Het programma Langdurige Zorg en Onderteuning (LZO) speelt - speelt met de subsidiemogelijkheden voor lokale netwerken ouderenzorg - in op een aantal ontwikkelingen in de samenleving en in de zorg- en ondersteuningssector. Op deze pagina leest u meer over deze ontwikkelingen en over hoe de subsidieregelingen zijn ontstaan.
Mensen worden steeds ouder: het aantal Nederlanders dat ouder is dan 75 jaar stijgt snel. In 2018 waren dat 1.3 miljoen mensen en naar verwachting is dit aantal in 2030 gestegen naar 2.1 miljoen (bron: CBS). Van de 75-plussers is het merendeel vitaal en woont zelfstandig thuis. Een deel van deze mensen maakt daarbij wel gebruik van ondersteuning en/of zorg. Een ander deel van de ouderen (38%) wordt gezien als kwetsbaar. Zij wonen nog wel thuis, maar hebben steeds meer en intensievere ondersteuning en zorg nodig (bron: SCP).
Door de toename van het aantal ouderen en het bereiken van hogere leeftijden wordt de vraag naar ondersteuning en zorg de komende jaren alleen maar groter. Daarnaast neemt naar verwachting het aantal beschikbare mantelzorgers de komende jaren sterk af. Dit heeft tot gevolg dat de druk op zowel het informele als op het formele netwerk rondom de ouderen de komende jaren sterk zal toenemen.
Het ministerie van VWS heeft in maart 2018 het Pact voor de Ouderenzorg gelanceerd. Vanuit dit pact komt een groot aantal partijen samen in actie om de kwaliteit van de verpleeghuiszorg te verbeteren, eenzaamheid te signaleren en te doorbreken en goede ondersteuning en zorg voor ouderen thuis te organiseren. Om ondersteuning en goede zorg thuis te realiseren, is het programma Langer Thuis opgezet. De meeste ouderen hebben de wens om zo lang mogelijk zelfstandig op een veilige en goede manier thuis te blijven wonen. ‘Langer Thuis’ werkt aan het mogelijk maken hiervan vanuit 3 actielijnen.
Actielijn 1 is gericht op goede ondersteuning en zorg thuis. Actielijn 2 focust op ondersteuning van mantelzorgers en vrijwilligers en binnen actielijn 3 wordt gewerkt aan maatregelen voor geschikte woonsituaties. De aanpak van het programma ‘Langer Thuis’ is erop gericht om lokale en regionale samenwerkende partijen - die volop bezig zijn om samen met ouderen deze opgaven binnen de actielijnen aan te pakken – te ondersteunen en te helpen versnellen.
Binnen actielijn 1 ‘Goede ondersteuning en zorg thuis’ heeft ons programma Langdurige Zorg en Ondersteuning (LZO) een opdracht gekregen om lokale netwerken te ondersteunen bij het komen tot een samenhangend ondersteunings- en zorgaanbod. Dit betreft een aanbod dat goed is afgestemd op de individuele behoeften en wensen van ouderen en hen in staat stelt zelfstandig thuis te wonen. Lokale zorgverleners, zorgaanbieders, sociale wijkteams, welzijnswerkers, gemeenten en andere betrokkenen worden ondersteund bij het faciliteren, verder ontwikkelen en borgen van goed functionerende teams rondom de ouderen.
Professionals in de wijk zoeken samen naar oplossingen om een netwerk te ontwikkelen rond een kwetsbare oudere. Een oudere die dreigt de regie over zijn leven te verliezen. Dit vraagt enerzijds om vroege preventieve acties om te voorkomen dat de ondersteunings- en zorgvraag escaleert. Anderzijds vraagt het om het realiseren van meer samenhang tussen het ondersteunings- en zorgaanbod voor thuiswonende ouderen. Meer samenhang in het ondersteunings- en zorgaanbod zorgt dat deze ouderen op een veilige en zelfstandige manier langer thuis kunnen blijven wonen.
In steeds meer wijken en gemeenten organiseren samenwerkende professionals zich al als team - in een netwerk - rondom de oudere. Vertegenwoordiging van huisartsen- en wijkverpleegkundige zorg zijn voorwaardelijk voor het realiseren van samenhangende ouderenzorg. Bij voorkeur wordt dit aangevuld met vertegenwoordiging vanuit welzijn en ondersteuningsfuncties. Verder zijn ook samenwerkingsafspraken van belang met de apotheek, sociaal team, specialist ouderengeneeskunde en andere disciplines, zoals een fysiotherapeut. Kortom: het gehele spectrum van welzijn, ondersteuning en zorg is betrokken.
De netwerken richten zich met name op de 75-plusser die kwetsbaar is en het risico loopt de regie over zijn leven te verliezen. De lokale netwerken kunnen in organisatievorm en in omvang verschillen. Ook de duur van de samenwerking en de manier waarop wordt samengewerkt verschilt per netwerk. De netwerken hebben elk hun eigen visie en wijze waarop zij de ouderen in hun wijk of gemeente de beste ondersteuning kunnen bieden bij het zelfstandig oud worden met een goede kwaliteit van leven. Echter elk netwerk beoogt een samenhangend aanbod te bieden van welzijn, ondersteuning en zorg dat past bij de behoeften en wensen van de individuele oudere.