Hoe verandert de ervaren zorgbelasting van partner-mantelzorgers over de tijd? Variaties naar sekse en zorgbehoefte nader onderzocht.

Projectomschrijving

Met de vergrijzing van de populatie worden echtparen en ongehuwde stellen steeds vaker samen oud. Zij krijgen daardoor vaker te maken met gezondheidsproblemen en bijbehorende zorgbehoefte van één of beide partners. Partners zijn de eerste in de rij om mantelzorg te leveren voor een langere periode.

Werkwijze

Dit onderzoek gaf antwoord op de vraag hoe de zorgverlening door oude partner-mantelzorgers in de tijd verloopt en in hoeverre dat bijdraagt tot een verandering in de ervaren zorgbelasting. Hierbij zijn verschillende groepen met elkaar vergeleken. Vrouwen ervaren meer overbelasting met mantelzorg voor hun partner dan mannen. En mantelzorgers van hulpbehoevende met dementie of psychische problemen, rapporteren een hogere ervaren zorgbelasting dan mantelzorgers van hulpbehoevenden met alleen lichamelijke aandoeningen. Of dit verschil in ervaren zorgbelasting tussen verschillende groepen partner-mantelzorgers in de tijd toe- of afneemt is onderzocht.

Resultaten

Met behulp van de TOPICS-MDS data zijn de veranderingen in zorgbelasting van partner-mantelzorgers over een periode van 12 maanden geanalyseerd. Uit de resultaten blijkt dat:

Voor zowel vrouwen (N=463) als mannen (N=293) de ervaren zorgbelasting toeneemt als gecontroleerd wordt voor bekende predictoren (voorspellers) van het stress proces model.
Verschillende factoren leiden tot hogere zorgbelasting. Daarbij valt te denken aan (1) een slechter lichamelijk functioneren van de partner (2) meer uren zorgverlening en (3) ervaren problemen in het combineren van de zorgtaken met andere taken. Daarnaast leiden relatieproblemen tot een hogere zorgbelasting voor vrouwen en voldoening met de zorgtaken tot een lagere zorgbelasting voor mannen.
De zorgsituatie voor vrouwen verandert over de tijd. Zo is het hebben van een partner met dementie en het aantal uren geleverde zorg een sterker effect na een jaar. Het verzachtende effect van de voldoening die het oplevert, verdwijnt dan.