Mobiele menu

Monitoring van fysieke kwetsbaarheid bij ouderen; een innovatief systeem ter ondersteuning van zelfmanagement en zorg

Projectomschrijving


Advies over lichaamsbeweging

Er zijn aanwijzingen dat lichaamsbeweging een positief effect heeft op fysieke kenmerken die kwetsbaarheid kunnen aantonen, zoals balans en uithoudingsvermogen. Maar een systeem om deze indicatoren te monitoren is er niet. Ook ontbreekt advies dat daarbij aansluit.

Doel
Het doel van dit project is het ontwikkelen van een eenvoudig en praktisch meetsysteem voor het monitoren van kwetsbaarheidsindicatoren. Het instrument geeft de oudere en verzorgende informatie over het lichamelijk functioneren. Ook geeft het persoonlijk advies over lichaamsbeweging, gebaseerd op individuele doelstellingen. Ouderen kunnen daarmee vervolgens zelf aan de slag.

Werkwijze
Het project bestaat uit drie delen:
1. Ontwikkeling van een systeem voor monitoring: een weegschaal die gewicht en balans meet, een grijpbal die handkracht meet en een activiteitenmonitor die lichamelijke activiteit meet.
2. Ontwikkeling van een adviessysteem dat begrijpelijke feedback geeft.
3. Een evaluatieonderzoek onder ouderen die de systemen gebruiken.

Doelgroep
Ouderen met symptomen van kwetsbaarheid.

Producten

Titel: Monitoren van fysieke kwetsbaarheid bij ouderen; een innovatief systeem ter ondersteuning van zelfmanagement en zorg
Titel: Monitoren van fysieke kwetsbaarheid bij ouderen
Titel: Development of a system that provides tailored feedback and advice to elderly people regarding physical functioning
Titel: Klinimetrie: is er plaats voor een slimme weegschaal die balans meet?
Auteur: Vermeulen J, Neyens JCL, Spreeuwenberg MD, van Rossum E, de Witte LP.
Magazine: Gerontologie en Geriatrie
Titel: User-centered development and evaluation of an interface that provides feedback to elderly people regarding physical functioning
Auteur: Vermeulen J, Neyens JCL, Spreeuwenberg MD, Van Rossum E, Sipers W, Habets H, Hewson D, De Witte LP.
Magazine: Patient Preference and Adherence
Titel: Technologie ondersteunt patiënt bij zelfmangement
Auteur: Verwey R, Hochstenbach L, Vermeulen J, Van der Weegen S
Magazine: Verpleegkunde, Nederlands-Vlaams wetenschappelijk tijdschrift voor verpleegkundigen
Titel: Experiences of Multidisciplinary Development Team Members During User-Centered Design of Telecare Products and Services: A Qualitative Study
Auteur: Vermeulen J, Verwey R, Hochstenbach LMJ, van der Weegen S, Man YP, de Witte LP.
Magazine: Journal of Medical Internet Research
Titel: Predicting ADL disability in community-dwelling elderly people using physical frailty indicators: a systematic review.
Auteur: Vermeulen J, Neyens JCL, Van Rossum E, Spreeuwenberg MD, De Witte LP
Magazine: BMC Geriatrics
Titel: Samenwerking met stakeholders tijdens de ontwikkeling van een monitoring systeem en feedback en adviessysteem voor thuiswonende ouderen.
Auteur: Vermeulen J, Spreeuwenberg M, Sipers W, Neyens J, Van Rossum E, Hewson D, De Witte L
Magazine: Fysiotherapie en Ouderenzorg
Titel: Does a falling level of activity predict disability development in community-dwelling elderly people?
Auteur: Vermeulen J, Spreeuwenberg MD, Daniëls R, Neyens JCL, Van Rossum E, De Witte LP.
Magazine: Clinical Rehabilitation
Titel: Construct validity of a modified bathroom scale that can measure balance in elderly people
Auteur: Vermeulen J, Neyens JCL, Spreeuwenberg MD, Van Rossum E, Duchene J, Hewson DJ, De Witte LP
Magazine: Journal of the American Medical Directors Association
Titel: Nieuwe technologie in de ouderenzorg: hoe ouderen en onderzoekers samen producten ontwikkelen die aansluiten op de behoefte van de gebruikers
Auteur: Vermeulen J, Bedaf S, Man YP
Magazine: Gerontologie en Geriatrie
Titel: Predicting disability and institutionalization in elderly people: how strong is the evidence for the predictive value of the short physical performance battery?
Auteur: Vermeulen J, Neyens JCL
Magazine: Physical Therapy Reviews
Titel: Assistive Technology Research Series
Auteur: Vermeulen J, Spreeuwenberg M, Sipers W, Neyens J, Van Rossum E, Hewson D, De Witte L

Verslagen


Eindverslag

Tijdens het project is een zelf-monitoring en feedback systeem ontwikkeld dat bestaat uit een weegschaal die gewicht en balans meet, een knijpbal die knijpkracht meet, en een smartphone met ingebouwde accelerometer waarmee fysieke activiteit gemeten wordt. Alle onderdelen van het monitoring systeem zijn uitgerust met Bluetooth waardoor de metingen direct doorgestuurd kunnen worden naar de smartphone. Samen met ouderen en zorgprofessionals is een interface voor een applicatie voor de smartphone ontwikkeld die informatie geeft aan ouderen over (veranderingen in) hun gewicht, balans, knijpkracht en fysieke activiteit. Het functioneren van het monitoring en feedback systeem en de ervaringen van ouderen met het systeem zijn geevalueerd tijdens het project.

Probleem: Er zijn sterke aanwijzingen dat het ontstaan van beperkingen in het functioneren bij ouderen deels voorkomen of uitgesteld kan worden door lichamelijke activiteit (lichaamsbeweging). Lichamelijke activiteit heeft een positieve invloed op fysieke indicatoren van kwetsbaarheid bij ouderen, zoals: verminderde spiermassa en spierkracht, uithoudingsvermogen en balans en beperkingen in het lopen. Het ontbreekt op dit moment aan een monitoringsysteem waarmee ouderen zelf de (fysieke) kwetsbaarheidsinidcatoren in het dagelijks leven kunnen monitoren en aansluitend een advies krijgen met betrekking tot lichamelijke activiteit. Daarnaast hebben zorgverleners op dit moment weinig tot geen inzicht in de ontwikkeling van fysieke indicatoren van kwetsbaarheid bij thuiswonende ouderen.

Oplossing: Een eenvoudig en praktisch bruikbaar meetsysteem dat de ontwikkeling van fysieke kwetsbaarheidsindicatoren monitort en de cliënt en naaste zorgverleners informatie en feedback geeft over het eigen lichamelijk functioneren. Het systeem geeft een persoonlijk advies ten aanzien van lichamelijke activiteit, gebaseerd op individuele doelstellingen. Het betreft een instrument voor zelfmanagement door ouderen.

Doelgroep: Thuiswonende ouderen met beginnende symptomen van fysieke kwetsbaarheid.

Aanpak: Het project bestaat uit drie delen. Deel 1 betreft de ontwikkeling van het monitoringssysteem, dat bestaat uit een badkamerweegschaal die gewicht en balans meet, een grijpbal die handkracht meet en een activiteitenmonitor die lichamelijke activiteit en het looppatroon meet. Deel 2 betreft de ontwikkeling van een feedback en adviessysteem, dat eenvoudige en begrijpelijke feedback geeft aan de oudere. Ouderen worden intensief betrokken bij dit ontwikkelingsproces. Deel 1 en 2 van het onderzoek zijn bijna afgerond en het ontwikkelde systeem zal getest worden in kleinschalige pilot studies. Deel 3 is een evaluatieonderzoek bij 50 ouderen met beginnende symptomen van kwetsbaarheid. Deze ouderen gebruiken het systeem gedurende een jaar onder regelmatige begeleiding van een fysiotherapeut.

Samenvatting van de aanvraag

Dit project is onderdeel van het ACZIO netwerk in Limburg en sluit aan bij het lopende transitieprogramma "Opsporing en begeleiding van ouderen in een kwetsbare positie; op weg naar een geintegreerd ketenzorgmodel". Doel van dit project is het ontwikkelen en evalueren van een innovatief systeem voor het monitoren van fysieke kwetsbaarheidsindicatoren (balans, looppatroon, spierkracht, uithoudingsvermogen en lichamelijke activiteit) bij thuiswonende ouderen. Het systeem geeft feedback aan de oudere over zijn/haar functioneren en waarschuwt de client en/of een af te spreken zorgverlener als er verslechtering of verbetering optreedt. Door deze feedback ondersteunt het systeem de gebruiker bij het zelf 'managen' van zijn/haar functioneren. Daarnaast maakt het monitoring in de tijd mogelijk. Hiermee kunnen negatieve gevolgen van kwetsbaarheid voorkomen of uitgesteld worden en kan zorg op maat geboden worden ('reactieve zorg'). Het project bestaat uit 3 delen. Deel 1 betreft de ontwikkeling van het monitoringsysteem, dat bestaat uit een badkamerweegschaal die gewicht en balans meet, een grijpbal die handkracht meet en een activiteitenmonitor die lichamelijke activiteit en het looppatroon meet. Deel 2 betreft de ontwikkeling van een feedback- en adviessysteem, dat eenvoudige en begrijpelijke feedback geeft aan de oudere, met een individueel advies ten aanzien van lichamelijke activiteit, gerelateerd aan individuele doelen. Ouderen worden intensief betrokken bij deze ontwikkeling. Het resultaat wordt getest in kleinschalige pilotstudies. Deel 3 is een evaluatieonderzoek bij 50 ouderen met beginnende symptomen van kwetsbaarheid. Deze worden benaderd via de valpolikliniek van het Orbis Medisch Centrum. De ouderen gebruiken het systeem gedurende een jaar, onder regelmatige begeleiding van een fysiotherapeut. De evaluatie richt zich op het technisch functioneren van het systeem, op functionaliteit en bruikbaarheid en op de door ouderen, mantelzorgers en professionals ervaren meerwaarde voor de zorg. Daarnaast wordt de relatie van de gegevens van het monitoringsysteem met de GFI en andere uitkomstmaten onderzocht. Het project is een samenwerking van de Universiteit Maastricht, de Hogeschool Zuyd, Orbis Medisch Centrum, de universiteit van Troyes en de ouderen zelf (via de ondersteuningsorganisatie Huis voor de Zorg). Het sluit naadloos aan bij het innovatieve zorgmodel dat in het kader van het lopende transitieproject in de Westelijke Mijnstreek ontwikkeld wordt. Het te ontwikkelen systeem kan een rol spelen bij het signaleren/opsporen van kwetsbaarheid en bij het gericht inzetten van zorg en ondersteuning.

Onderwerpen

Kenmerken

Projectnummer:
313070302
Looptijd: 100%
Looptijd: 100 %
2010
2014
Onderdeel van programma:
Gerelateerde subsidieronde:
Projectleider en penvoerder:
Prof. dr. L.P. de Witte
Verantwoordelijke organisatie:
Maastricht University