De kwetsbaarste groepen in de samenleving, burgers met een lage sociaaleconomische status (SES), hebben vaker gezondheidsproblemen en een minder lange (gezonde) levensverwachting. Daarnaast hebben deze mensen vaak meerdere problemen op verschillende gebieden waardoor het voor hen lastig is om een gezonde leefstijl na te streven.
Deze multiproblematiek bemoeilijkt het interveniëren door hulpverleners waardoor gezondheidsachterstanden blijven bestaan. Om deze gezondheidsachterstanden te verklaren, te voorkomen en te verkleinen heeft ZonMw 11 projecten gehonoreerd om kennis en inzicht op te doen over sociaaleconomische gezondheidsverschillen (SEGV). De projecten zijn in de eerste helft van 2018 gestart. Ook in onderzoeken van andere subsidierondes zijn sociaaleconomische gezondheidsverschillen thema van onderzoek.
Tussen groepen in de samenleving bestaan grote verschillen in gezondheid en (gezonde) levensverwachting. De verschillen lijken groter te worden. Hoe lager op de maatschappelijke ladder, hoe kleiner de kans op een lang en gezond leven.
Daarom is er behoefte aan meer kennis om die verschillen te voorkomen en te verminderen. Zoals kennis over effectieve interventies die bijdragen aan het voorkomen en verminderen van gezondheidsachterstanden bij burgers met een lage sociaaleconomische status. De kwetsbaarste groepen met de minste vooruitzichten op een lang en gezond leven, hebben vaak ook problemen op andere gebieden (financiën, werk, wonen, relaties). Soms krijgen die problemen prioriteit boven lange termijn zaken zoals een goede gezondheid. Dat maakt de ontwikkeling van effectieve integrale aanpakken voor het verminderen van gezondheidsachterstanden gewenst.
In deze oproep is subsidie beschikbaar gesteld aan lokale netwerken die dergelijke integrale aanpakken ontwikkelen, om hun werk te ondersteunen met effect- en evaluatieonderzoek.
Naast kennis voor de praktijk over aanpakken om de sociaaleconomische gezondheidsverschilllen te verminderen en te voorkomen, is ook behoefte aan meer fundamenteel onderzoek. De verwevenheid van gezondheid met sociaaleconomische factoren is complex. Verklaringsmodellen en interventies vanuit de gezondheidssector alléén schieten te kort om de onderliggende mechanismen te begrijpen en effectief te interveniëren. Daarom heeft ZonMw wetenschappers uit verschillende disciplines en sectoren de kans geboden om hun krachten te bundelen.
Het gaat hier om verklarend onderzoek dat inzicht geeft in de mechanismen, dynamiek en interacties die een rol spelen bij het ontstaan en voortduren van de relatie tussen sociaaleconomische status en gezondheid over alle sociaaleconomische niveaus. Met de resultaten van de onderzoeken hoopt ZonMw nieuwe aangrijpingspunten te bieden voor innovatieve aanpakken om sociaaleconomische gezondheidsverschillen te voorkomen of te verkleinen.
In deze ronde zijn 5 projecten gehonoreerd.
Andere projecten waarin het verminderen en voorkomen van SEGV onderzocht zijn, vindt u onder de Gezonde wijk projecten.