Mobiele menu

Effects and costs of palliative care consultation services in hospitals

Projectomschrijving

Patiënten met een ongeneeslijke ziekte worden vaak opgenomen in het ziekenhuis. Wij deden onderzoek naar de huidige inzet van consultatieteams voor palliatieve zorg in het ziekenhuis om na te gaan of die leidt tot een kosteneffectieve verbetering van de kwaliteit van zorg.

Proces: onderzoek onder patiënten met oncologische aandoening

Het onderzoek is uitgevoerd in 11 ziekenhuizen en betrof patiënten met een ongeneeslijke oncologische aandoening. In totaal konden voor 535 patiënten gegevens worden verzameld over het zorggebruik, van wie er 164 ook een vragenlijst over hun kwaliteit van leven hebben ingevuld. Bij 126 van de 535 patiënten werd een consultatieteam ingezet, van wie er 32 een kwaliteit van leven vragenlijst hebben ingevuld. Consultatieteams blijken vooral te worden gevraagd om advies te geven over symptoomverlichting bij patiënten in de laatste levensfase.

Resultaat: inzet van consultatieteams positief

Inzet van teams had een positief effect op de symptoomlast van de patiënt, en lijkt ook de tevredenheid van patiënten met de zorgverlening en de kwaliteit van sterven in het ziekenhuis positief te beïnvloeden. De medische behandeling en kosten van zorg worden niet duidelijk beïnvloed. Het verdient aanbeveling dat consultatieteams voor palliatieve zorg in Nederlandse ziekenhuizen eerder in het ziektetraject van patiënten geraadpleegd worden en dat verschillende modellen voor hun betrokkenheid bij de zorg worden onderzocht. Wetenschappelijk artikel: Involvement of supportive care professionals in patient care in the last month of life

Producten

Titel: Involvement of supportive care professionals in patient care in the last month of life
Auteur: Brinkman-Stoppelenburg, Arianne, Onwuteaka-Philipsen, Bregje D., van der Heide, Agnes
Magazine: Supportive Care in Cancer

Verslagen


Eindverslag

Patiënten met een ongeneeslijke ziekte worden vaak opgenomen in het ziekenhuis. Wij deden onderzoek naar de huidige inzet van consultatieteams voor palliatieve zorg in het ziekenhuis om na te gaan of die leidt tot een kosteneffectieve verbetering van de kwaliteit van zorg. Het onderzoek is uitgevoerd in elf ziekenhuizen en betrof patiënten met een ongeneeslijke oncologische aandoening. In totaal konden voor 535 patiënten gegevens worden verzameld over het zorggebruik, van wie er 164 ook een vragenlijst over hun kwaliteit van leven hebben ingevuld. Bij 126 van de 535 patiënten werd een consultatieteam ingezet, van wie er 32 een kwaliteit van leven vragenlijst hebben ingevuld.

Consultatieteams blijken vooral te worden gevraagd om advies te geven over symptoomverlichting bij patiënten in de laatste levensfase. Inzet van teams had een positief effect op de symptoomlast van de patiënt, en lijkt ook de tevredenheid van patiënten met de zorgverlening en de kwaliteit van sterven in het ziekenhuis positief te beïnvloeden. De medische behandeling en kosten van zorg worden niet duidelijk beïnvloed. Het verdient aanbeveling dat consultatieteams voor palliatieve zorg in Nederlandse ziekenhuizen eerder in het ziektetraject van patiënten geraadpleegd worden en dat verschillende modellen voor hun betrokkenheid bij de zorg worden onderzocht.

Patiënten met een ongeneeslijke ziekte worden in de laatste fase van hun leven vaak nog een of meerdere malen opgenomen in het ziekenhuis. In dit onderzoek gaan wij na of een consultatieteam voor palliatieve zorg in het ziekenhuis kan leiden tot een kosteneffectieve verbetering van de kwaliteit van de zorg. Daartoe vergelijken we de zorg in een aantal Nederlandse ziekenhuizen, waarvan een deel een goed lopend consultatieteam heeft en een deel (nog) niet. De doelgroep binnen dit onderzoek betreft patiënten die met een ongeneeslijke oncologische aandoening in het ziekenhuis worden opgenomen. Belangrijkste uitkomstparameters zijn de kwaliteit van leven en tevredenheid met de zorg. Aan patiënten wordt, nadat zij daartoe toestemming hebben gegeven, gevraagd om gedurende drie maanden in totaal zes maal een korte vragenlijst in te vullen. Gegevens over de opnameduur en (kosten van) zorg en behandeling worden verkregen uit ziekenhuisadministraties. De leden van het consultatieteam zullen nauwkeurig bijhouden welke activiteiten zij verrichten en welke adviezen zij verstrekken.

Samenvatting van de aanvraag

Nederlandse samenvatting Patiënten met een ongeneeslijke ziekte worden in de laatste fase van hun leven vaak nog een of meerdere malen opgenomen in het ziekenhuis. Onderzoek in het buitenland heeft aangetoond dat de inzet van een multidisciplinair consultatief team voor palliatieve zorg in het ziekenhuis positief kan bijdragen aan de uitkomsten van zorg voor patiënten in de laatste levensfase. In de VS leidt de instelling van zo’n team bovendien tot lagere zorgkosten. Of de positieve bevindingen uit het buitenland ook voor de Nederlandse situatie gelden is onbekend. In dit onderzoek zullen wij nagaan of een consultatieteam voor palliatieve zorg in het ziekenhuis kan leiden tot een kosteneffectieve verbetering van de kwaliteit van de zorg. Daartoe doen we een observationeel onderzoek in zes Nederlandse ziekenhuizen. Drie daarvan hebben een goed lopend consultatieteam, de andere drie (nog) niet. De doelgroep binnen dit onderzoek betreft patiënten die met een ongeneeslijke oncologische aandoening in het ziekenhuis worden opgenomen. In totaal worden 300 patiënten voor wie het consultatieteam wordt geraadpleegd vergeleken met 300 gematchte patiënten voor wie dat niet gebeurt. Belangrijkste uitkomstparameters zijn de kwaliteit van leven en tevredenheid met de zorg. Aan patiënten wordt, na informed consent, gevraagd om gedurende drie maanden in totaal zes maal een korte vragenlijst in te vullen. Gegevens over de opnameduur en kosten van zorg worden verkregen uit ziekenhuisadministraties. De leden van het consultatieteam zullen nauwkeurig bijhouden welke activiteiten zij verrichten en welke adviezen zij verstrekken. De economische evaluatie vindt plaats vanuit een gezondheidszorgperspectief. Zowel intra- als extramurale kosten worden meegenomen. Eenheidsprijzen worden berekend volgens de ‘micro-costing method’, die is gebaseerd op een gedetailleerde vaststelling van alle gemaakte kosten. De leden van de consultatieteams zullen hun tijdsinvesteringen nauwkeurig registreren. De kosteneffectiviteit van consultatieteams wordt berekend op basis van de incrementele kosteneffectiviteitsratio (gemiddelde additionele kosten per patiënt bij inzet van het consultatieteam gedeeld door de gemiddelde verandering in kwaliteit van leven). Daarnaast wordt een kostenminimaliseringsanalyse uitgevoerd. Dit onderzoek wordt in vier jaar uitgevoerd: een jaar voorbereiding inclusief pilotstudies op alle studiesites, twee jaar dataverzameling, en een laatste jaar waarin de analyses, artikelen en een proefschrift worden afgerond. English abstract Care in hospitals for patients who are in the last stage of life due to an incurable illness involves high costs, but often fails in providing patients with an optimal quality of life and a dignified death. Several studies, mainly in the US, have shown that palliative care services in hospitals are associated with better patient outcomes and significant cost savings. The number of hospitals in the Netherlands with specialized palliative care services is increasing, but data on the effects of such services on patient outcomes and costs of care and their cost-effectiveness are lacking. We will perform a prospective, multicentre, observational study to assess the costs and effects of palliative care consultation services in six Dutch hospitals. We will assess the outcomes and costs of care of palliative care consultation for patients with incurable cancer: 300 patients for whom a PCT is consulted will be compared with 300 matched control patients receiving usual care without PCT involvement. Matching is based on propensity scores that predict the beforehand likelihood that a PCT would have been consulted if the patient had been admitted in a hospital department with full PCT availability. The effects of PCT consultation on patient outcomes will be assessed by measuring patients´ quality of life, symptom burden, and satisfaction with care. These data will be collected from patient questionnaires. Costs of care will be assessed using data on resource use that will be collected from hospital databases, case record forms and questionnaires. The economic evaluation will be performed from a health care perspective. We will distinguish intramural and extramural medical costs. For the most important cost items, unit prices will be determined with the micro-costing method, which is based on a detailed assessment of all resources used. PCTs will register their time investments per individual patient. The cost-effectiveness of PCT involvement will be assessed by calculating the incremental cost-effectiveness ratio (ICER: average additional costs of PCT involvement, divided by the average change in patients’ quality of life). We will also perform a cost-minimization analysis. This study will be conducted in four years: one year of preparation and pilot study, two years of data collection, and one year in which the analyses, reporting and a thesis will be completed.

Onderwerpen

Kenmerken

Projectnummer:
11510031
Looptijd: 100%
Looptijd: 100 %
2012
2017
Onderdeel van programma:
Projectleider en penvoerder:
Prof. dr. A. van der Heide
Verantwoordelijke organisatie:
Erasmus MC