Mobiele menu

Active Living for Alzheimer Patients (ALFA)

Projectomschrijving

ALFA: helpt ouderen zelf hun dag te blijven indelen

Mensen met dementie hebben de neiging om inactief te worden. Deze inactiviteit kan leiden tot snelle verslechtering van hun cognitieve vermogens. Wandelen, sporten, goed eten en dagelijkse routines kunnen deze neerwaartse spiraal doorbreken. Maar ze betekenen ook een risico om te verdwalen, te vallen en een onzeker gevoel te krijgen over wat nu te doen.

Hoe het werkt

De gecombineerde technologie van ALFA ondersteunt mensen met beginnende dementie en stimuleert hun cognitieve functies. Een digitale agenda met een automatische herinnering helpt de gebruiker om zelf dagelijkse activiteiten te plannen en te controleren. Het systeem waarschuwt een naaste of (professionele) verzorger als iemand iets nog niet heeft gedaan. Een op dit moment nog niet breed beschikbare toepassing met behulp van videobeelden stimuleert mensen te wandelen en beter te kauwen. Dat prikkelt de werking van de hersenen.

Wat het oplevert

Wie zich bij beginnende dementie te veel uit handen laat nemen, wordt juist eerder hulpbehoevend. Zo veel mogelijk zelf blijven doen is dan ook het uitgangspunt van ALFA. Deelnemers blijven hun brein actiever gebruiken en voeren langer de regie over hun dagelijks leven. De digitale agenda houdt mensen actief en voorkomt onzekerheid over wat nu te doen. Sensortechnologie vermindert het risico op verdwalen of vallen. De tools worden getest in proeflocaties in Nederland en Spanje, bij mensen thuis en in zorgcentra.

Voor wie

Mensen die door beginnende dementie cognitieve problemen ervaren en hun eigen dagindeling beter willen beheren. Zij en hun mantelzorgers hebben baat bij het gericht stimuleren van hun cognitief functioneren.

Vervolgactiviteiten

In vervolg op ALFA is een zogeheten VIMP-project (Verspreidings- en implementatie Impuls) opgezet: het project Digitale Agenda.

Verslagen


Samenvatting van de aanvraag

Achtergrond Het aantal mensen met dementie zal de komende jaren sterk gaan stijgen. In heel Europa zullen er problemen ontstaan om mensen voldoende kwalitatieve zorg te kunnen bieden. Gebrek aan voldoende gekwalificeerd personeel en hoge kosten voor zorg voor deze sterk afhankelijke doelgroep zullen ons zeer binnenkort voor enorme uitdagingen plaatsen. Preventie, behoud en waar mogelijk herstel van de fysieke en cognitieve gezondheid van mensen met dementie kan een positieve bijdrage leveren aan het levensgeluk van deze mensen en de organisatie en kostenbeheersing van de zorg die zij nodig hebben. Mensen met dementie hebben de neiging om inactief te worden. Vooral na de overgang naar een andere omgeving wordt dit duidelijk. Deze inactiviteit is een van de oorzaken van de snelle verslechtering van hun cognitieve vermogens die vervolgens doorgaat in een negatieve spiraal. Wandelen, sporten, goed eten en dagelijkse routines zijn een manier om te deze neerwaartse spiraal te doorbreken. Maar ze betekenen ook een risico om te verdwalen, te vallen en een onzeker gevoel te krijgen over wat nu te doen. Doel Ons project tilt telecare voor dementie naar het volgende niveau. Het zal mensen met dementie vragen om keuzes te maken voor de invulling van hun dag, hen helpen om deze doelen te bereiken en hun partner of (professionele) verzorger alleen waarschuwen over wat er nog niet is gedaan. Terwijl ze hun dagelijkse programma afwerken waarborgt het hun veiligheid in eigen huis of tuin en bewaakt ze indien nodig zelfs nog buiten de woning. Als tekenen van hun gedrag wijzen op een verandering in hun fysieke of mentale toestand zal de medische staf worden gewaarschuwd om zo door vroegtijdige interventies verdere terugval te voorkomen. Het hele systeem is ontworpen om het individu met dementie controle over hun eigen leven en keuzes te laten houden. Het ondersteunt hun partner of mantelzorger en ook de professionele zorgverleners in het kiezen én de uitvoering van hun deel in de zorg voor de patiënt. Het bijzondere van dit idee is dat het geen nieuwe hardware vereist. Het gaat over het toevoegen van nieuwe functies aan en beter gebruik te maken van bestaande technologie. De belangrijkste gedachtesprong is om niet te kijken naar domotica en telezorg vanuit een restrictief standpunt, maar als een ondersteunend middel, om een persoon met dementie de controle en keuze over hun dagelijks leven (terug) te geven. Om een informele verzorger (meestal de partner) keuzes te geven welke ondersteuning zij willen bieden aan hun partner en welke taken zij willen overlaten aan anderen. Project onderdelen Het project vraagt innovatieve programmering van sensoren en interfaces naar de behoeften van de gebruikers: ouderen met dementie en hun verzorgers (formeel en informeel). Voor het stimuleren van spiegelneuronen door middel van gerichte audiovisuele prikkels moeten materialen (filmpjes, fotos, geluidsfragmenten, licht/kleur/vorm stimulatie worden ontworpen en geproduceerd. Andere sensor technologieën worden gecombineerd om de kwaliteit, de intensiteit en de richting van de bewegingen te kunnen detecteren, identificeren en meten. Zorgprogramma's moeten worden herschreven in de vorm van een lijst, een menu, waaruit patienten dagelijks hun programma kunnen samenstellen. Zorgvuldige pilots moeten de effectiviteit van de verschillende interventies testen. Eerst de drie afzonderlijke onderdelen: monitoren van beweging, stimuleren van spiegelneuronen en interactief samenstellen van het dagprogramma. Daarna ook het systeem als geheel werkend op één platform. Markt Dit systeem kan dan samen met de reeds bestaande technieken naar de markt worden gebracht. Omdat we systemen ontwikkelen die zowel bij mensen thuis als in zorginstellingen zullen werken is de markt zeer uitgebreid en snel groeiend in de nabije toekomst. Het project duurt in Nederland 33 maanden waarin ontwikkeling en veldproeven elkaar deels overlappen. Ontwikkeling van de techniek vindt plaats in alle drie de deelnemende landen. De veldproeven vinden plaats in intramurale en extramurale settings in Estepa (Spanje) en de Veluwe in Nederland. De time to market zal minder dan drie jaar na afloop van het project liggen. Partners in Nederland Woonzorg Unie Veluwe, is initiator van het project. Zij werken met de VU Amsterdam aan de totstandkoming van een expertisecentrum voor dementie. WZUV zoekt innovatieve oplossingen om hun patienten een hoge levenskwaliteit en zorg op maat te bieden. VU Amsterdam, afdeling Klinische Neuropsychologie, doet o.m. onderzoek naar het effect van beweging op congnitieve functies van ouderen. Zij onderzoeken wat het effect is van audiovisuele stimulatie van spiegelneuronen. Alzheimer Nederland zet zich in voor mensen met dementie. Zij willen bijdragen aan een betere kwaliteit van leven voor mensen met dementie en hun naaste omgeving. Alzheimer Nederland is als patientenbelangenorganisatie betrokken bij dit project.

Onderwerpen

Kenmerken

Projectnummer:
320300003
Looptijd: 100%
Looptijd: 100 %
2011
2017
Onderdeel van programma:
Gerelateerde subsidieronde:
Projectleider en penvoerder:
Drs. E.M.H. Schlangen
Verantwoordelijke organisatie:
Protestants Christelijke Woonzorg Unie Veluwe

Slimme ICT-oplossingen voor ouderen

Lees meer over dit project in de brochure 'De Kweekvijver van AAL: samen ICT-oplossingen voor ouderen ontwikkelen en vermarkten' (pagina 40-41).