Gezond blijven werken, ook met mantelzorg

Mantelzorgers die de zorg voor een naaste combineren met betaald werk, lopen het risico uit te vallen of minder productief te zijn op het werk. De mate waarin dat risico zich voordoet hangt samen met de intensiteit en duur van de belasting, maar ook met de mantelzorgvriendelijkheid van de arbeidsorganisatie. Om (tijdelijke) uitval en verminderde inzetbaarheid van mantelzorgende werknemers te voorkomen, worden er de laatste jaren initiatieven genomen voor het implementeren van mantelzorgvriendelijk personeelsbeleid. Hoewel arbeidsorganisaties die daarmee bezig zijn en werkende mantelzorgers zich daar positief over uitlaten, is er geen wetenschappelijk onderzoek beschikbaar dat inzicht geeft in het effect van mantelzorgvriendelijk personeelsbeleid. Aangezien de behoefte aan (productieve) arbeidskrachten in de komende decennia alleen maar zal toe nemen en de vraag naar informele hulp vermoedelijk ook, is het van belang meer inzicht te krijgen in het effect van mantelzorgvriendelijk beleid. Door een combinatie van kwantitatief en kwalitatief onderzoek in vier arbeidsorganisaties, zal worden bijgedragen aan het vergroten van de kennis op dit terrein. Het project is een samenwerkingsverband tussen de afdeling Sociologie van de VU, Movisie en het Werk&Mantelzorg. De vier deelnemende arbeidsorganisaties zijn Menzis, Unipro, Versa Welzijn en gemeente Dinkelland. Het onderzoek richt zich op de fit tussen individuele kenmerken van de mantelzorger en de kenmerken van de arbeidsorganisatie. De interventie, bestaande uit de implementatie van mantelzorgvriendelijk beleid, richt zich vooral op het verbeteren van de bedrijfscultuur jegens mantelzorg. Mantelzorgers zouden daarmee eerder gebruik maken van bestaande verlofregelingen en ook meer steun ervaren van collega's en leidinggevenen bij hun pogingen arbeid en mantelzorg te combineren. Door het verhogen van deze fit zouden mantelzorgers meer in staat zijn om productief te blijven op het werk. Bij 22 bedrijven zijn voor juni 2010 via online vragenlijsten gegevens verzameld op een moment voorafgaande aan de implementatie van het mantelzorgvriendelijke beleid (T0-meting). Hierbij zijn 786 mantelzorgers geidentificeerd. In dit project zullen de gegevens van de mantelzorgers en de bedrijven met behulp van multilevel analyses worden geanalyseerd om vast te stellen in hoeverre er een fit bestaat tussen individuele en arbeidskenmerken en in hoeverre dit bijdraagt aan de productieve arbeid van de mantelzorgers (vraag 1). Bij vier bedrijven die reeds meer dan 12 maanden geleden startten met de implementatie van het beleid, wordt via kwalitatieve interviews met mantelzorgers en leidinggevenden inzicht verkregen in het proces van implementatie en de uitkomsten voor de arbeidsproductiviteit van de mantelzorgers (vraag 2). Tevens wordt in deze bedrijven de online vragenlijst opnieuw afgenomen zodat een kwantitatieve vergelijking tussen T0 en T1-meting, naast de kwalitieve analyses, inzicht geeft in veranderingen in de arbeidsproductiviteit van mantelzorgers, de door hen gebruikte strategieen om arbeid en mantelzorg te combineren, en de perceptie van steun van collega's en leidinggevenden. De resultaten van het onderzoek zullen worden gepubliceerd in wetenschappelijke artikelen. Tevens zal in samenwerking met Movisie de verkregen kennis worden verspreid via de websites van Movisie en Werk&Mantelzorg, flyers voor bedrijven en koepelorganisaties, en een slotbijeenkomst voor de vier deelnemende bedrijven.