Van zorg naar welzijn vanuit de eigen kracht van de kwetsbare ouderen en hun omgeving
Projectomschrijving
Putten uit eigen kracht
Regie over het eigen leven vergroot de motivatie om die regie ook op langere termijn te willen houden. Er is al een instrument dat ouderen hierbij helpt: de EigenKrachtWijzer. Dit is een vragenlijst over alle zorg- en welzijnsthema’s waarmee ouderen te maken hebben. De lijst helpt ouderen bij het vinden van eigen mogelijkheden voor het oplossen van knelpunten. En geeft hen inzicht in hulpbronnen die er zijn. Ook ondersteunt de wijzer de cultuuromslag in denken van professionals.
Doel
De EigenKrachtWijzer is al ontwikkeld, hij is alleen nog niet ingevoerd. Dat is het doel van dit project.
Werkwijze
De onderzoekers voeren onder meer een campagne voor de wijzer en onderzoeken het gebruik ervan onder ouderen. Ze evalueren en kijken daarbij naar de succes- en faalfactoren.
Doelgroep
Inwoners van Almere, in het bijzonder ouderen. Professionals op het gebied van wonen, werken, welzijn en zorg. Andere gemeenten.
Verslagen
Eindverslag
De gemeente Almere heeft een digitaal instrument, de EigenKrachtWijzer (EKW) ontwikkeld, die burgers helpt bij het vinden van oplossingen voor vragen over wonen, werken, welzijn en zorg. Het implementatieproject betreft (1) de EKW in de gemeente te implementeren, (2) wetenschappelijk onderzoek te doen naar de effectiviteit van de EKW bij ouderen en (3) continuïteit van de EKW voor de gemeente Almere en andere gemeenten te borgen.
De implementatie van de EKW heeft middels twee publiciteitscampagnes plaatsgevonden. Gedurende het project zijn de gebruikservaringen van inwoners en professionals verzameld. Uit een enquête onder 85 gebruikers blijkt dat de EKW vooral via doorverwijzing (58%) wordt gevonden. Een groot percentage (67%) van de gebruikers vult de EKW zelfstandig in. Een ruime meerderheid (65%) beoordeelt de EKW met een score uitstekend of goed. Eenzelfde oordeel wordt gegeven over de geboden oplossingsuggesties; 61% oordeelt verrassend of nuttig. De EKW is primair ontwikkeld voor burgers. Sommige professionals zijn geneigd digitale instrumenten te toetsen vanuit het oogpunt van hun eigen professie en waarderen vervolgens de EKW als omslachtig of overbodig. Hierdoor zijn ze minder geneigd samen met hun cliënten de EKW in te vullen. Ze verwijzen naar de EKW. Het is dan ook van groot belang de gebruikservaringen van burgers te delen met professionals, zodat hun attitude hierdoor wordt beïnvloed. Op basis van gebruikservaringen is de EKW geoptimaliseerd, onder andere door tekstuele verbeteringen, een betere eindrapportage en verbetering van de kwaliteit van de oplossingsuggesties. Dit laatste was ook een aanbeveling uit het onderzoek bij ouderen.
De doelgroep voor het ouderenonderzoek bestond uit oudere cliënten (65 jaar en ouder) van vijf verschillende welzijn- en zorgorganisaties in de gemeente Almere. Om de effecten van het doorlopen van de EKW over een langere periode te kunnen meten is een gerandomiseerde studie opgezet, waarbij twee groepen ouderen uit de gemeente Almere met elkaar vergeleken werden. Door loting werd de helft (109) toegewezen voor deelname aan de interventiegroep en de andere helft (109) aan de controlegroep. Alle deelnemers werden drie maal gevraagd een vragenlijst in te vullen. De ouderen in de interventiegroep werden uitgenodigd de EKW in te vullen. De ouderen in de controlegroep kregen dit aanbod niet. Van de mensen die de EKW hebben ingevuld is de meerderheid overwegend positief. Dit is bijvoorbeeld zichtbaar in het rapportcijfer, wat voor de helft van de mensen op een 7 of hoger lag. De meeste ouderen vonden de onderwerpen van de EKW relevant. Meer dan de helft van de deelnemers was tevreden of gedeeltelijk tevreden over de EKW en ruim 30% zou de EKW aanbevelen aan iemand anders. De in de EKW benoemde problemen hebben een grote overeenstemming met de ervaren problemen en behoeften die de ouderen hebben vermeld in de AMC vragenlijsten. Op de gestandaardiseerde uitkomstmaten van deze studie heeft de interventie geen statistisch significant effect gehad. De meerwaarde van de EKW voor de oudere is niet bewezen als het gaat om kwaliteit van leven, beperkingen in dagelijkse activiteiten, en gevoelens van eenzaamheid. Ook heeft er geen statistisch significante verschuiving plaatsgevonden in gebruik van voorzieningen. Echter, uit voorlopige analyses van de open vragen over ervaren problemen en behoeften bleek dat het aantal genoemde probleemgebieden wel meer afnam in de interventiegroep dan in de controlegroep. Het invullen van de EKW lijkt eraan bij te dragen dat ouderen zich meer bewust worden van hun beperkingen op het gebied van mobiliteit en dagelijkse activiteiten. Het advies voortkomend uit de EKW, biedt nog onvoldoende oplossing voor het probleem. Het merendeel van de deelnemers was echter overwegend positief over het invullen van de EKW. De resultaten van het ouderenonderzoek wijzen uit dat de geboden oplossingen in de EigenKrachtWijzer vragen om verdere ontwikkeling. De EigenKrachtWijzer
Het project verloopt volgens plan. De EigenKrachtWijzer (EKW), het instument voor vraagverheldering, is inmiddels goed ingevoerd in de gemeente Almere. Bij een groot aantal andere gemeenten is interesse voor de EKW. Via de op 13 april opgerichtte vereniging EkgenkrachtWijzer kunnen zij het instument ook gaan toepassen (zie www.eigenkrachtwijzer.nl). Het instrument is ook, naast schriftelijke vragenlijsten, ingezet bij het onderzoek bij ouderen dat sinds het voorjaar wordt uitgevoerd. Doelstelling is ouderen met meervoudige, complexe problematiek d.m.v. de EKW te ondersteunen om vanuit eigen kracht hun problematiek te exploreren en passende ondersteuning te vinden. Mede op basis van dit onderzoek en gebruiksevaluaties wordt de EKW geoptimaliseerd. De resultaten van het onderzoek bij ouderen worden in het voorjaar van 2012 verwacht.