De implementatie van een nieuw medisch product en ook DeltaScan is lastig omdat het gepaard gaat met een nieuwe werkwijze. Bij het gebruik van DeltaScan voor de detectie en monitoring van delirium moeten de zorgverleners een change management traject doorgaan. Door middel van dit project hebben we goed de knelpunten in beeld kunnen brengen en daarop kunnen acteren. De delirium zorg is een complex ziektebeeld dat niet past bij een enkele behandelaar. Verschillende zorgverleners moeten voor de zorg voor de patiënt intensiever met elkaar samenwerken. Dit project heeft geleid tot het anders inrichten van de delirium zorg op een ziekenhuis afdeling waardoor er meer en vaker delirium wordt vastgesteld bij kwetsbare patiënten. DeltaScan speelt hierbij een centrale rol.
Uit het implementatie traject van DeltaScan op een verpleegafdeling van een groot ziekenhuis is goed duidelijk geworden wie de stakeholders zijn. We zijn in staat geweest de juiste stakeholders bij elkaar te laten komen. Op basis van ons onderzoek hebben we een animatie film laten ontwikkelen die bij implementatie goed inzichtelijk maakt hoe een implementatie traject van DeltaScan eruit ziet. Deze animatie is gemaakt op basis van de eerste ervaringen bij de implementatie van DeltaScan en is een goed tool voor nieuwe implementaties.
Er zijn wijzigingen aangebracht in het elektronisch patiënten dossier waardoor de resultaten van de DeltaScan metingen inzicht geven hoe vaak en hoe lang delirium voorkomt. Hieruit is naar voren gekomen dat delirium minder vaak wordt gemist. De volgende stap wordt het nog eerder toepassen van interventies waardoor de delirium duur verkort kan worden. Op dit moment wordt er een dashboard ontwikkelt dat goed inzichtelijk maakt wat de winst is op oa ligduur door het gebruik van DeltaScan. Dit dashboard wordt gevoed door het elektronisch patiënten dossier. Het dashboard kan dus goed inzichtelijk maken welke winst er wordt gemaakt bij een succesvolle implementatie van DeltaScan.
ACHTERGROND
Delirium (of acuut hersenfalen) wordt gekenmerkt door acute verwardheid door een lichamelijke oorzaak.Delirium komt jaarlijks, alleen al in Nederland, bij meer dan 100.000 patiënten voor. Het is een potentieel dodelijke medische complicatie die het risico op lange termijn cognitieve schade (o.a. dementie) vergroot, en tot langere ziekenhuisopnames en hogere ziektekosten leidt.Voor veel patiënten en hun naasten is delirium een belastende ervaring, omdat het vaak samengaat met beangstigende hallucinaties. Delirium heeft, per definitie, een lichamelijke oorzaak. Dat kan bijvoorbeeld een metabool probleem zijn, een bijwerking van medicatie, een grote operatie of een infectieziekte die niet op een andere manier aan het licht is gekomen. Een delirium is een vroege manifestatie van een lichamelijke verstoring omdat hersenen, zeker van kwetsbare ouderen, hier heel gevoelig voor zijn. Om delirium effectief te behandelen, is het van belang deze lichamelijke oorzaak te behandelen. Hoe langer een delirium episode duurt, hoe meer schade er wordt veroorzaakt. Patiënten met een delirium verblijven gemiddeld 5 tot 8 dagen langer in het ziekenhuis. De additionele maatschappelijke zorgkosten per patiënt liggen tussen de €15,000 en €57,000. De totale zorgkosten veroorzaakt door delirium zitten qua omvang tussen diabetes en cardiovasculaire aandoeningen in.Delirium heeft een fluctuerend beloop. Patiënten kunnen een hyperactief delirium hebben waarbij zij geagiteerd kunnen zijn en zichzelf schade kunnen aandoen doordat zij zichzelf detuberen of bij zichzelf de infusen eruit trekken. De diagnose bij deze patiënten is en stuk gemakkelijker dan bij de andere vorm namelijk het hypoactieve delirium. Bij een hypoactief delirium zijn patiënten teruggetrokken en in zichzelf gekeerd. Een hyperactief delirium en een hypoactief delirium kunnen apart voorkomen maar kunnen elkaar ook afwisselen. Het hypoactieve delirium komt bij 75% van het delirium voor en wordt zeer vaak gemist omdat deze groep patiënten weinig aandacht vraagt en niet opvalt in de kliniek. Ook is de diagnose van een hypoactief delirium veel moeilijker te stellen aan de hand van de huidige methoden.
De diagnose van delirium is complex en wordt gesteld door een arts op basis van de DSM-5 criteria.
De huidige screeningsinstrumenten voor delirium zijn vragenlijsten zoals de CAM-ICU (voor de intensive care)of DOSS (verpleegafdeling). Deze zijn subjectief en blijken ontoereikend in de dagelijkse zorg; 50% van de gevallen wordt gemist of pas ontdekt als het delier geëscaleerd is.
Met name stille delieren worden gemist.
Zelfs een korte duur van een delier vergroot de kans op slecht herstel en opname in een verpleeghuis. Verder vergroot een delier het risico op dementie en zelfs overlijden. Delier is stressvol voor patiënten en veroorzaakt vaak angstaanjagende gedachtes of hallucinaties, zoals het idee gevangen te zitten of het zien beelden die er niet zijn. Ook voor familieleden en verzorgers kan een delier voor onrust zorgen.
Prolira BV heeft het eerste medisch apparaat op de markt gebracht voor de detectie en monitoring van delirium op basis van EEG (DeltaScan). Dit apparaat wordt als alternatief gebruikt voor subjectieve vragenlijsten zoals de DOSS en de CAM-ICU.
Prolira BV is een spin off bedrijf van het UMCU en is opgericht in 2015. Het UMCU heeft veel onderzoek gedaan voor de ontwikkeling van DeltaScan.
Bij Delirium zijn er specifieke kenmerken aanwezig in het EEG. Bij patiënten met een delirium is het EEG vertraagd en dit is heel goed te meten met behulp van EEG. Echter een volledig EEG maken is tijdrovend en kan alleen door specialisten worden beoordeeld. DeltaScan maakt het mogelijk om binnen 5 min een eenkanaals EEG te maken door een verpleegkundige en te interpreteren. Deze kenmerken worden door DeltaScan gedetecteerd door een speciaal ontwikkelt algoritme. Vervolgens wordt er een waarschijnlijkheids- score gegeven van 1,2,3,4 of 5 Waarbij 1 de kans op delirium zeer onwaarschijnlijk is en 5 de kans op delirium zeer waarschijnlijk. 2,3,4, liggen daar tussenin. DeltaScan is het eerste CE goedgekeurde medisch apparaat dat delirium kan detecteren en monitoren op basis van EEG. DeltaScan maakt het mogelijk dat zorgprofessionals objectief hersenactiviteit kunnen meten middels een één kanaals EEG. Op basis van de uitslag wordt er een uitspraak worden gedaan over hoe waarschijnlijk of hoe onwaarschijnlijk het EEG past bij iemand met een delirium. DeltaScan is samen en voor verpleegkundigen ontwikkeld en is zeer gebruikersvriendelijk. Een meting kan door een getraind persoon worden uitgevoerd in 5 minuten.
Voor de implementatie van DeltaScan willen wij graag een deskundige inhuren voor 5 dagen voor het bepalen van implementatie strategieën. Delirium is een weerbarstig probleem en vereist een multidisciplinaire aanpak. Er bestaat geen delirium arts en daardoor zijn er vele stakeholders betrokken. Dit maakt de implementatie complex.