Mobiele menu

Improving the reach of outreaching addiction prevention among vulnerable youngsters by region-tailored prevention strategies

Projectomschrijving

De wijk in om jongeren te bereiken met verslavingspreventie

Vraagstuk

Steeds meer is de wijk het niveau waar preventie en zorg in samenhang met het welzijnswerk worden georganiseerd; integraal, wijkgericht en dichtbij de burger. Het IVO en drie instellingen voor verslavingszorg hebben een werkwijze ontwikkeld waarmee verslavingspreventie samen met wijkprofessionals op maat wordt ingezet. Dat kan het bereik van deze vorm van preventie onder kwetsbare jongeren sterk verbeteren.

Onderzoek

In dit ontwikkelproject is de werkwijze in vier wijken uitgetest en geëvalueerd. Tijdens het wijkonderzoek hielden de outreachende preventiewerkers een database bij van hun preventiecontacten.

Uitkomst

Een belangrijke succesfactor is een (kwalitatief) wijkonderzoek vooraf. Een onderzoeker gaat samen met jongerenwerkers de wijk in om gegevens over leefstijl en omstandigheden van jongeren te verzamelen. De outreachende preventiewerkers krijgen zo al tijdens de dataverzameling kans om relaties op te bouwen en zichzelf te profileren in de wijk. Dat blijkt een goede basis voor wijkgebonden verslavingspreventie.

Producten

Titel: Voorstad-Centrum. Een op de wijk afgestemde aanpak voor verslavingspreventie (interne publicatie)
Titel: Alcohol- en druggebruik onder kwetsbare jongeren in de wijk Wittevrouwenveld, Maastricht
Titel: Oud Mathenesse / Het Witte Dorp. Een op de wijk afgestemde verslavingspreventie
Titel: Alcohol- en druggebruik onder jongeren in de wijk Lindenheuvel te Sittard-Geleen
Titel: Wijkgerichte verslavingspreventie
Titel: Hoe bereiken we in de wijk kwetsbare jongeren die alcohol of drugs gebruiken?
Link: http://www.ivo.nl/seminar
Titel: Wijkgerichte verslavingspreventie. Ervaringen met Rapid Assessment and Response in vier Nederlandse wijken
Link: http://www.ivo.nl
Titel: Wijkscan Plus: lokaal gedragen preventie van middelengebruik onder kwetsbare jongeren Rapid Assessment and Response als basis voor preventie op wijkniveau
Link: http://www.ivo.nl

Verslagen


Eindverslag

Laat verslavingspreventie aansluiten op lokale kennis en netwerken

Het IVO heeft samen met drie instellingen voor verslavingspreventie een werkwijze ontwikkeld waarmee preventie-activiteiten samen met wijkpartners op maat kunnen worden ingezet: de Wijkscan Plus. De werkwijze is gebaseerd op Rapid Assessment and Response (RAR). Doel is het verbeteren van het bereik van wijkgerichte verslavingspreventie voor kwetsbare jongeren.

Steeds meer is de wijk het niveau waar preventie en zorg in samenhang met welzijnswerk en informele netwerken worden georganiseerd. De werkwijze, beschreven in een handreiking, sluit hierbij aan.

Kenmerkend voor de methode is dat een onderzoeker samen met preventie- of welzijnswerkers de wijk in gaat om gegevens te verzamelen en daarbij aansluiten bij formele en informele wijknetwerken. De resultaten vormen de basis voor een wijkgebonden aanpak van verslavingspreventie. Het IVO evalueerde de gegevensverzameling (assessment) in vier Nederlandse wijken en de uitvoering van de preventieactiviteiten (respons).

De werkwijze is bedoeld voor medewerkers verslavingspreventie en kan door gemeenten worden ingezet.

Wijkgerichte verslavingspreventie
Om te komen tot een gedragen, op maat gemaakt preventie-aanbod rondom middelengebruik en verslaving voor jongeren in een wijk, buurt of gemeente, wordt in dit project het aanbod in twee stappen ontwikkeld. We doen dit met behulp van de RAR methode (Rapid Assessment & Response). In de eerste stap onderzoekt het RAR team, dat bestaat uit preventiewerkers van de verslavingszorg en een onderzoeker de aard en omvang van middelenproblematiek in het gekozen gebied. De bevindingen die zijn gebaseerd op bestaande gegevens en interviews worden o.a. in een focusgroep gedeeld en bediscussieerd met de betrokkenen in het gebied, inclusief jongeren van de doelgroep. Op grond van de bevindingen én de feedback van betrokkenen, schrijven de preventiewerkers een plan van aanpak. De tweede stap bestaat uit de uitvoering van het ontwikkelde preventie-aanbod. De aanname is dat deze werkwijze leidt tot een gedragen en maatwerk preventieaanpak.
Eind januari 2014 zijn preventiewerkers in vier gebieden bezig met de uitvoering van de gekozen preventie-aanpak. In drie van de deelnemende gebieden heeft de onderzoeksfase én terugkoppeling met de betrokkenen geleid tot de inzet van zogenaamd outreachend preventiewerk die een aantal vooraf benoemde interventies gaat uitvoeren en waarvan de taakstelling open genoeg is om in samenwerking met partners in de wijk aanvullende activiteiten of interventies uit te voeren. De outreachende preventiewerkers houden voor dit onderzoek een database bij van preventiecontacten.

Samenvatting van de aanvraag

The consequences of substance abuse among youngsters are substantial. Adolescent substance abuse has been associated with health problems, school drop-out, homelessness, nuisance and feelings of insecurity in the public population, and domestic violence. Consequently, societal costs of adolescent substance abuse are high. Therefore, it is important that addiction care reaches out to these individuals and provides them with early preventive interventions. Over the past few years the activities of Dutch addiction care and prevention organizations have increasingly focused on reaching out to vulnerable individuals specifically, i.e., individuals at high risk for or with early signs of problematic substance use. However, the reach of this selective or indicative prevention is not optimal and the methods used have not been standardized and scientifically evaluated. The main goal of the present project is to implement, scientifically evaluate and optimize a region-tailored approach (Rapid Assessment and Response) in addiction prevention activities, which has already been proven effective in other domains of health care, and has in recent years experimentally been used by addiction care workers for improving the reach of prevention among vulnerable youngsters. Rapid Assessment and Response (RAR) aims to improve reach amongst hidden populations by carefully assessing characteristics and needs of the target groups in a certain region, becoming connected with the target group, and seeking cooperation with a wide range of local partners (e.g., youth work, social care, local police officer, schools). In addition, it stimulates an integral approach within selective and indicated prevention work, which implies that problems experienced in other domains of life are addressed in addition to substance use problems. The aggregation of knowledge and effort of different local parties by using RAR is predicted to result in enhanced signaling of vulnerable youngsters, improved reach among target groups and an increased number of referrals to appropriate help. Using RAR in a region-tailored addiction prevention approach will be piloted in three different municipalities. IVO Addiction Research Institute and three addiction care organisations (Mondriaan, Bouman GGZ and Tactus) will cooperate in this developmental project. The proposed project consists of four stages. In the first stage the project and study is prepared. Local partners will be contacted, participating field workers, researchers, and interviewers will be trained. A monitor of preventive activities will be set up and a literature study is conducted. In stage two, the RAR method will be assessed in three different regions. Results will be discussed in a focus group meeting with all parties involved, as well as how a translation of research outcomes (assessment) into practice can be obtained (response). In stage three the prevention activities will be carried out. Results of the prevention activities will be monitored and evaluated for one year. Outcome measures include the number of reached youngsters and the achieved help- and care supply as a result of the preventive intervention on the individual level. Eventually, results will be discussed with the outreaching addiction prevention workers and the local partners in focus group meetings per region. Finally, in stage four, details of the project as well as knowledge gained from the three foregoing stages will be reported and shared. The end product of the project is a clearly written report of the developed method for region-tailored outreaching addiction prevention focusing on vulnerable groups of adolescents. This report will integrate the scientific evidence for effective methods to enhance the reach of prevention among vulnerable groups with knowledge from prevention practice in order to underpin region-tailored intervention. All gained knowledge will be transferred to policy officials, prevention workers, care facilities, professionals, patients, and other interested parties, which will be accomplished by means of short reports, fact sheets, scientific publications, notifications in newsletters and a concluding seminar.

Onderwerpen

Kenmerken

Projectnummer:
200210017
Looptijd: 100%
Looptijd: 100 %
2012
2015
Onderdeel van programma:
Gerelateerde subsidieronde:
Projectleider en penvoerder:
Ir. E.G. Wits
Verantwoordelijke organisatie:
IVO