Participatieve implementatiestrategieën voor lichter werken in de bouw

Dit projectvoorstel (participatieve implementatiestrategieën voor invoering en gebruik van ergonomische hulpmiddelen voor lichter werk) is op verzoek van ZonMw (zie brief op basis van vooraanvragen, d.d. 14 februari 2011 en e-mail d.d. 22 februari 2011) een samenwerkingsverband met het projectvoorstel leefstijlinterventie bij werknemers. Beide projecten vormen een unieke fit voor twee belangrijke en veelvoorkomende gezondheidsrisico’s in de bouw, namelijk klachten aan het bewegingsapparaat (KBA) en hart- en vaatziekten (HVZ). Voor beide gezondheidsrisico’s zijn ‘evidence based’ interventies beschikbaar. Implementatie vindt echter slechts ten dele plaats waardoor een belangrijk deel van de risicogroep niet bereikt wordt. Het doel van dit samenwerkingsproject is het optimaliseren en evalueren van de implementatie in de bouw van twee effectieve interventies ter bevordering van duurzame inzetbaarheid in 1 implementatiewerkplaats. Duurzame inzetbaarheid wordt gezien als een contextueel begrip, waarbij een goede Person-Environment (PE) fit verondersteld wordt. Door de combinatie van een leefstijlinterventie (accent op Person) en een interventie gericht op ergonomische hulpmiddelen waardoor werk relatief lichter wordt (Person-Environment fit verbetering), sluiten de interventies goed op elkaar aan en dragen potentieel bij aan duurzame inzetbaarheid van werknemers in de bouw. De grote uitdaging op het terrein van gezondheidsbevorderende interventies is dat meestal toch al gemotiveerde bedrijven en werknemers worden bereikt. Dit project beoogt echter ook bedrijven en werknemers te bereiken die bij interventies ter bevordering van de gezondheid en duurzame inzetbaarheid normaliter nog niet (optimaal) bereikt worden. Daarbij wordt, conform de eisen van Participatie & Gezondheid, gebruik gemaakt van bewezen effectieve interventies. Het project sluit aan bij de behoeften van Arbouw, werknemers en bouwbedrijven. Duurzame inzetbaarheid is voor Arbouw de komende jaren een belangrijk beleidsthema, waarbij de implementatie van beide interventies prioriteit hebben. Ondanks de beschikbaarheid van effectieve interventies op het gebied van leefstijlbevordering en arboverbetering vindt implementatie in bedrijven niet of slechts ten dele plaats. Bovendien wordt slechts een gering deel van de beoogde doelgroep bereikt. Dit is jammer, omdat juist bij een groter bereik van de doel- c.q. risicogroep grotere gezondheidswinst wordt verwacht. Deze implementatie werkplaats zal allereerst factoren identificeren die het bereik bevorderen dan wel belemmeren. Er zal een bottom-up benadering uitgevoerd worden, waarbij alle relevante stakeholders, zoals werknemers, arbodiensten, werkgevers worden betrokken. Met de verkregen informatie worden de implementaties van twee voorgestelde (evidence-based) interventies geoptimaliseerd. De implementatie werkplaats bestaat dus uit twee deelprojecten, die complementair zijn. Deelproject 1 richt zich op de implementatie van een effectief bevonden leefstijl interventie onder werknemers in de bouw met een verhoogd HVZ risico (geheel gericht op Person). Deelproject 2 richt zich op het bevorderen van het gebruik van ergonomische hulpmiddelen door bouwbedrijven ter preventie van klachten aan het bewegingsapparaat en richt zich hiermee op de Person-Environment interactie. Beide deelprojecten bestaan uit dezelfde 2 fasen, namelijk: 1. Een probleem analyse. Hierbij worden de belemmerende en bevorderende factoren voor het gebruik van de mechanische hulpmiddelen door bedrijven (dit voorstel) resp. voor deelname aan de leefstijlinterventie door werknemers (andere voorstel) geïdentificeerd. 2. Het ontwikkelen en evalueren van de implementatie van de geoptimaliseerde interventies (implementatiestrategie). In dit projectvoorstel wordt deelproject 2 uitgewerkt. Het doel van dit project is het optimaliseren en evalueren van participatieve strategieën om het gebruik van mechanische hulpmiddelen in de bouw te bevorderen onder werknemers met een verhoogd risico op werkgebonden klachten aan het bewegingsapparaat. Mechanische hulpmiddelen om materialen te (ver)plaatsen, zoals beschreven in de Arbocatalogi voor de bouwnijverheid, zijn effectieve maatregelen om de lichamelijke arbeidsbelasting te verminderen. Gedragsverandering is nodig om de mechanische hulpmiddelen in de praktijk in te voeren. Een participatieve aanpak, waarin werkgevers en werknemers samenwerken op bedrijfsniveau is daarvoor een goede strategie. De doelstelling van deze implementatiewerkplaats is het gebruik van mechanische hulpmiddelen en werkvermogen in het MKB bedrijf te bevorderen door de toepassing van twee participatieve ergonomische strategieën met hulp van ervaren ergonomen. Deze strategieën zijn ‘face to face op de werkplek’ of ‘e-coaching’. Eindresultaat is een concreet implementatieplan om (het risisico op) zowel werkgebonden aandoeningen aan het bewegingsapparaat als hart- en vaatziekten te verminderen en te voorkomen.