Mobiele menu

De impact van de coronacrisis op de rechtspraak en de positie van kwetsbare rechtszoekenden

Projectomschrijving

In de eerste maanden van de coronacrisis zijn veel rechtszaken niet doorgegaan. Andere, heel urgente rechtszaken zijn wel behandeld, maar dan digitaal of telefonisch. Nu vinden veel zittingen plaats met toepassing van de anderhalve metermaatregel. De rechtspraak heeft dus snel innovatie maatregelen moeten nemen, bijvoorbeeld door rechtszoekenden digitaal te horen. Dit onderzoek zal deze maatregelen in kaart brengen in de volgende drie rechtsgebieden: het staf-, vreemdelingen en civiele jeugdrecht. Daarnaast zal het onderzoek de vraag beantwoorden hoe de maatregelen respect voor de grondrechten van kwetsbare rechtzoekenden en hun vertrouwen in de rechtspraak hebben beïnvloed. Door deze vraag te beantwoorden, helpt het onderzoek de rechtspraak te bepalen welke maatregelen ook na de coronacrisis nuttig zijn. Het onderzoek wordt uitgevoerd door onderzoekers van de universiteiten van Leiden, Utrecht en Nijmegen.

Producten

Titel: The lawyer in migration and criminal cases as key-player in guaranteeing access to justice in the digital era
Auteur: María Bruquetas & Karen Geertsema
Titel: Gevolgen van de coronacrisis voor communicatie in de rechtszaal
Auteur: Marijke ter Voert
Titel: Theorising ‘digitalisation of justice’ and access to justice: challenges and opportunities
Auteur: Anna Pivaty & Marijke ter Voert
Titel: Participation and engagement of litigants in Dutch juvenile hearings during COVID-19
Auteur: Anne Janssen
Titel: The impact of the corona crisis on lawsuits in immigration law
Auteur: Marijke ter Voert
Titel: Hoofdbevindingen voor het civiele jeugdrecht
Auteur: Eddy Bauw
Titel: Hoofdbevindingen voor het vreemdelingenrecht
Auteur: Karen Geertsema
Titel: The impact of the corona crisis on the judiciary and the position of vulnerable parties’
Auteur: Karen Geertsma, Yasemin Glasgow, Anna Pivaty en Marijke ter Voert
Titel: Hoofdbevindingen voor het strafrecht
Auteur: Miranda Boone
Titel: Over roldynamiek van vreemdelingenrechters als gevolg van de coronamaatregelen
Auteur: M.J. ter Voert
Link: https://rechtensamenleving.nl/rdw-podcasts-roldynamiek/
Titel: Rechtspleging in jeugdbeschermingszaken tijdens de coronacrisis. Een verslag van lopend onderzoek,
Auteur: Bauw, E., Glasgow, Y., Janssen, A. en Simon Thomas, M.A
Magazine: Justitiële Verkenningen
Titel: Is er toekomst voor onlinezittingen in de rechtspraak?
Auteur: Marijke ter Voert & Yasemin Glasgow
Magazine: Recht der Werkelijkheid
Titel: Pragmatische vreemdelingenrechters. Over rolverschuivingen van vreemdelingenrechters als gevolg van de coronamaatregelen
Auteur: Geertsema, K.E., Glasgow, Y.K., Terlouw, A.B. & Voert, M.J.
Magazine: Recht der Werkelijkheid
Titel: Annotatie bij ABRvS 16 december 2020, ECLI:NL:RVS:2020:2949?
Auteur: K. Geertsema
Magazine: Jurisprudentie Vreemdelingenrecht
Titel: Een meer structurele inzet van de videoconferentie in strafzaken?
Auteur: Miranda Boone, Marieke Dubelaar & Sigrid van Wingerden
Magazine: Nederlands Juristenblad
Titel: Remote justice in strafzaken en rechtsb!stand: op weg naar een ‘virtuele advocaat’?
Auteur: Anna Pivaty
Titel: Gevolgen van COVID-19 voor de rechtspraak en kwetsbare rechtzoekenden: een onderzoek naar maatregelen en de positie van rechtzoekenden binnen het straf-, civiele jeugdbeschermings-, en vreemdelingenrecht
Auteur: Voert, M.J. ter; Bauw, E.; Boone, M.M.; Bruning, M.R.; Bruquetas, M.M.; Dubelaar, M.J.; Geertsema, K.E.; Glas, L.R.; Glasgow, Y.K.; Holterman, R.M.; Janssen, A.A.A.; Pivaty, A.; Simon Thomas, M.A.; Terlouw, A.B.; Wingerden, S.G.C. van

Verslagen


Eindverslag

In maart 2020 moesten gerechtsgebouwen ruim twee maanden sluiten vanwege het coronavirus. Zaken werden schriftelijk afgedaan en zittingen voor urgente zaken vonden telefonisch of online plaats. Onderzoekers van de Universiteit Leiden, Universiteit Utrecht en Radboud Universiteit onderzochten de gevolgen van coronamaatregelen voor de behandeling van rechtszaken en kwetsbare rechtzoekenden in het straf-, civiele jeugd- en vreemdelingenrecht. De onderzoekers gebruikten interviews met onder meer rechters, advocaten en andere professionals, enquêtes onder rechtzoekenden en een grondrechtenanalyse. In het begin van de crisis moest de Rechtspraak improviseren. Zittingen werden vervangen door online (Skype) of hybride varianten. Soms werden zaken telefonisch of schriftelijk afgehandeld of uitgesteld. De aanpassingen zorgden voor communicatieproblemen en technische storingen en botsten soms met grondrechten zoals het recht op effectieve participatie. De onderzoekers raden de Rechtspraak aan om te investeren in de kwaliteit van digitale zittingen en beter voorbereid te zijn door een toetsingskader op te stellen om te beslissen wanneer een rechter schriftelijk beslist of een hybride of fysieke zitting houdt.

In de eerste maanden van de coronacrisis zijn veel rechtszaken niet doorgegaan. Andere, heel urgente rechtszaken zijn wel behandeld, maar dan digitaal of telefonisch. Nu vinden veel zittingen plaats met toepassing van de anderhalve metermaatregel. De rechtspraak heeft dus snel innovatie maatregelen moeten nemen, bijvoorbeeld door rechtszoekenden digitaal te horen. Dit onderzoek zal deze maatregelen in kaart brengen in de volgende drie rechtsgebieden: het staf-, vreemdelingen en civiele jeugdrecht. Daarnaast zal het onderzoek de vraag beantwoorden hoe de maatregelen respect voor de grondrechten van kwetsbare rechtzoekenden en hun vertrouwen in de rechtspraak hebben beïnvloed. Door deze vraag te beantwoorden, helpt het onderzoek de rechtspraak te bepalen welke maatregelen ook na de coronacrisis nuttig zijn. Het onderzoek wordt uitgevoerd door onderzoekers van de universiteiten van Leiden, Utrecht en Nijmegen.

Samenvatting van de aanvraag

In de eerste maanden van de coronacrisis zijn veel rechtszaken niet doorgegaan. Andere, heel urgente rechtszaken zijn wel behandeld, maar dan digitaal of telefonisch. Nu vinden veel zittingen plaats met toepassing van de anderhalve metermaatregel. De rechtspraak heeft dus snel innovatie maatregelen moeten nemen, bijvoorbeeld door rechtszoekenden digitaal te horen. Dit onderzoek zal deze maatregelen in kaart brengen in de volgende drie rechtsgebieden: het staf-, vreemdelingen en civiele jeugdrecht. Daarnaast zal het onderzoek de vraag beantwoorden hoe de maatregelen respect voor de grondrechten van kwetsbare rechtzoekenden en hun vertrouwen in de rechtspraak hebben beïnvloed. Door deze vraag te beantwoorden, helpt het onderzoek de rechtspraak te bepalen welke maatregelen ook na de coronacrisis nuttig zijn. Het onderzoek wordt uitgevoerd door onderzoekers van de universiteiten van Leiden, Utrecht en Nijmegen.

Onderwerpen

Kenmerken

Projectnummer:
10430032010019
Looptijd: 100%
Looptijd: 100 %
2020
2022
Onderdeel van programma:
Gerelateerde subsidieronde:
Projectleider en penvoerder:
Prof. dr. M.J. ter Voert
Verantwoordelijke organisatie:
Radboud Universiteit Nijmegen