Bossche Jeugd in Balans. Sluitende en systeemgerichte aanpak van overgewicht bij jeugdigen binnen de wijk West in 's-Hertogenbosch
Projectomschrijving
Ouders van kinderen met overgewicht zijn niet altijd gemotiveerd om hier iets aan te doen. Soms kiezen ouders voor een voedingstraject bij een diëtist. In de praktijk blijkt dat ouders daarna vaak geen gebruikmaken van het vervolgaanbod. Terwijl de leefstijl van een kind met overgewicht alleen kan veranderen als ouders dit proces ondersteunen.
’s-Hertogenbosch wil ouders meer bewust maken van hun voorbeeldrol en hun rol van opvoeder. De gemeente wil de aanpak in samenwerking met onder andere huisartsen, basisscholen en wijkorganisaties verbeteren. Ook wil ’s-Hertogenbosch een gezinscoach inzetten bij gezinnen waar overgewicht al is gesignaleerd. De coaches richten zich op de begeleiding van het hele gezin. Verder wil de stad dat huisartsen overgewicht bij een kind vroegtijdig signaleren. Huisartsen zijn vaak onvoldoende bij overwichtsproblematiek betrokken.
Verslagen
Eindverslag
Het project Bossche Jeugd in Balans, uitgevoerd in de wijk West in 's-Hertogenbosch, is gericht op het organiseren van een sluitende keten rondom de aanpak van overgewicht. Er is ingezet op preventie van overgewicht en bewustwording rondom een gezonde leefstijl. Daarnaast is er gewerkt aan het signaleren van overgewicht, het motiveren en toeleiden van ouders en kinderen naar passende interventies. Voor kinderen met overgewicht is een specifiek programma ontwikkeld en uitgevoerd. Het Gezonde Slagkracht project bestaat uit drie onderdelen.
Er is een bewustwordingscampagne uitgevoerd om de jeugd, hun ouders en professionals bewust te maken van het belang van een gezonde leefstijl door rondom scholen activiteiten te organiseren waarbij gezonde voeding, bewegen, opvoeding en natuur & milieu centraal staan. Er is een website ontwikkeld (www.samengezondin.nl) waar scholen, professionals in de wijk, andere gemeenten en GGD-en kunnen zien welke activiteiten ingezet kunnen worden of waar ideeën opgedaan kunnen worden. De partners op dit onderdeel zijn de GGD, Vivent Thuiszorg, ZLTO, Koning Willem 1 College, De Groene Poort, welzijnsinstelling Divers, De Klasseboer. Van de gemeente 's-Hertogenbosch zijn betrokken de afdelingen 'S-PORT, milieu en jeugd & onderwijs.
Daarnaast is het programma Lekker in je Vel uitgevoerd voor kinderen met overgewicht/obesitas en hun ouders. Door het Jeroen Bosch Ziekenhuis, de gemeente 's-Hertogenbosch, Divers en de GGD is dit programma ontwikkeld waarbij de kinderen én hun ouders niet alleen in groepen begeleid worden op weg naar een gezondere leefstijl, maar ook bij de gezinnen thuis aan de keukentafel gesprekken worden gevoerd door de Lekker in je Vel groepscoaches. De drie pijlers van het programma zijn voeding, beweging en opvoeding en de methodiek is erop gericht aan te sluiten op de behoefte van de ouders en kinderen zelf. Er zijn vijf groepen van ongeveer 8 kinderen en hun oudes gestart. Opvallend resultaat was de motivatie van de deelnemers. In één van de groepen zijn de kinderen en ouders élke week gedurende drie maanden naar de bijeenkomsten gekomen. Voor een doelgroep die door veel professionals als moeilijkte bereiken wordt beschouwd een opvallend positief resultaat.
Het uitgangspunt bij aanvang van het project was het organiseren van samenwerking met de huisartsen in de wijk voor het signaleren van overgewicht en het toeleiden van kinderen naar een passend aanbod, indien nodig naar het Lekker in je Vel programma. Al snel bleek echter dat deze samenwerking onvoldoende van de grond kwam. Om toch te kunnen starten met de groepen is ervoor gekozen om actief de professionals rondom de scholen te betrekken. De Intern Begeleiders, de Sociaal Verpleegkundigen (GGD) en Voorlichters Eigen Taal en Cultuur (GGD) bleken de juiste sleutelfiguren om de taken signaleren, motiveren en toeleiden te vervullen.
Door de uitvoering van Bossche Jeugd in Balans is binnen de gemeente meer aandacht gekomen voor de problematiek rondom overgewicht bij de jeugd en is de keuze gemaakt om het thema Gezondheid expliciet onder te brengen bij de activiteiten die worden uitgevoerd in het kader van het Centrum voor Jeugd en Gezin. Dit betekent dat er blijvend aandacht wordt besteed aan de preventie van overgewicht door activiteiten op het gebied van gezondheid, bewegen, opvoeding in samenhang te organiseren in die buurten waar de problematiek het grootst is. En daarnaast wordt gewerkt aan de doorontwikkeling van de taken signaleren, motiveren en toeleiden van de jeugdgezondheidszorg (GGD) binnen de CJG zorgstructuur (Zorg Advies Teams) rondom het onderwijs. Het Jeroen Bosch Ziekenhuis, de gemeente en de GGD werken tevens in gezamenlijkheid door aan de voortzetting van het programma Lekker in je Vel.
Het project Bossche Jeugd in Balans bestaat uit drie onderdelen: de wijkcampagne “Samen Gezond in West”, het programma “Lekker in je Vel” en de verbetering van de ketensamenwerking.
Het doel van de wijkcampagne is het creëren van bewustwording bij kinderen, ouders en professionals van een gezonde leefstijl. Er worden uiteenlopende activiteiten georganiseerd samen met en rondom de scholen op het gebied van voeding en beweging. Op de scholen zelf wordt het lesprogramma “Lekker Fit!”uitgevoerd.
Met het programma “Lekker in je Vel” worden kinderen met overgewicht en hun ouders in groepsverband door een gezinscoach begeleid naar een duurzame gedragsverandering en verbetering van leefstijl. Juist de interactie tussen de kinderen en ouders onderling maakt dat zij gemotiveerd blijven om deel te nemen. Daar waar nodig zorgt de gezinscoach voor individuele begeleiding of legt de verbinding met activiteiten, zorg of hulp in de wijk zoals een diëtist, fysiotherapeut, specifiek sportaanbod of indien nodig schuldhulpverlening. Dit programma wordt uitgevoerd in samenwerking met de kinderartsen van het Jeroen Bosch Ziekenhuis, de GGD en welzijnsinstelling Divers.
Bij de opzet van het project was het uitgangspunt dat de huisartsen in de wijk werden betrokken bij de ketensamenwerking in de wijk. Al snel bleek dat signaleren en doorverwijzen door huisartsen te complex was om binnen de projectperiode en beschikbare middelen te realiseren. Vervolgens hebben we de keuze gemaakt om de toeleiding naar het aanbod in de wijk, waaronder het programma "Lekker in je Vel", via de sleutelfiguren in en rondom de school te laten verlopen.