Mobiele menu

Kwaliteitsstandaard Voor Toediening Gereed Maken (VTGM) Verpleegkundige en Verzorgende

Projectomschrijving

Verpleegkundigen en verzorgenden maken bepaalde medicijnen eerst klaar vóór het toedienen aan een patiënt, bijvoorbeeld in een infuus of injectie of door te malen. Dit heet 'Voor toediening gereed maken' (VTGM). Als dit proces niet goed gebeurt, heeft dit gevolgen voor de patiëntveiligheid. Nieuwe ontwikkelingen rondom VTGM en e-health maken een herziening van de bestaande richtlijnen  VTGM noodzakelijk.

Doel

Het ontwikkelen van een richtlijn VTGM met concrete handvatten voor verpleegkundigen en verzorgenden bij het voor toediening gereedmaken van medicijnen.

Werkwijze

We hebben een knelpuntenanalyse uitgevoerd. Op basis daarvan zijn uitgangsvragen voor de richtlijn uitgewerkt.

Resultaat

Het project heeft een richtlijn Dubbele controle bij VTGM en een handreiking VTGM opgeleverd. De richtlijn geeft aanbevelingen over alternatieven voor de fysieke controle bij VTGM door een andere persoon. De handreiking bestaat uit:

  • Randvoorwaarden VTGM (voor management en apothekers)
  • VTGM Parenteralia, met processtappen en VTGM-werkwijze bij parenteralia
  • VTGM Oralia, met processtappen en VTGM-werkwijze bij oralia

Verslagen


Eindverslag

Verpleegkundigen en verzorgenden maken bepaalde medicijnen eerst klaar vóór het toedienen aan een patiënt, bijvoorbeeld in een infuus of injectie of door te malen. Dit heet 'Voor toediening gereed maken' (VTGM). Als dit proces niet goed gebeurt, heeft dit gevolgen voor de patiëntveiligheid. Nieuwe ontwikkelingen maken een herziening van de bestaande richtlijnen VTGM noodzakelijk.

Het doel van het project is het ontwikkelen van een richtlijn VTGM met concrete handvatten voor verpleegkundigen en verzorgenden bij het voor toediening gereedmaken van medicijnen.

Het project heeft een richtlijn ‘Dubbele controle bij VTGM’ en een handreiking ‘VTGM’ opgeleverd.
De richtlijn geeft aanbevelingen over alternatieven voor de fysieke controle bij VTGM door een andere persoon.
De handreiking heeft de onderdelen:
• Randvoorwaarden VTGM (voor management en apothekers)
• VTGM Parenteralia, met processtappen en VTGM-werkwijze bij parenteralia
• VTGM Oralia, met processtappen en VTGM-werkwijze bij oralia

Deze nieuwe richtlijn en handreiking vervangen de richtlijn 'VTGM van parenteralia op verpleegafdelingen in ziekenhuizen' uit 2009 en de Landelijke instructie 'VTGM van medicatie in verpleeg- en verzorgingshuizen' uit 2008. Met de handreiking wordt tevens de Europese Resolution CM/Res(2016)2 on good reconstitution practices in health care establishments for medicinal products for parenteral use in Nederland geïmplementeerd.

Samenvatting van de aanvraag

Het juist en veilig toedienen van medicatie is een van de dagelijkse complexe verantwoordelijkheden van verpleegkundigen en verzorgenden. Bij een deel van de patiënten moet de medicatie vóór het toedienen eerst nog gereed gemaakt worden door verpleegkundigen of verzorgenden. Het gaat dan vooral om het gereedmaken van parenteralia (zoals infusen en injecties) en oralia (zoals het malen van tabletten). In ziekenhuizen gaat het meestal om het gereedmaken van parenteralia, in verpleeghuizen en in de thuiszorg gaat het vooral om het malen van tabletten en het instellen van bijvoorbeeld insulinespuiten. Het voor toediening gereed maken (VTGM) is een risicovol proces en kan gevolgen hebben voor de patiënt- en medicatieveiligheid. Ook kan het gevolgen hebben voor de arbeidsomstandigheden van het personeel. Veel voorkomende fouten bij VTGM zijn een verkeerde bereidingswijze, verwisseling of ontbreken van een geneesmiddel, een verkeerde dosis, onvoldoende hygiënische voorzorgsmaatregelen of onterecht malen van de medicatie. Nieuwe ontwikkelingen op het gebied van VTGM en eHealth maakt een herziening van de huidige VTGM-richtlijnen voor de verpleeg- en verzorgingshuizen (2008) en voor de ziekenhuizen (2009) noodzakelijk. Het doel van deze aanvraag is om een kwaliteitsstandaard VTGM te ontwikkelen die concrete handvatten biedt aan verpleegkundigen en verzorgenden. De kwaliteitsstandaard zal aansluiten op de behoeften en knelpunten van verpleegkundigen en verzorgenden rondom VTGM in de dagelijkse praktijk. Ervaringen, knelpunten, suggesties en wensen rondom VTGM zullen bij hen geïnventariseerd worden. Tevens zullen zij nauw betrokken zijn bij de ontwikkeling van de kwaliteitsstandaard. De kwaliteitsstandaard zal ontwikkeld worden conform de geldende leidraad (AQUA) en zal bestaan uit een generieke zorgmodule en de zorgmodules Parenteralia en Oralia. De generieke zorgmodule zal gericht zijn op algemene en organisatorische aspecten van VTGM voor verpleegkundigen en verzorgenden in het ziekenhuis, in care-instellingen en in de thuiszorg. De specifieke zorgmodules zullen zich richten op specifieke technische aspecten rondom VTGM bij parenteralia en bij oralia. Denk hierbij bijvoorbeeld aan specifieke aanbevelingen en protocollen voor hygiënische maatregelen bij VTGM van steriele producten, dubbele controle bij VTGM van injecties of autorisatie bij malen van tabletten. Hierbij zal tevens aandacht zijn voor de mogelijkheden van het toepassen van eHealth. Op basis van de aanbevelingen in de kwaliteitsstandaard zullen afgeleide producten ontwikkeld worden, waaronder een informatiestandaard met praktische handvatten voor toepassing in de praktijk en implementatiematerialen zoals scholingsmateriaal, voorbeeldprotocollen en/of andere praktische tools.

Kenmerken

Projectnummer:
516004023
Looptijd: 100%
Looptijd: 100 %
2019
2022
Gerelateerde subsidieronde:
Projectleider en penvoerder:
Dr. drs. M.H.J.M.G. Nelissen-Vrancken
Verantwoordelijke organisatie:
Instituut voor Verantwoord Medicijngebruik
Afbeelding

Kwaliteitsverbetering in de V&V

Kwaliteitsinstrumenten ondersteunen zorgprofessionals en de patiënt en diens naasten om de juiste zorgoptie te kiezen. Daarom ondersteunen we de ontwikkeling, implementatie, evaluatie en herziening van kwaliteitsinstrumenten voor de verpleegkundige en verzorgende beroepsgroepen.