Mobiele menu

Naar een populatiegerichte aanpak van preventie, zorg en ondersteuning door het identificeren van kwetsbare groepen als gevolg van de COVID-19 pandemie en de bestrijdingsmaatregelen

Projectomschrijving

De uitbraak van het coronavirus en de genomen maatregelen hebben grote gevolgen voor de gezondheid van de Nederlandse bevolking. Deze gezondheidseffecten zijn niet gelijk verdeeld; niet alle bevolkingsgroepen zijn er even kwetsbaar voor. De gezondheidseffecten zijn bovendien niet altijd goed zichtbaar; juist kwetsbare groepen zijn vaak minder goed in beeld. Hierdoor bestaat het risico dat deze crisis de al bestaande gezondheidsverschillen in Nederland vergroot. In dit praktijkgerichte onderzoeksproject hebben we door onderzoek van bestaande data, interviews en groepsgesprekken inzicht gekregen in 1) welke bevolkingsgroepen (extra) kwetsbaar zijn voor de gevolgen van de coronatijd; 2) welke gezondheidseffecten – fysiek, mentaal en sociaal – de coronatijd had op deze groepen; 3) welke oplossingen kunnen worden ingezet om negatieve effecten te voorkomen of bestrijden, en om veerkracht te vergroten zodat mensen een eventuele volgende crisis beter aankunnen. We hebben daarnaast belangrijke lessen geleerd over hoe we deze groepen beter kunnen betrekken bij onderzoek.

In dit project stonden de volgende doelstellingen centraal:

  1. Inzicht krijgen in welke groepen kwetsbaar zijn voor de Coronamaatregelen en waarom
  2. Op zoek naar goede voorbeelden om vroeg te herkennen wanneer kwetsbaarheid ontstaat en manieren om te dit te voorkomen. Dit wordt gedaan door in verschillende wijken in de provincie Utrecht te kijken welke goede voorbeelden er al zijn, en wat nieuw ontwikkeld moeten worden om gezond te blijven.
  3. Zorgen dat de kennis van doel 1 en 2 ook op andere plekken gebruikt kan worden, bijvoorbeeld in andere steden, in andere landen en in (zorg)opleidingen.

Resultaten

Dit project heeft een factsheet gepubliceerd van wat mensen kwetsbaar maakt tijdens de COVID-19 pandemie en welke maatregelen kunnen helpen.

Uitvoerende partijen

UMC Utrecht, gemeente Utrecht, Trimbosinstituut, NIVEL, Pharos, Meetellen Utrecht, Stichting Al Amal, GGD Utrecht, Gemeente Zeist

Projectleidersbijeenkomst 10 februari 2021: COVID-19 en Kwetsbare groepen

Er is een grote groep burgers in het publieke domein die door hun kwetsbare positie hard wordt geraakt door de gevolgen van COVID-19. Wat zijn de behoeften van deze kwetsbare burgers? Tijdens de bijeenkomst op 10 februari 2021 lieten onderzoekers zien wat er speelt en wat we kunnen doen om knelpunten aan te pakken en in behoeften te voorzien. Bekijk het verslag van de bijeenkomst: Kwetsbare burgers tijdens de coronapandemie.

Producten

Titel: Nieuwsbrief Meetellen in Utrecht juli 2021 - Interview
Auteur: Meetellen in Utrecht
Link: https://bit.ly/3Tj1Kob
Titel: Verslag deelsessie 1: de impact van corona op gezondheid
Auteur: Meetellen in Utrecht
Link: https://bit.ly/3JIz7xQ
Titel: UMC Utrecht onderzoekt effect coronamaatregelen op kwetsbare groepen
Auteur: RTV Utrecht
Link: https://bit.ly/3mJOWLq
Titel: Kwetsbaarheid en veerkracht in coronatijd
Auteur: Projectgroep GECK OP U
Titel: Factsheet concept map kwetsbaarheid
Auteur: Projectgroep GECK OP U
Link: https://www.coronatijden.nl/wp-content/uploads/2021/08/Concept-map-factsheet.pdf
Titel: Item in radioprogramma Utrecht komt thuis
Auteur: Radio M Utrecht
Link: https://bit.ly/3FrJDXz
Titel: Welke neveneffecten hebben coronamaatregelen?
Auteur: UMC Utrecht
Link: https://bit.ly/3JFJySx
Titel: Invloed van corona en maatregelen op mensen in kwetsbare posities
Auteur: L. van der Ven, L. Wispelweij
Titel: Interviews met 'moeilijk bereikbare doelgroepen'
Auteur: L. van der Ven
Titel: Gevolgen van Covidmaatregelen
Auteur: M. Jambroes, N. van den Berg
Titel: Kwetsbaarheid, gezondheid en oplossingen in coronatijd
Auteur: L. van der Ven
Titel: Interviews with ‘hard to reach groups’
Auteur: L. van der Ven
Titel: Health effects of the COVID-19 pandemic and measures in vulnerable groups
Auteur: J. van Baar, L. Wispelweij, L. van der Ven
Titel: Symposium Mensen in een kwetsbare positie tijdens coronapandemie
Auteur: L. Wispelweij, L. van der Ven
Titel: How to involve ‘hard to reach’ population groups in research projects
Auteur: LGL van der Ven, JM van Baar, RS Wispelweij, M Jambroes
Titel: Coronatijd in Utrecht: kwetsbaarheid, gezondheid en oplossingen
Auteur: J. van Baar, L. van der Ven
Titel: Kenniswerkplaats Impact van de pandemie op gezondheid en welzijn in Utrecht en omgeving
Auteur: J. van Baar, L. Wispelweij, L. van der Ven
Titel: Conceptualizing Vulnerability for Health Effects of the COVID-19 Pandemic and the Associated Measures in Utrecht and Zeist: A Concept Map
Auteur: Lilian G. L. van der Ven, Elisa L. Duinhof, Michel L. A. Dückers, Marielle Jambroes and Marja J. H. van Bon-Martens
Magazine: International Journal of Environmental Research and Public Health
Titel: COVID als wicked problem
Auteur: N. van den Berg, M. Jambroes, M. van der Molen, L. van der Ven, L. Wispelweij
Titel: Coronatijden in Nederland - Kwetsbaar in Utrecht
Auteur: Projectgroep GECK OP U
Link: https://www.coronatijden.nl/kwetsbaar-utrecht/
Titel: In gesprek met Máxima over corona en mentale gezondheid
Auteur: Trimbos-instituut
Link: https://vimeo.com/630933433

Verslagen


Samenvatting van de aanvraag

De gevolgen van de COVID-19 epidemie en begeleidende maatregelen hebben een grote impact op de bevolking en zijn niet gelijk verdeeld. Mensen kunnen op verschillende wijze kwetsbaar zijn voor zowel het virus als de aanpak ervan met het risico dat bestaande gezondheidsverschillen toenemen. De maatschappelijke gevolgen van COVID-19 worden door verschillende partijen in beeld gebracht, vaak via (digitale) vragenlijsten. Kwetsbare groepen zijn in deze peilingen vaak moeilijk te herkennen, als mensen al bereikt worden en deelnemen. Hierdoor is onvoldoende duidelijk wat de werkelijke aard en omvang van de problemen zijn. Voor passende oplossingsstrategieën gericht op preventie, herstel en zorg is het van belang om inzicht te verwerven in de problemen, het bestaande aanbod en de wijze waarop domeinoverstijgende samenwerking, vroegsignalering, samenwerking tussen informele en formele zorg en burgerparticipatie hieraan kunnen bijdragen. Met een gemeenschapsgerichte participatieve aanpak zullen we in Utrecht samen kwetsbaarheden bij COVID-19 inzichtelijk maken en oplossen. Wij richten ons specifiek op 1) inzicht krijgen in de aard en omvang van gezondheidseffecten bij kwetsbare groepen voor de maatregelen van COVID-19, 2) het identificeren en indien nodig ontwikkelen van best practices voor vroegsignalering en oplossingsstrategieën specifiek voor deze doelgroep en 3) het verspreiden van de resultaten naar andere regio’s en landen. We gebruiken kwalitatieve en kwantitatieve methoden en onderscheiden drie fasen: A) inventarisatie van de problemen, B) identificeren en ontwikkelen van oplossingsstrategieën en C) verspreiding en implementatie van kennis en interventies. In alle fases wordt intensief met de doelgroep en lokale partners samengewerkt. Een regionale aanpak waarborgt dat contextgebonden factoren in ogenschouw worden genomen. De kennis die we opdoen over deze aanpak verspreiden we nationaal en internationaal via bestaande netwerken van de aanvragende partners.

Kenmerken

Projectnummer:
10430022010012
Looptijd: 100%
Looptijd: 100 %
2020
2023
Onderdeel van programma:
Gerelateerde subsidieronde:
Projectleider en penvoerder:
N.M. van den Berg
Verantwoordelijke organisatie:
Universitair Medisch Centrum Utrecht