Duurzamer aan het werk met Supported Employment & WRAP
Projectomschrijving
Producten
Verslagen
Eindverslag
Veel mensen met ernstige psychische aandoeningen moeten grote hindernissen overwinnen als zij gaan werken en een arbeidscarrière opbouwen. Het arbeidsmodel Individuele Plaatsing en Steun (IPS) helpt op effectieve wijze werk vinden en biedt daar job coaching bij. Toch is het dan voor velen nog erg lastig om sterk te staan op de arbeidsmarkt. Vermoed werd dat de herstelgerichte cursus WRAP (Wellness Recovery Action Plan) meerwaarde zou kunnen hebben op IPS, door duurzame inzetbaarheid op de arbeidsmarkt te versterken. Van WRAP is namelijk bekend dat het mensen uit de doelgroep helpt om zelfmanagementstrategieën te ontwikkelen en de cursus vergroot het ervaren herstel, in het bijzonder het vertrouwen in eigen kunnen.
Met een kwantitatieve vergelijkende effectstudie (RCT) bij vier GGZ-instellingen verkenden we* of WRAP helpt de duurzame inzetbaarheid te vergroten, bijvoorbeeld door beter baanbehoud en verbeterd arbeidsfunctioneren. Onderzoeksdeelnemers waren mensen met een betaalde baan die cliënt zijn van een ambulant GGZ-team en IPS arbeidsbegeleiding krijgen. We volgden een groep van 21 van deze werknemers die naast de gebruikelijke begeleiding WRAP volgden (de WRAP-groep), en 36 werkenden die alleen de gebruikelijke begeleiding ontvingen (de vergelijkingsgroep). Metingen m.b.v. zelfrapportagevragenlijsten vonden plaats bij de start en na zes en twaalf maanden. Indeling in de groepen gebeurde ’at random’, oftewel op basis van toeval.
Een kwalitatief onderzoek werd uitgevoerd bij een deel van genoemde werknemers om de ervaringen met WRAP in kaart te brengen: werkt het volgens betrokkenen en hoe kan arbeidsbegeleiding bij herstel aansluiten. We hielden interviews met betrokken werknemers, IPS trajectbegeleiders en WRAP-facilitators. Dat gebeurde in de voorbereidingsperiode, direct na de WRAP cursus en acht maanden later. Ook zijn acht groepsgesprekken gehouden met de IPS trajectbegeleider, de werknemer en leidinggevende of P&O-functionaris.
Kwantitatieve bevindingen
Nagenoeg iedereen bleef aan het werk tijdens het onderzoek (92%): daarin verschilden de twee groepen niet. Het sterkste effect blijkend uit dit onderzoeksdeel was dat werknemers in de WRAP-groep significant positiever oordeelden dan degenen in de vergelijkingsgroep over hun arbeidsfunctioneren in psychische zin, na zes maanden, rekening houdend met de scores op arbeidsfunctioneren bij de start. Ook was er na zes maanden een positief effect van WRAP op zelfmanagement (bijna significant). Een jaar na de start waren deze effecten niet meer zichtbaar, maar scoorde de WRAP wel positiever op sociaal functioneren in het algemeen (bijna significant). In de vergelijkingsgroep daarentegen waren mensen na twaalf maanden meer tevreden met de baan waarin zij werken dan de WRAP groep (bijna significant). Van tien stellingen die aan de WRAP-cursisten was voorgelegd, kreeg de meest positieve beoordeling de stelling “Dankzij WRAP weet ik beter wat me goed doet”. En dat is precies wat WRAP beoogt.
Kwalitatieve bevindingen
De kwalitatieve studie leerde dat werknemers door de training meer gingen nadenken over wat hen goed doet en hoe ze beter kunnen omgaan met tegenslag en disbalans. Door te praten over ervaringen met anderen, zowel met groepsleden als met facilitators, werden ze zich bewuster van hun eigen mogelijkheden om wensen te realiseren en grenzen te stellen wanneer dat nodig is. Wel zeiden sommigen dat zij wat meer individuele ondersteuning zouden willen, aanvullend op de groepsbijeenkomsten. Zo zouden zij de meer privacygevoelige onderwerpen meer één op één willen bespreken en de vertaalslag willen maken van WRAP naar het dagelijkse (werk)leven. Deelnemers noemden verder veel positieve ervaren effecten. Zo waren zij zich bewuster geworden van hoe zij zaken aanpakken, en hebben zij zichzelf beter leren kennen. Ook hebben zij geleerd om de eigen beperkingen te accepteren en hier op een andere manier mee om te gaan. Zij zijn meer regie over hun eigen leven gaan nemen.
Me
De studie ‘Werken met WRAP’ gaat na of een combinatie van herstel- en zelfmanagementtraining via een cursus 'Wellness Recovery Action Plan' (WRAP) en gerichte arbeidsbegeleiding leiden tot verbeterde uitkomsten van IPS/SE op duurzaam werken. WRAP is een 16 weken durende cursus met een ervaringsdeskundige trainer die de persoon helpt om een persoonlijk werkboek te maken waarin hij/zij beschrijft wat helpt om zich gezond te voelen en actief te herstellen. Longitudinale studies suggereren dat WRAP effectief is op herstel en zelfmanagement¬vaardigheden (Cook e.a. 2010, Cook e.a.2009).
De studie is een mix van kwantitatief en kwalitatief onderzoek. Met het eerste (kwantitatief) zoeken we antwoord op de vraag of het toevoegen van WRAP tot meer duurzame plaatsing leidt (o.a. werkbehoud). Het kwalitatieve onderzoek is bedoeld om meer inzicht te geven in de ervaren effecten van WRAP en de werking van de training volgens de beleving van de betrokkenen. Het onderzoek vindt plaats bij vier instellingen oftewel sites: GGzE, GGZ NHN, VIP AMC & UMCG – Lentis.
De studie beoogt 64 onderzoeksdeelnemers te werven en te volgen die een betaalde baan hebben en cliënt zijn van de GGZ en van daaruit coaching ontvangen. Bij iedere site krijgen acht van die deelnemers WRAP, en acht niet. De indeling in die groepen vindt plaats op grond van randomisatie. Alle deelnemers ontvangen de gebruikelijke GGZ begeleiding en arbeidsbegeleiding, zonder restricties. De onderzoeksdeelnemers worden een jaar gevolgd.