Increasing habitual physical activity to reduce the surgical risk of hyperglycemia and complications in patients with the metabolic syndrome (POSitive study)

Projectomschrijving

Screening op verstoorde suikerhuishouding in de preoperatieve polikliniek

Vraagstuk

In Nederland worden jaarlijks meer dan 1 miljoen operaties uitgevoerd. In de weken voor de operatie wordt een risicoprofiel van de patiënt gemaakt bij de Preoperatieve Screening (POS) polikliniek. Ongeveer 15% van de volwassenen die jaarlijks een bezoek brengen aan de POS polikliniek heeft te kampen met overgewicht. Zij hebben een grotere kans op een verstoorde suikerhuishouding, ook wel (pre)diabetes genoemd. Dit verhoogt het risico op complicaties na een operatie en een verlengd verblijf in het ziekenhuis. Hoe vaak hebben patiënten met overgewicht die een operatie moeten ondergaan een verstoorde suikerhuishouding zonder dat zij en hun huisarts hiervan op de hoogte zijn?

Onderzoek

Er is een routine suikermeting uitgevoerd bij patiënten met overgewicht of obesitas bij de preoperatieve screening. Patiënten werden doorverwezen naar een huisarts voor een Preventieconsult wanneer prediabetes of diabetes was geconstateerd.

Uitkomst

45% van de patiënten met overgewicht had een voorstadium van diabetes. 5% van deze patiënten bleek zelfs diabetes te hebben. Bij een groot deel van de patiënten zijn zowel zijzelf als de huisarts hier niet van op de hoogte. Patiënten met een verstoorde suikerhouding ontwikkelden na de operatie vaker complicaties en verbleven langer in het ziekenhuis dan patiënten zonder een verstoorde suikerhuishouding.

Producten

Verslagen


Eindverslag

In Nederland worden jaarlijks meer dan 1 miljoen operaties uitgevoerd. In de weken voor de operatie bezoekt de patiënt de Preoperatieve Screening (POS) polikliniek waar de anesthesioloog een risicoprofiel van de patiënt maakt.
Ongeveer 15% van de volwassenen die jaarlijks een bezoek brengt aan de POS polikliniek heeft te kampen met overgewicht (body mass index > 25 kg/m2). Patiënten met overgewicht hebben een grote kans dat zij lijden aan een verstoorde suikerhuishouding, ook wel (pre)diabetes genoemd.

Uit eerder onderzoek binnen onze groep is gebleken dat een groot deel van de patiënten met overgewicht niet weet of zij ook een verstoorde suikerhuishouding hebben. Een verstoorde suikerhuishouding is niet alleen een risicofactor voor het ontwikkelen van hart- en vaatziekten, maar kan ook resulteren in het ontwikkelen van verhoogde suikerspiegels tijdens een operatie. Verhoogde suikerspiegels tijdens een operatie verhogen de kans op complicaties en een verlengd verblijf in het ziekenhuis.

Op dit moment wordt de POS polikliniek door de maatschappij niet beschouwd als screeningsplatform voor cardiometabole ziekten en implementatie van preventieve interventies. In de POSitive studie tonen wij aan dat er echter een grote behoefte bestaat naar het creëren van nieuwe vangnetten voor patiënten met overgewicht. Uit ons onderzoek blijkt namelijk dat de helft van de patiënten met overgewicht die de POS bezoeken en niet bekend zijn met diabetes toch een verstoorde suikerspiegel hebben. Uit de eerste resultaten blijkt tevens dat een deel van de patienten met overgewicht al lijdt aan diabetes mellitus, terwijl zij zich hier niet van bewust zijn.

Binnen het POSitive project worden deze patiënten nu doorverwezen naar de huisarts, die de patiënt vervolgens behandelopties kan aanbieden. Nadat patienten bij de huisarts zijn geweest en worden opgenomen in ons ziekenhuis voor de operatieve ingreep onderzoek wij of zij hun leefstijl hebben aangepast en een verbeterde glucosehuishouding hebben.

Het uiteindelijke doel van het POSitive programma is om aan te tonen dat preoperatieve verbetering van de fysieke conditie
van chirurgische patiënten met overgewicht de kans op complicaties vermindert. Daarnaast zou een grotere bewustwording van de risico's bij patiënten die een operatieve ingreep ondergaan kunnen bijdragen aan het inzetten van leefstijlveranderingen en een verbeterde gezondheid op de lange termijn.

Samenvatting van de aanvraag

Background About 15% of the general adult patient population visiting the Preoperative Screening (POS) outpatient clinic for a routine preoperative health risk assessment by an anesthesiologist is diagnosed with central obesity. Although about 35% of these patients silently suffer from the metabolic syndrome, most patients leave the POS clinic without an appropriate diagnosis of their cardiometabolic state. In addition to the latent risk of an undiagnosed metabolic syndrome for the development of cardiovascular disease and diabetes, cardiometabolic derangements may become abundant during stressful events like anesthesia and surgery, leading to perioperative hyperglycemia. Perioperative hyperglycemia is a well-known predictor for postoperative complications like infections and a prolonged hospital stay. Despite the tangible, but undiagnosed presence of the metabolic syndrome in the surgical population, the POS clinic is not considered as screening platform for cardiometabolic disease and the implementation of preventive interventions. Aim and hypotheses In the POSitive project we aim to investigate whether the diagnosis of the metabolic syndrome could be embedded in the clinical practice of the POS. The use of the POS clinic as screening platform for health prevention contributes to early case finding of the metabolic syndrome in surgical patients. We further aim to implement the POSitive habitual physical activity program in patients who are diagnosed with the metabolic syndrome in the weeks preceding surgery in order to improve the health condition of these patients, and reduce the risk for perioperative hyperglycemia. We hypothesize that the POS setting is an effective platform for new onset diagnosis of the metabolic syndrome and the institution of a preventive physical activity program. Methods Patients aging 18-75 years visiting the POS clinic in the weeks preceding surgery with central obesity based on a raised waist circumference are eligible for further screening of the metabolic syndrome. All patients undergo a routine health risk assessment by an anesthesiologist according to care as usual. The metabolic syndrome is diagnosed according to the criteria of the National Cholesterol Education Program (NCEP). The metabolic syndrome is diagnosed when three out of five diagnostic criteria for the syndrome are present, which include central obesity, hypertension, raised fasting blood glucose, raised triglyceride levels and low levels of high-density lipoprotein. An oral glucose tolerance test is performed to determine impaired glucose tolerance and diabetes. Additionally, the physical condition of the patient will be determined by a bicycle ergometer test. The daily level of physical activity will be assessed by a standardized questionnaire. Patients who are diagnosed with the metabolic syndrome are randomized into the POSitive intervention group or control group. Patients are eligible for study inclusion if the time between screening and surgery is at least 6 weeks. The POSitive program aims for an increase in moderate intensity physical activity to improve the general health condition and endurance of the patients. One week prior to surgery, all determinants for the metabolic syndrome and aerobic fitness will be retested to quantify the effect of the POSitive intervention. Perioperative glucose levels will be measured to determine the incidence of hyperglycemia (primary study endpoint). The number of postoperative complications in the first 7 days after surgery will be recorded. At 2 weeks following surgery, patients are contacted and interviewed with respect to physical activity, return to daily activities and use of health care facilities. At 6 months following surgery, the daily level of physical activity will be reassessed by a standardized questionnaire. Expected results The POSitive study is a proof of principle project for the validity of the POS setting as large health prevention platform for case finding of cardiometabolic disease in addition to conventional population screening. The ultimate goal of the POSitive program is to show that preoperative improvement of the physical condition of surgical patients with the metabolic syndrome reduces the risk for perioperative hyperglycemia and consequent postoperative complications. Moreover, we expect to show that an improved cardiometabolic state before surgery will not only contribute to improved patient outcome, but will improve long-term health as well, especially as an increase in daily physical activity will be enforced by future anesthesia and surgery.

Onderwerpen

Kenmerken

Projectnummer:
200330009
Looptijd: 100%
2013
2020
Onderdeel van programma:
  • Preventie 4: Deelprogramma 3 - Screening en preventieve interventies
Gerelateerde subsidieronde:
Vernieuwing voor langer gezond leven, screening en preventieve interventies
Projectleider en penvoerder:
Prof. dr. C. Boer PhD
Verantwoordelijke organisatie:
Amsterdam UMC - locatie VUmc