Preventie van psychosociale problematiek als gevolg van (echt)scheiding: onderzoek naar de effectiviteit van preventieve groepsinterventie Dappere Dino's voor kinderen van 6-8 jaar.
Projectomschrijving
Onderzoek heeft laten zien dat deze ‘scheidingskinderen’ gemiddeld meer gedragsproblemen
vertonen, minder welzijn ervaren en minder goed presteren op school. Het groepsprogramma
‘Dappere Dino’s’ biedt steun aan 6- tot 8-jarige scheidingskinderen met als doel dergelijke
problemen te voorkomen of beperken. Evaluaties van de eerste pilots lieten veelbelovende resultaten zien. Kinderen zagen de groep als
een veilige plaats om hun gevoelens te bespreken. Ze maakten nieuwe vrienden en vonden
nieuwe manieren om problemen op te lossen. Er werden toenames gemeten op positief
functioneren, en afnames in sociaal emotionele problemen. TNO ontving voor het
pilotonderzoek een ZonMw-Parel. Dappere Dino’s is erkend als theoretisch goed onderbouwd en
onderdeel van de Gezonde School. Dit project betrof toegepast effectonderzoek naar Dappere Dino’s, in het kader van het Nationaal
Preventieprogramma. Naast de effectevaluatie vond een procesevaluatie plaats. In het onderzoek
volgde TNO 108 kinderen die deelnamen aan Dappere Dino’s. Zij werden vergeleken met 37
kinderen die ook gescheiden ouders hebben, maar niet deelnamen aan Dappere Dino’s en 138
kinderen die opgroeien in intacte gezinnen. Er werd gebruikt gemaakt van vragenlijsten
voorafgaand aan de interventie of deelname in het project, en nog eens 3 maanden later, na de
interventie. Deze vragenlijsten werden ingevuld door vaders, moeders, leerkrachten en Dappere
Dino’s trainers. Na deelname aan de interventie bleken de kinderen die deelnamen aan Dappere Dino’s meer
welbevinden te ervaren, vertoonden ze meer positief functioneren en hadden ze minder sociaalemotionele
problemen dan daarvoor. Leeftijdsgenoten die de training niet volgden, lieten dergelijke
veranderingen niet zien. Daarbij waren ouders heel enthousiast over Dappere Dino’s als training
voor hun kind. Ze waardeerden de veilige omgeving waar kinderen contact hebben met lotgenoten
en het op speelse manier oefenen met vaardigheden.
Producten
Auteur: Klein Velderman, M., & Pannebakker, F.D.
Auteur: Klein Velderman, M., van Harten, L., Pannebakker, F., van Vliet, W., Van Dommelen, P., & Reijneveld, S. (2017, August).
Auteur: NU.nl
Link: http://www.nu.nl/lifestyle
Auteur: Zembla
Link: http://zembla.bnnvara.nl/nieuws
Auteur: TNO
Link: http://www.tno.nl/nl/over-tno/nieuws
Auteur: TNO
Link: http://publications.tno.nl/publication/34625662/As71bM/TNO-2017-dino.pdf
Verslagen
Eindverslag
Jaarlijks krijgen ruim 70.000 Nederlandse kinderen te maken met de scheiding van hun ouders. Onderzoek heeft laten zien dat deze ‘scheidingskinderen’ gemiddeld meer gedragsproblemen vertonen, minder welzijn ervaren en minder goed presteren op school. Het groepsprogramma ‘Dappere Dino’s’ biedt steun aan 6- tot 8-jarige scheidingskinderen met als doel dergelijke problemen te voorkomen of beperken.
Evaluaties van de eerste pilots lieten veelbelovende resultaten zien. Kinderen zagen de groep als een veilige plaats om hun gevoelens te bespreken. Ze maakten nieuwe vrienden en vonden nieuwe manieren om problemen op te lossen. Er werden toenames gemeten op positief functioneren, en afnames in sociaal emotionele problemen. TNO ontving voor het pilotonderzoek een ZonMw-Parel. Dappere Dino’s is erkend als theoretisch goed onderbouwd en onderdeel van de Gezonde School.
Dit project betrof toegepast effectonderzoek naar Dappere Dino’s, in het kader van het Nationaal Preventieprogramma. Naast de effectevaluatie vond een procesevaluatie plaats. In het onderzoek volgde TNO 108 kinderen die deelnamen aan Dappere Dino’s. Zij werden vergeleken met 37 kinderen die ook gescheiden ouders hebben, maar niet deelnamen aan Dappere Dino’s en 138 kinderen die opgroeien in intacte gezinnen. Er werd gebruikt gemaakt van vragenlijsten voorafgaand aan de interventie of deelname in het project, en nog eens 3 maanden later, na de interventie. Deze vragenlijsten werden ingevuld door vaders, moeders, leerkrachten en Dappere Dino’s trainers.
Na deelname aan de interventie bleken de kinderen die deelnamen aan Dappere Dino’s meer welbevinden te ervaren, vertoonden ze meer positief functioneren en hadden ze minder sociaal-emotionele problemen dan daarvoor. Leeftijdsgenoten die de training niet volgden, lieten dergelijke veranderingen niet zien. Daarbij waren ouders heel enthousiast over Dappere Dino’s als training voor hun kind. Ze waardeerden de veilige omgeving waar kinderen contact hebben met lotgenoten en het op speelse manier oefenen met vaardigheden.
Jaarlijks krijgen 70.000 Nederlandse kinderen te maken met de scheiding van hun ouders. Die gebeurtenis markeert het begin van een reeks veranderingen in hun leven. Onderzoek toont dat deze ‘scheidingskinderen’ gemiddeld minder presteren op school, meer gedragsproblemen vertonen en lager scoren op sociaal-emotioneel vlak. Toch is wetenschappelijk onderbouwd preventief ondersteuningsaanbod voor deze doelgroep in Nederland slechts beperkt beschikbaar.
DAPPERE DINO’S
TNO ontwikkelde samen met praktijkpartners het groepsprogramma ‘Dappere Dino’s’ voor preventieve steun aan zes- tot en met achtjarige kinderen van gescheiden ouders. Eerste pilotevaluaties naar Dappere Dino’s lieten veelbelovende resultaten zien (bv. Klein Velderman & Pannebakker, 2014). De kinderen vonden de interventie leuk en zagen de groep als een veilige plaats om hun gevoelens te bespreken. Ze maakten nieuwe vrienden en vonden nieuwe manieren om problemen op te lossen. Er zijn toenames gemeten op positief functioneren van de kinderen, en afnames in sociaal emotionele problemen.
TNO ontving voor het haalbaarheidsonderzoek naar Dappere Dino’s van ZonMw in 2013 een Parel onderscheiding. Dappere Dino’s is erkend als theoretisch goed onderbouwd door de Databank Effectieve Jeugdinterventies van het Nederlands Jeugdinstituut en als interventie opgenomen in de Interventiedatabase van de Gezonde School.
DIT ONDERZOEK
Dit project betreft toegepast effectonderzoek naar Dappere Dino’s, in het kader van het Nationaal Preventieprogramma. Doel van het onderzoek is om in een quasi-experimentele onderzoeksopzet Dappere Dino’s te evalueren. Er is sprake van een passende controlegroep, aantallen op basis van een poweranalyse, en gebruik van uitgebreide vragenlijsten bij meerdere informanten.
Naast de effectevaluatie vindt een procesevaluatie plaats via vragenlijsten en focusgroepen bij de ouders van de deelnemende kinderen en de Dappere Dino’s trainers die de interventie uitvoeren. Daarbij wordt stilgestaan bij randvoorwaarden voor toekomstige implementatie.