Inclusief samenwerken in de zorg rond mensen met een verstandelijke beperking
Projectomschrijving
Achtergrond
Dit project wil samenwerking tussen naasten, cliënten met een licht of matig verstandelijke beperking en hun ondersteuners verbeteren. Dit blijkt niet altijd gemakkelijk. Goede samenwerking is belangrijk voor kwaliteit van zorg én kwaliteit van leven van cliënten en hun naasten. De behoeften en wensen van de cliënt staan centraal, maar ook het perspectief van naasten. Beiden hebben belangrijke ervaringen en (potentiële) ervaringskennis die beter benut kan worden.
Werkwijze en beoogde resultaten
Binnen zogenaamde ontwikkelwerkplaatsen werken naasten, cliënten en professionals, namens belangenbehartiger LFB en zorgorganisaties Amerpoort en Philadelphia, samen met het Kenniscentrum Sociale Innovatie van Hogeschool Utrecht. Gezamenlijk werken ze aan de vraag: ‘hoe kunnen in de driehoek cliënt, naaste en begeleider op evenwaardige wijze samenwerkingsrelaties vorm gegeven worden, om zo de ondersteuning van de cliënt optimaal te laten aansluiten bij zijn wensen en behoeften?’ Dit zal resulteren in concrete werkwijzen methoden en (ICT-)hulpmiddelen.
Verslagen
Samenvatting van de aanvraag
In dit project onderzoeken we hoe in de driehoek van mensen met een verstandelijke beperking, hun naasten en professionals goed samengewerkt kan worden, zodanig dat dit kwaliteit van leven ondersteunt. We beogen met dit project concrete werkwijzen te ontwikkelen voor een evenwaardige samenwerkingsrelatie die het perspectief en de ervaringskennis van mensen met een beperking zelf en hun naasten als uitgangspunt neemt. Gedurende twee jaar wordt in een tweetal ‘ontwikkelwerkplaatsen’ met alle betrokkenen gewerkt aan nieuwe vormen van ‘transdisciplinaire samenwerking’, samenwerking waarbinnen alle kennisbronnen en perspectieven gezien, erkend en benut worden, complementair zijn en elkaar versterken. Een ontwikkelwerkplaats is een onderzoeks- en ontwikkelmodel waarbij tevens een lerend praktijknetwerk wordt gevormd. Hierbij worden ervaringskennis, professionele kennis en theoretische kennis bij elkaar gebracht. 1 ontwikkelwerkplaats richt zich op mensen met een licht verstandelijke beperking en 1 op mensen met een matig verstandelijke beperking. De kern van de werkplaats wordt gevormd door 10-15 personen. De werkplaats wordt samengesteld uit mensen met een beperking/ervaringsdeskundigen, belangrijke naasten/mantelzorgers, ondersteuningsprofessionals en onderzoekers. Ook studenten van de hogeschool zullen deelnemen. De groep komt gemiddeld een maal per 6-8 weken bij elkaar. Tussendoor wordt aan opdrachten gewerkt. In de ontwikkelwerkplaats wordt de methode van ontwerponderzoek (design research) gecombineerd met de methode van participatief actie onderzoek (participatory action research). Hierbij wordt een cyclus gevolgd van ontwerpen, uittesten, evalueren en bijstellen.In het hele proces worden de principes van shared decision making gehanteerd. Het gaat zowel om het leren op een evenwaardige wijze samen te werken als om het daarbij uitproberen van adequate communicatie en bruikbare werkvormen. Om dit proces van evenwaardige samenwerking, samen leren en samen uitproberen mogelijk te maken worden drie interventies ingezet: > Een facilitator die als taak heeft het groeps-, leer en -ontwikkelproces te faciliteren. Dat betekent ook dat hij/zij zorgdraagt voor een goede veilige atmosfeer en mogelijkheden voor evenwaardige samenwerking zodat iedereen goed tot zijn recht komt > Alle deelnemers, inclusief facilitators en onderzoekers, zullen een op maat gemaakte CABRIO-training volgen. De training is binnen het ZonMw programma Gewoon Bijzonder ontwikkeld door Disability Studies in Nederland. > De expertise van consortiumpartner LFB wordt benut om het cliëntperspectief te waarborgen en deelnemers met een beperking waar nodig te ondersteunen. In de ontwikkelwerkplaatsen worden twee typen producten ontworpen. Het eerste type betreft nieuwe communicatie- en overlegvormen. Dit gaat zowel om face-to-face vormen als digitale vormen, of applicaties die communicatie en samenwerking ondersteunen. Het tweede type product betreft methoden die in de driehoek cliënten, professionals en naasten ingezet kunnen worden om samen te werken aan door de cliënt gewenste kwaliteit van leven. Het gaat dan om een verfijning van de methodiek van Steunend Relationeel Handelen en van de methode van Persoonlijke Toekomstplanning.