Mobiele menu

V2Me Interventiestudie in Nederland: Eenzaamheid en sociaal netwerkverbetering via ICT bij ouderen

Projectomschrijving

V2me: bestrijdt eenzaamheid bij ouderen met een virtuele coach

Veel ouderen voelen zich eenzaam. Sociale participatie gaat dat gevoel tegen. ICT-oplossingen kunnen een rol spelen bij het verbeteren van de sociale participatie en zo bijdragen aan het bestrijden van eenzaamheid bij ouderen. Bijvoorbeeld door hen te prikkelen tot interactie en hun sociale vaardigheden te verbeteren.

Hoe het werkt

In dit project is een zogeheten sociale ‘facilitator’ ontwikkeld, een gebruikersvriendelijke virtuele 3D-coach op een ‘home platform’ in huis en op een tablet. De virtuele coach initieert communicatie en nodigt de oudere uit om aan sociale activiteiten mee te doen. Het systeem verbindt de oudere met bestaande en potentiële contacten en legt lijntjes met zorginstanties, vrijwilligers en mantelzorg. Daarnaast geeft de coach begeleiding in het sociaal gedrag en begeleidt de gebruiker via een ‘vriendschapsverrijkingsprogramma’. V2me is gedurende 2 maanden getest in een zogeheten ‘living lab’-omgeving.

Wat het oplevert

De pilot leverde positieve resultaten op. Het systeem blijkt eenzaamheid daadwerkelijk te kunnen verminderen, zo bleek bij 6 van de 7 deelnemende ouderen. Deze ouderen voelden zich op hun gemak bij de virtuele coach. Toch is het systeem vooralsnog niet doorontwikkeld. Het prototype bevatte een aantal technische problemen. Deze konden tijdens de pilot weliswaar ondervangen worden, maar voor een concreet gebruik in de praktijk zullen ze eerst structureel moeten worden opgelost. Suggesties daarvoor zijn beschreven in de eindrapportage.

Voor wie

Voor 65plussers die zich alleen voelen of dreigen te vereenzamen.

Verslagen


Eindverslag

De studie toonde aan dat het gebruik van het V2me systeem samen kan gaan met een afname in eenzaamheid bij ouderen. Een AAL systeem (V2me) is in dit project ontwikkeld voor Nederlandse ouderen die hoog scoorden op eenzaamheid. Het project was onderdeel van een groter Europees AAL project. Het V2me systeem bestond uit 3D een virtuele coach die een eenzaamheidsinterventie aanbiedt in de dagelijkse leefstituatie van ouderen. De 3D virtuele coach is aanwezig op een zogenaamd 'home platform' in de huiskamer van ouderen en op een tablet die tegelijkertijd als afstandbediening voor het home platform fungeerde. 7 eenzame ouderen hebben gebruik gemaakt van het systeem gedurende twee maanden. Na afloop was een aanmerkelijke verlaging in de eenzaamheidsscore waargenomen bij 6 van de 7 ouderen. De afname ging gepaard met de ontwikkeling van een parasociale relatie met de virtuele coach. De oudere die geen afname vertoonde was een respondent die weinig van het systeem gebruik maakte en geen paraosociale relatie met de virtuele coach ontwikkelde. Geconcludeerd werd dat de systeemfuncionaliteit als gewenste functionaliteit is beoordeeld door de respondenten. Hoewel er nog technische problemen waren met het systeem was het systeem bruikbaar voor een interventie van 2 maanden met behulp van technische ondersteuning. Suggesties voor vervolg van systeem ontwikkeling zijn gegeven.

Dit is het tweede voortgangsverslag van het V2VU project voor 2011-2012.

V2VU is gerelateerd aan het EU project V2me. Het primaire doel voor dit jaar was de vriendschapcursus uit te werken in verschillende modules die door de virtuele coach worden begeleid gebaseerd op een aantal testen en een pilot bij ouderen.

Dit doel is bereikt.

Het verslag is bijgevoegd in de pdf file.

Samenvatting van de aanvraag

Dit project ondersteunt het actief ouder worden door verhoogde integratie in de samenleving middels ICT. De onderhavige aanvraag betreft de uitvoering van een interventiestudie met het oog op bestuderen van de Nederlandse situatie. Het sluit aan bij het V2me project waarin dezelfde interventie studies worden uitgevoerd in Finland, Duitsland en Luxemburg (zie Bijlage). Via een ICT-systeem wordt voor ouderen een verhoogde sociale verbondenheid beoogd en verhoogde kennis over en deelname in verschillende sociale diensten en activiteiten. Het project bereikt dit doel via een flexible ICT-ondersteuning in het dagelijks leven van ouderen. Het project heeft wortels in sociaal wetenschappelijke theorie en empirisch wetenschappelijk onderzoek. Het gebruikt evidence based preventie en interventie strategieën waarmee een sociale ´facilitator´ wordt ontwikkeld die preventie van eenzaamheid bij jongere ouderen (65-74) bewerkstelligt en een succesvolle interventie zal zijn voor oudere generaties (75+). De sociale ´facilitator´ is een gebruikersvriendelijke virtuele coach die via een centraal werkstation, een touch screen en een mobiel platform (bijv. iPhone) in de woning van de oudere wordt gebracht. De (3D) virtuele coach initieert communicatie en nodigt uit tot sociale activiteiten en diensten. Het verbindt bestaande en potentiële contacten en het contact met de zorginstanties, vrijwilligers en mantelzorg. Daarnaast geeft de coach begeleiding in het sociaal gedrag en voorziet in begeleiding tot het verbeteren van het sociaal netwerk. Dit geschiedt via een vriendschapsverrijkingsprogramma dat binnen wetenschappelijk onderzoek is ontwikkeld en inmiddels succesvol is gebleken. De gebruiker leert beginnende vriendschappen te maken, en te onderhouden, welke zich kunnen ontwikkelen tot hechte vriendschapsrelaties. Cruciaal hierbij is: de stimulering tot langdurige persoonlijke relaties, de facilitatie en structurering van regelmatige sociale interactie en de begeleiding via getrainde vrijwilligers en professionals in het netwerk. In het project wordt een platform gecreëerd waarmee verschillende nieuwe diensten kunnen worden aangeboden. Ook kunnen nieuwe scripts voor variëteit in interactievorm met de coach in dit platform worden aangereikt. In het project wordt nieuwe en bestaande technologie gecombineerd met GPS-lokalisatie en het monitoren van persoonlijke activiteit. Het project omvat een interventie en preventiestudie met gebruikers in een Woonzorgcentrum alsmede bewoners in de omliggende woonservice zorgcentrum.

Onderwerpen

Kenmerken

Projectnummer:
320200008
Looptijd: 100%
Looptijd: 100 %
2010
2013
Onderdeel van programma:
Gerelateerde subsidieronde:
Projectleider en penvoerder:
Dr. P.H.M.P. Roelofsma
Verantwoordelijke organisatie:
Vrije Universiteit Amsterdam