Mobiele menu

Quality assessment of pharmacotherapy in patients with chronic kidney disease

Projectomschrijving

Samenvatting na afronding

In dit project is een set van twaalf kwaliteitsindicatoren ontwikkeld, waarmee kan worden vastgesteld of mensen met chronische nierschade adequate en passende medicatie krijgen voorgeschreven.
Het gaat om vijf indicatoren die meten of patiënten de aanbevolen behandeling krijgen voor het verminderen van de bloeddruk, eiwitverlies in de nieren, cholesterol en fosfaat. Daarnaast gaat het om zeven indicatoren die meten of patiënten geen risicovolle of onwenselijke geneesmiddelen krijgen voorgeschreven.

Resultaten

In verschillende praktijkstudies is vastgesteld dat de indicatoren te berekenen zijn met routinematig beschikbare gegevens uit de eerste en tweede lijn en dat ze bruikbaar inzicht geven aan zorgverleners. Dit betekent dat deze indicatoren in de eerste- en tweedelijns praktijk gebruikt kunnen worden om de voorgeschreven medicatie bij mensen met chronische nierschade te monitoren. Door feedback hierover te geven aan zorgverleners kunnen zij waar nodig de behandeling verbeteren.
 

Samenvatting bij start

Op dit moment weten we niet in hoeverre mensen met chronisch nierfalen adequate behandeling krijgen. Om goed geneesmiddelgebruik te bevorderen, hebben we instrumenten (kwaliteitsindicatoren) nodig die:

  1. kwaliteit meten, gelet op effectiviteit, veiligheid en continuïteit van behandeling
  2. rekening houden met verschillende patiëntgroepen
  3. meetbaar zijn met routinematige dataverzameling vanuit de praktijk.

Doel
Het ontwikkelen en toepassen van indicatoren, waarmee we de behandelkwaliteit bij mensen met chronisch nierfalen kunnen meten.

Werkwijze
Allereerst definiëren we mogelijke kwaliteitsindicatoren, die beoordeeld worden door experts. Daarna testen we deze op bruikbaarheid en meetbaarheid in bestaande datasets. Vervolgens voeren we de indicatoren bij een aantal (klinische) centra in. Daarmee stellen we vast waar de behandeling beter kan. Ook kijken we wat de effecten zijn van het werken met de indicatoren. Tenslotte maken we een plan voor landelijke invoering hiervan.

Producten

Titel: Dashboard parameters voor berekenen voorschrijfindicatoren voor chronisch nierfalen
Titel: Development and validation of prescribing quality indicators for patients with chronic kidney disease
Auteur: Smits, K.P.J., Sidorenkov, G., G.J. Navis, P. Denig
Titel: Quality assessment of pharmacotherapy in outpatients with chronic kidney disease in the Netherlands: a pilot study
Auteur: Denig P, Smits K, Sidorenkov G, Bilo H, van Ittersum F, Navis GJ
Titel: Development and initial validation of prescribing quality indicators for patients with chronic kidney disease
Auteur: Smits, Kirsten P.J., Sidorenkov, Grigory, Bilo, Henk J.G., Bouma, Margriet, van Ittersum, Frans J., Voorham, Jaco, Navis, Gerjan, Denig, Petra
Magazine: Nephrology, Dialysis and Transplantation
Titel: Prescribing quality in secondary care patients with different stages of chronic kidney disease: a retrospective study in the Netherlands
Auteur: Smits, Kirsten PJ, Sidorenkov, Grigory, van Ittersum, Frans J, Waanders, Femke, Bilo, Henk JG, Navis, Gerjan J, Denig, Petra
Magazine: BMJ Open
Titel: Process quality indicators for chronic kidney disease risk management: a systematic literature review
Auteur: Smits, Kirsten P.J., Sidorenkov, Grigory, Bilo, Henk J.G., Bouma, Margriet, Navis, Gerjan J., Denig, Petra
Magazine: International Journal of Clinical Practice
Titel: Quality of prescribing in chronic kidney disease and type 2 diabetes
Auteur: KPJ Smits

Verslagen


Eindverslag

Het doel van dit project was om te komen tot een set van betrouwbare kwaliteitsindicatoren, waarmee de medicamenteuze behandeling voor mensen met chronische nierschade (CNS) geëvalueerd kan worden.
Allereerst hebben we op basis van een literatuurreview en met behulp van een expertpanel en patiëntvertegenwoordigers een set van 16 mogelijke voorschrijfindicatoren opgesteld. Met deze set kan worden vastgesteld of mensen met CNS adequate en passende medicatie krijgen voorgeschreven. Het gaat om 5 indicatoren die meten of patiënten met bepaalde kenmerken de aanbevolen behandeling krijgen voor het verlagen van de bloeddruk, eiwitverlies in de nieren, cholesterol en fosfaat. Daarnaast gaat het om 7 indicatoren die meten of patiënten geen risicovolle of onwenselijke geneesmiddelen krijgen voorgeschreven.
Vervolgens hebben we in verschillende praktijkstudies getest of de indicatoren goed te meten zijn met beschikbare data uit huisartspraktijken en poliklinieken. Dit bleek voor 12 van de 16 indicatoren het geval te zijn. De andere 4 indicatoren waren maar op zeer weinig patiënten van toepassing of lastig om betrouwbaar te meten met de beschikbare gegevens. In een pilotstudie bij drie poliklinieken is gebleken dat de indicatoren een bruikbaar inzicht geven aan de zorgverleners.
Concluderend kunnen we zeggen dat dit project een bruikbare set van 12 voorschrijfindicatoren voor mensen met CNS heeft opgeleverd. Deze indicatoren kunnen in de eerste- en tweedelijns praktijk gebruikt worden om de voorgeschreven medicatie bij mensen met CNS te monitoren. Door feedback hierover te geven aan zorgverleners kunnen zij waar nodig de behandeling verbeteren. Voor specifieke doeleinden kunnen selecties uit deze indicatorenset gemaakt worden.

Het doel van dit project is om kwaliteitsindicatoren op te stellen, waarmee we de behandelkwaliteit bij mensen met chronisch nierfalen kunnen meten.

In de eerste fase is een lijst van mogelijke indicatoren opgesteld. Deze indicatoren zijn gericht op de effectiviteit, veiligheid en toepasbaarheid van de behandeling bij patiënten met chronisch nierfalen. De indicatoren zijn door een panel van experts beoordeeld op inhoud, noodzakelijkheid en te verwachten gezondheidswinst voor de patiënt. Deze beoordeling heeft geresulteerd in een goedgekeurde set van 16 indicatoren, waarmee de kwaliteit van de medicamenteuze behandeling bij patiënten met nierfalen volgens de experts zinvol in kaart kan worden gebracht.

De geselecteerde indicatoren meten kwaliteitsaspecten die enerzijds te maken hebben met de noodzaak en de keuze van medicatie bij de behandeling van hoge bloeddruk, cholesterol, eiwit in urine, en calcium/fosfaathuishouding, en anderzijds met medicatieveiligheid en gebruik.

Vervolgens zijn data opgevraagd uit bestaande databanken met anonieme gegevens over de behandeling van patiënten met nierfalen om te bepalen of de indicatoren in de dagelijkse praktijk meetbaar zijn. Daarbij wordt ook bekeken of hogere indicator-scores samenhangen met betere patiëntuitkomsten. De meetbaarheid is allereerst getest in een eerstelijns groep van 4715 diabetespatiënten met nierfalen. Van de 16 indicatoren bleken er 11 voldoende betrouwbaar gemeten te kunnen worden. In de loop van 2015 zal de meetbaarheid en waarde van de indicatoren getest worden in een groep tweedelijns patiënten met nierfalen behandeld op poliklinieken in Nederland.

Samenvatting van de aanvraag

Chronic kidney disease (CKD) carries a high burden for poor quality of life and high healthcare costs. Medication to reduce this burden is available but adequate monitoring of optimal use of such treatment is lacking. Quality indicators to evaluate medication treatment for CKD are needed. The aim of this project is to develop, validate and implement a comprehensive set of medication quality indicators for CKD patients. These indicators need to (1) assess medication treatment focusing on efficacy and safety aspects; (2) take into account differentiation for patient characteristics, such as age and disease severity; (3) be reliably measured using data collected from routine practice. The study consists of four phases recommended for the development and implementation of valid quality indicators. In phase 1, the indicators are developed and judged on reflecting evidence and guideline recommendations by an expert panel, including patient representatives. In phase 2, a cohort study is conducted to test the operational and construct validity using previously collected data from three large medical centers. In a subset of patients, the data from repeated visits will be used to assess continuity of medication treatment. In phase 3, a pilot study is conducted to implement the indicators in 8 academic and 1 non-academic center. This will provide baseline data, which are used to identify priority areas for improvement. Also, a pilot study will be conducted to apply the indicators in a primary care cohort. In phase 4, effects of the implementation in the pilot centers are evaluated and a plan for widescale implementation and evaluation is made in cooperation with national organization responsible for measuring and improving quality of care.

Onderwerpen

Kenmerken

Projectnummer:
836021013
Looptijd: 100%
Looptijd: 100 %
2014
2018
Onderdeel van programma:
Gerelateerde subsidieronde:
Projectleider en penvoerder:
Prof. dr. P. Denig
Verantwoordelijke organisatie:
University Medical Center Groningen