Mobiele menu

Warm aanbevolen

Projectomschrijving

Bij welke omstandigheden komen mensen in hoog-risico groepen bij extreme hitte in problemen? In dit project wordt gewerkt aan het opstellen van een handelingsperspectief dat door middel van een geïntegreerde benadering de nadelige temperatuur-gerelateerde gezondheidseffecten minimaliseert, met speciale aandacht voor gedragscomponenten en hoog-risico groepen.

Aanleiding

Het is bekend dat mensen met chronische aandoeningen en ouderen hoog-risico groepen zijn bij temperatuur-gerelateerde sterfte. Echter is onbekend bij welke omstandigheden welke mensen in hoog-risico groepen precies in problemen komen. Informatie over individuele eigenschappen en over weersomstandigheden zijn van belang om tijdig goede adviezen te geven, maar het probleem is dat het beeld niet helder is om goede antwoorden te kunnen geven. Daarnaast is gedrag een belangrijke determinant van de mate van hitteblootstelling.

Doel

Het projectdoel is om op basis van interdisciplinair en participatief onderzoek een handelingsperspectief op te stellen dat door middel van een geïntegreerde benadering de nadelige temperatuur-gerelateerde gezondheidseffecten minimaliseert, met speciale aandacht voor gedragscomponenten en hoog-risico groepen.

Onderzoeksopzet

De onderzoeksbenadering is participatief, interdisciplinair en integrerend.

Participatief:
In het project wordt een praktijkgemeenschap opgezet om de kennis/implementatiebehoeftes te inventariseren en onderzoeksresultaten te vertalen naar de praktijk.

Interdisciplinair:
Voor het opstellen van een handelingsperspectief worden drie expertisegebieden ingezet: thermofysiologie, epidemiologie, en sociale-psychologie/gedragskunde.

Integrerend:
Er wordt een synthese gemaakt van de onderzoeksresultaten. De bevindingen worden vertaald naar een praktijkrelevant pakket van handelingsperspectieven om eindgebruikers en opstellers van hitteplannen te ondersteunen.

Verwachte resultaten

De voortgang en resultaten van de fysiologische en epidemiologische onderzoeken worden in het consortiumoverleg besproken en vertaald naar handelingsperspectief. Met een symposium halverwege het project en een symposium aan het eind van het project wordt kennis naar partijen buiten het consortium overgedragen. Daarnaast worden wetenschappelijke artikelen gepubliceerd in open access tijdschriften om de kennis te delen.

Producten

Titel: Energiebesparende tips voor een koele woning in de zomer
Auteur: Kingma, B. en overige leden van consortium
Link: https://www.tno.nl/nl/newsroom/2022/07/energiebesparende-tips-koele-woning/

Verslagen


Eindverslag

In het project 'Warm Aanbevolen' is door een consortium bestaande uit universiteiten, TNO, Rode Kruis, RIVM en GGD een inventarisatie gemaakt van de hitteproblematiek bij ouderen.

In dit onderzoek zijn 16 mannen en 15 vrouwen aan hitte blootgesteld om hun belastbaarheid te bepalen. Het bleek dat de lichaamstemperatuur sneller opliep dan nu wordt voorspeld op basis van modellen die in normen zijn vastgelegd. De normen dienen beter afgestemd te worden op de oudere populatie.

Daarnaast is een epidemiologische verkenning gemaakt op basis van sterftecijfers in combinatie met temperatuurgegevens. Deze methode geeft goed inzicht in de effecten van woonomgeving en persoonlijke factoren op hitte-gerelateerde sterfte en kan beleidsbeslissingen onderbouwen. Een vragenlijst uitgezet tijdens een hittegolf gaf inzicht in de wijze waarop ouderen met hitte omgaan. De opgedane kennis is vertaald in een handelingsperspectief voor ouderen en hun mantelzorgers.

Samenvatting van de aanvraag

Doel Het projectdoel is om op basis van interdisciplinair en participatief onderzoek een handelingsperspectief op te stellen dat door middel van een geïntegreerde benadering de nadelige temperatuur-gerelateerde gezondheidseffecten minimaliseert, met speciale aandacht voor gedragscomponenten en hoog-risico groepen. Plan van Aanpak De onderzoeksbenadering is participatief, interdisciplinair en integrerend. Participatief: Gedurende het project wordt gezorgd voor samenwerking en co-creatie door een praktijkgemeenschap op te zetten met eindgebruikers (o.a. Rode Kruis, GGDen, RIVM) om de kennis/implementatiebehoeftes te inventariseren. De bevindingen van het onderzoek worden in deze praktijkgemeenschap vertaald naar de praktijk. Interdisciplinair: Voor het opstellen van een geïntegreerd handelingsperspectief worden drie expertisegebieden ingezet: thermofysiologie, epidemiologie, en sociale-psychologie/gedragskunde. Epidemiologische expertise wordt ingezet om de vraag te beantwoorden wat er nodig is om hoog-risico-groepen en hoogrisico omgevingen te identificeren en om vervolgens stappen te zetten om deze ruimtelijk “op de kaart” te zetten. Hiertoe worden via literatuuronderzoek en samenwerking met eindgebruikers de temperatuur-gerelateerde risicofactoren geïnventariseerd, om vervolgens de mogelijkheden te verkennen om deze risicofactoren te kwantificeren met aanwezige databases over dagelijkse sterfte (bijv. CBS) of morbiditeit (bijv. eerste hulpmeldingen) door ruimtelijke koppeling aan bestaande databases over dagelijkse temperatuur en luchtkwaliteit en aan relevante datasets met (individuele) gegevens over demografie, gezondheidsstatus (bijv. afgeleid uit medicatiegegevens), woning (bijv. verdieping), omgeving (bijv. groen) en buurt (bijv. sociaaleconomische status). Opportune risicofactoren worden verder kwantitatief verkend en er wordt bezien hoe deze risico’s (ruimtelijk) kunnen worden weergegeven. Thermofysiologische expertise wordt ingezet om mede op basis van fundamenteel wetenschappelijk onderzoek bij ouderen verklaringsmodellen voor de epidemiologische observaties op te stellen, bijvoorbeeld ‘oversterfte van vrouwen in de hitte hangt samen met geringer vermogen tot zweetsecretie’ en daarop afgestemde maatregelen te formuleren, bijvoorbeeld protocollen voor vochtinname en koeling. Risicoprofielen worden gekoppeld aan preventiemaatregelen. Sociaal-psychologische/gedragsdeskundige expertise wordt ingezet om na te gaan hoe voorgestelde maatregelen optimaal kunnen worden ingezet door het in kaart brengen en toetsen van geschikte gedragsmodellen m.b.t. thermisch gedrag (literatuur, vragenlijsten/ interviews, observatie) ter ondersteuning van onderbouwde interventies/mogelijkheden om gedrag te beïnvloeden. Bijvoorbeeld: ‘hoe kunnen we ouderen stimuleren om meer te drinken?’. Integrerend: In de samenwerking en rapportages worden de expertisegebieden gekoppeld en wordt een geïntegreerde synthese gemaakt van de onderzoeksresultaten. De bevindingen worden vertaald naar een samenhangend en praktijkrelevant pakket van aanbevelingen/handelingsperspectieven om eindgebruikers en opstellers van (lokale) hitteplannen te ondersteunen. Verwachte resultaten Langdurig samenwerkingsverband in een praktijkgemeenschap van experts en eindgebruikers. Verslag/publicaties m.b.t.: • Profilering van hoog-risico groepen op basis van onderliggende fysiologische factoren en overzicht van de mogelijkheden om deze risico’s te verminderen met speciale aandacht voor hoog-risico groepen. • Overzicht van effect modificerende factoren voor acute gezondheidseffecten bij (extreem) warme dagen, een pilot onderzoek naar enkele effect modifiers en een pilot met ruimtelijke weergave van effect modifiers. • Een beter inzicht in de factoren die van invloed zijn op thermisch gedrag tijdens aanhoudende hitte (vanuit verklarende gedragsmodellen en psychologische barrières) en aanbevelingen voor gerichte preventiemaatregelen gebaseerd op gedragskenmerken/determinanten (risicoperceptie, attitudes, etc.), met speciale aandacht voor hoog-risico groepen. • Eindverslag waarin onderzoeksbevindingen op een geïntegreerde wijze worden gepresenteerd en vertaald naar een samenhangend en praktijk-relevant pakket van aanbevelingen/handelingsperspectieven (o.a. ten behoeve van de ondersteuning/doorontwikkeling van hitteplannen), waarbij de behoefte vanuit en de vertaling naar de praktijk wordt meegenomen Na één jaar en aan het einde van het project wordt een publiek seminar georganiseerd over klimaat en gezondheid waarin de projectresultaten worden gedeeld. Toelichting op samenwerking De in het consortium samengebrachte partijen bestaan uit Nederlandse wetenschappelijke en praktisch deskundigen op het gebied van klimaat en gezondheid. De drie vereiste partijen (onderzoeksorganisatie uit de gezondheidszorg, onderzoeks- en/of implementatiepartner van buiten de gezondheidszorg, einddoelgroep en/of gebruiker) zijn vertegenwoordigd in het consortium. Daarbij zijn het RIVM, de GGD en het Rode Kruis eindgebruikers die de bevindingen van het onderzoek implementeren. Zij staan in nauw contact met diverse gemeenten en zorgorganisaties en hebben de mogelijkheid om via media de adviezen onder een brede doelgroep te communiceren. Naast de onderzoeksinzet van de aanvragers/projectpartners, wordt voor het project een part-time post-doc aangesteld met expertise op het gebied van de thermofysiologie en dataverwerking. Er is binnen het consortium fysiologische, epidemiologische en sociaal-psychologische expertise beschikbaar om deze post-doc te begeleiden. Elke 3 maanden is overleg binnen het consortium.

Kenmerken

Projectnummer:
10240012010001
Looptijd: 100%
Looptijd: 100 %
2021
2023
Onderdeel van programma:
Gerelateerde subsidieronde:
Projectleider en penvoerder:
prof. dr. H.A.M. Daanen
Verantwoordelijke organisatie:
Vrije Universiteit Amsterdam