Mobiele menu

Het effect van een toegenomen vochtinname op chronisch recidiverende hoofdpijn

Projectomschrijving

Hoofdpijn is een veelvoorkomende klacht in de huisartspraktijk. De niet-farmacologische behandelmogelijkheden van de huisarts zijn gering. Algemeen wordt aangenomen dat dehydratie kan leiden tot hoofdpijn en enkele observationele studies bevestigen dit.

Doel

Onderzocht is of het drinken van 1,5 liter water extra per dag hoofdpijn kan verminderen.

Aanpak

De positieve resultaten van een pilotonderzoek zijn nader onderzocht in een grotere gerandomiseerde studie. Hoofdpijnpatiënten werden verdeeld in 2 groepen. Beide groepen kregen een advies gericht op ontspanning en goede nachtrust. Eén groep kreeg daarnaast het advies om per dag 1,5 liter extra water te drinken.

Resultaten

Het bleek dat water drinken de ernst van de hoofdpijn niet vermindert. Gemiddeld lijken de mensen in de controlegroep minder hoofdpijn te hebben. De verschillen zijn niet statistisch significant. Het objectieve beeld komt niet overeen met de subjectieve beleving. 45% van de waterdrinkgroep ervaart redelijk veel effect van de adviezen. Terwijl 25% uit de controlegroep de adviezen als positief ervaart.

Verslagen


Eindverslag

Hoofdpijn is een veel voorkomende klacht in de huisartspraktijk, waarbij de non-farmacologische behandelmogelijkheden van de huisarts zeer gering zijn. Met een effectief leefstijladvies zou daarom grote gezondheidswinst te behalen zijn. In dit onderzoek hebben wij onderzocht of het drinken van 1,5 liter extra water per dag een effectiefe methode is om hoofdpijn te verminderen. Algemeen wordt aangenomen dat dehydratie kan leiden tot hoofdpijn en enkele observationele studies bevestigen deze veronderstelling. Voor een longitudinale causale relatie tussen dehydratie en hoofdpijn bestaat echter nog geen wetenschappelijk bewijs. Een casus waarbij een migrainepatiënt rapporteerde dat zijn hoofdpijn aanzienlijk verminderd was nadat hij gedurende een maand veel extra water had gedronken, was voor ons aanleiding tot het doen van een pilotstudie. In deze gerandomiseerde pilotstudie bij migrainepatiënten werd een groep waterdrinkers vergeleken met een placebogroep. Na drie maanden rapporteerden de waterdrinkers gemiddeld 18 uur minder hoofdpijn per twee weken, terwijl de controlegroep gemiddeld 1 uur extra hoofdpijn had. Bovendien werd de hoofdpijn als minder intensief ervaren door de waterdrinkers. Gezien de kleine omvang van de studie was er geen sprake van statistische significantie. Gegeven de resultaten was een grotere gerandomiseerde studie van belang. In het onderhavige vervolgonderzoek werden hoofdpijnpatiënten op basis van randomisatie verdeeld in twee verschillende groepen. Beide groepen kregen een advies gericht op ontspanning en goede nachtrust. Eén groep kreeg daarnaast het advies om per dag 1,5 liter extra water te drinken. De twee groepen werden gedurende een periode van drie maanden (12 weken) gevolgd. Acht weken na de randomisatie registreerden de deelnemers gedurende de daaropvolgende vier weken hoe vaak zij hoofdpijn hadden en hoe intensief die was. Dit werd gedaan middels een hoofdpijndagboek. Daarnaast vulden zij een kwaliteit van leven vragenlijst in en registreerden zij middels een drinkdagboek hun vochtinname. Aan dit onderzoek deden in totaal 102 hoofdpijnpatiënten mee.

Samenvatting van de aanvraag

Één van de aandachtsgebieden van het ZonMw-programma 'Alledaagse ziekten' is onderzoek naar voorlichting en adviezen bij alledaagse ziekten. Hoofdpijn is een veel voorkomende klacht in de huisartspraktijk, waarbij de non-farmacologische behandelmogelijkheden van de huisarts zeer gering zijn. Met een effectief leefstijladvies lijkt daarom een grote gezondheidswinst te behalen. Algemeen wordt aangenomen dat dehydratie kan leiden tot hoofdpijn en enkele observationele studies bevestigen deze veronderstelling. Voor een longitudinale causale relatie tussen dehydratie en chronisch recidiverende hoofdpijn bestaat echter nog geen wetenschappelijk bewijs. Een casus waarbij een migrainepatiënt rapporteerde dat zijn hoofdpijn aanzienlijk verminderd was nadat hij gedurende een maand veel extra water dronk, was voor ons aanleiding tot het doen van een pilot studie. In deze gerandomiseerde pilot trial waarin een groep waterdrinkers vergeleken werd met een placebogroep, rapporteerden de waterdrinkers na drie maanden gemiddeld 18 uur minder hoofdpijn per twee weken, terwijl de controlegroep gemiddeld 1 uur extra hoofdpijn rapporteerde. Bovendien werd de hoofdpijn als minder intensief ervaren door de waterdrinkers. Gezien de kleine omvang van de studie was er geen sprake van significantie. Gegeven de resultaten is een grotere gerandomiseerde studie van belang. Non-farmacologische interventies voor chronisch recidiverende hoofdpijn zijn vooralsnog niet voorhanden. Kennis over de effecten van een zo makkelijk toepasbare interventie als het drinken van extra water, geeft ons enerzijds meer inzicht in de pathofysiologie van hoofdpijn en anderzijds zal een effectief gebleken leefstijladvies de behandelmogelijkheden van de huisarts voor deze lastige kwaal aanzienlijk vergroten.

Kenmerken

Projectnummer:
42000016
Looptijd: 100%
Looptijd: 100 %
2004
2006
Onderdeel van programma:
Gerelateerde subsidieronde:
Projectleider en penvoerder:
Dr. M.G. Spigt
Verantwoordelijke organisatie:
Maastricht Universitair Medisch Centrum+
Afbeelding

Alledaagse Ziekten

Zo’n 80% van de klachten waarmee patiënten naar de huisartsen-praktijk komen, zijn alledaagse klachten zoals buikpijn, een neerslachtige periode, wratten of slapeloosheid. Vanuit ons programma Alledaagse Ziekten financierden we onderzoek om adviezen en behandelingen wetenschappelijk te onderbouwen. Dit project is daar één van. Bekijk de andere projecten.