaronder etniciteit en sociaal-economische positie, te onderzoeken, ii) de huidige generatie oudere vrouwen heeft geïncludeerd als onderzoeksdeelnemers en iii) onderscheid maakt tussen de fysieke en sociale aspecten, waaronder de privé- en werkomstandigheden, in de leeftijd van de overgang. In dit voorstel wordt de HELIUS studie aangewend voor het beantwoorden van de onderzoeksvragen, een unieke grootschalige multi-etnische populatiestudie met een onderzoekspopulatie die een hoge mate van sociaal-economische diversiteit kent. HELIUS deelnemers zijn van Nederlandse, Surinaamse (zowel Hindoestaanse als Creoolse en Javaans), Ghanese, Marokkaanse en Turkse achtergrond. Zo kan worden verkend bij welke oudere vrouwen uit verschillende etnische groepen, onder welke omstandigheden, verminderde arbeidsparticipatie met negatieve gevolgen voor hun financiële positie optreedt. De volgende vraagstellingen worden achtereenvolgens beantwoord: I Wat is de prevalentie van verminderde arbeidsparticipatie bij vrouwen in de overgangsleeftijd in verschillende etnische groepen en met verschillen in menopauze status? II Welke combinaties van factoren, gerelateerd aan menopauze status (sekse) en werk- en privéomstandigheden van vrouwen (gender), voorspellen vermindering van arbeidsparticipatie bij vrouwen in verschillende etnische groepen? III Wat zijn de implicaties van de resultaten die uit de analyse naar voren komen voor de preventie van verminderde arbeidsparticipatie van verschillende groepen vrouwen? De burgerparticipatie wordt in dit project op verschillende manieren geborgd, door deelname van vertegenwoordigers van de doelgroep aan het projectteam en door het betrekken van vrouwen uit de doelgroep bij verschillende onderdelen van het project. Dit project hanteert een zogeheten ‘Mixed methods’ onderzoeksopzet, waarbij kwalitatief en kwantitatief onderzoek gecombineerd worden. Bij zowel het kwalitatieve als het kwantitatieve onderdeel van de studie hanteren we een intersectioneel perspectief op het thema sekse, gender en arbeidsparticipatie. Het onderzoek bestaat uit drie fasen. Fase I betreft een kwalitatieve onderzoeksmethode, namelijk groepsinterviews. De projectgroep legt aan vrouwen uit de doelgroep mogelijke combinaties van kenmerken die een rol kunnen spelen bij verminderde arbeidsparticipatie voor in groepsbijeenkomsten. Zo wordt vastgesteld welke combinaties van kenmerken het meest relevant zijn. In fase II vindt een intersectionele kwantitatieve analyse van bestaande cohort data (HELIUS) met vijf jaar follow-up plaats, geïnformeerd door de uitkomsten van fase I. In fase III worden de uitkomsten van de kwantitatieve analyse voorgelegd aan de doelgroep en worden gezamenlijk kernboodschappen geformuleerd (kwalitatieve onderzoeksmethode). Het uiteindelijke doel van dit project is om een bijdrage te leveren aan de preventie van verminderde arbeidsparticipatie van vrouwen door kennis over welke vrouwen, onder welke omstandigheden, een hoog risico lopen te genereren. Beoogde producten zijn naast een wetenschappelijke publicatie en congresbijdragen ook een Nederlandstalig factsheet ten behoeve van de ontsluiting van kennis naar de doelgroep (via de website en facebookgroep van stichting Vuurvrouw en via de website en magazine van FNV Vrouw) en als input voor beleid en onderwijs.