Mobiele menu

Voorstel onderzoek en ontwikkeling leiderschap verzorgenden

Projectomschrijving

Verzorgend leiderschap is nieuw, maar hard nodig voor betere zorg en meer werkplezier. Hoe herkennen en stimuleren we leiderschap bij verzorgenden? ZonMw vroeg het Van Kleef Instituut om een verkennend onderzoek.

Resultaten

Verzorgend leiders nemen vooral positie in in de dagelijkse zorgverlening, bleek uit verhalen van experts en verzorgenden. Ze tonen lef en laten hun stem horen. Ze oefenen invloed uit op de cliëntenzorg, de zorgorganisatie en de vakontwikkeling van zichzelf en collega’s. Ze houden van hun vak en zijn er trots op verzorgende te zijn.

5 kansen om (nog meer) leiderschap te stimuleren bij verzorgenden:

  • Zet het op de agenda en maak het bespreekbaar.
  • Geef verzorgenden aandacht, ruimte en vertrouwen.
  • Stimuleer voorlopers.
  • Bescherm het vak (met een beschermde beroepstitel).
  • Maak leiderschap expliciet in de opleiding.
Afbeelding
Annemarie Klaassen


Projectleider Annemarie Klaassen vertelt in een interview meer over verzorgend leiderschap door en voor verzorgenden.

> Lees het interview

Producten

Titel: Tools Verzorgend Leiderschap
Auteur: Annemarie Klaassen (VKI)
Titel: Hoe kun je verzorgend leiderschap herkennenén stimuleren?
Auteur: Nelly Dijkstra, tekstschrijver TindAnnemarie Klaassen, VKIElvira Nijhof, VKI
Magazine: Onderwijs en gezondheidszorg
Titel: Praktijkonderzoek naar Verzorgend Leiderschap
Auteur: Nelly Dijkstra (Tind), Annemarie Klaassen (VKI), Elvira Nijhof (VKI),
Titel: Verkenning Verzorgend Leiderschap
Auteur: Annemarie Klaassen (VKI), Elvira Nijhof (VKI), Lausanne Mies (RVMO)

Verslagen


Eindverslag

Project Verzorgend Leiderschap Verzorgenden zijn als grootste groep zorgverleners onmisbaar in de ouderenzorg. Zij zijn van grote betekenis voor de cliënten, zorgorganisaties en de samenleving, maar voelen zich niet altijd (h)erkend en gehoord door collega’s, leidinggevenden, zorgorganisatie en de overheid. Bovendien zijn ze niet gewend positie in te nemen, mee te denken en te verwoorden wat nodig is. Hiermee zijn ze (te) vaak onzichtbaar. In ons onderzoek hebben we onderzocht wat verzorgenden nodig hebben om meer leiderschap te ontwikkelen in hun werkpraktijk. De onderzoeksvraag die centraal stond was: "Wat houdt leiderschap bij verzorgenden in en hoe kan het gestimuleerd worden in de praktijk én in het onderwijs?" Daarbij onderzochten we ook welke bestaande methodieken/tools al beschikbaar zijn voor verzorgenden, en wat verzorgenden nodig hebben om leiderschap te ontwikkelen. We deden literatuuronderzoek en een praktijkonderzoek, dat bestond uit een storytellingonderzoek, rondetafelgesprekken en een leiderschapsscan. In het praktijkonderzoek zijn verzorgenden en experts betrokken. Resultaat Verzorgend leiders nemen vooral positie in in de dagelijkse zorgverlening. Ze tonen lef en laten hun stem horen. Ze oefenen invloed uit op de cliëntenzorg, de zorgorganisatie en de vakontwikkeling van zichzelf en collega’s. Ze houden van hun vak en zijn er trots op verzorgende te zijn. Vijf kansen om (nog meer) leiderschap te stimuleren bij verzorgenden: - Zet het op de agenda en maak het bespreekbaar. - Geef verzorgenden aandacht, ruimte en vertrouwen. - Stimuleer voorlopers. - Bescherm het vak (met een beschermde beroepstitel). - Maak leiderschap expliciet in de opleiding. Benieuwd naar de praktijkvoorbeelden uit dit onderzoek? Download de publicatie via www.vki.nu.

Samenvatting van de aanvraag

Voor wijkverpleegkundigen zijn de afgelopen jaren veel ontwikkelprogramma’s aangeboden (zoals het ambassadeurstraject), waardoor deze zorgverleners - naast veel aandacht - ook een flinke boost hebben gekregen in hun vakuitoefening. Resultaat is dat de wijkverpleegkundige zichtbaar(der) is geworden en tevens een belangrijke rol speelt binnen zorgorganisaties en in het nieuwe landelijke zorgbeleid. Ook blijkt uit wetenschappelijk onderzoek dat dergelijke ontwikkeltrajecten een positief effect hebben op de kwaliteit van zorg aan de cliënt (Hogeschool Utrecht, Wolbers, I., Lalleman, P., Bleijenberg, N., 28 juli 2018). Dit zijn goede ontwikkelingen, waarbij duidelijk is dat gerichte aandacht voor zorgprofessionals hen helpt om hun vak en professie beter uit te dragen en hun leiderschap daarin actief te ontwikkelen. Intussen is echter het besef ontstaan dat dit voor de grote groep verzorgenden in de thuiszorg en verpleeghuiszorg niet in dezelfde mate geldt. Een eerste stap is gezet door het ambassadeurstraject voor verzorgenden door V&VN met financiering van ZonMw, dat heel goed is geëvalueerd (UvA, Wieringen, M. van, Kee, K., Beersma, B., Groenewegen, P., Nies, H., 2018). Het is duidelijk dat deze zorgprofessionals meer aandacht nodig hebben dan tot dusver, zodat ook zij een actieve(re) rol kunnen spelen bij de transitie van de zorg, hun eigen vakontwikkeling en die van hun team. Het Van Kleef Instituut voert daarom sinds 2015 het programma ‘Verzorgenden in transitie’ uit. In dit programma zijn de vragen en wensen van verzorgenden (en hun managers en collega’s) onderzocht en zijn verzorgenden actief ondersteund in hun ontwikkeling, zowel individueel als met hun team. De resultaten van zowel het onderzoek van 2015 tot heden, als het ontwikkelprogramma, worden in november 2018 gepresenteerd op de eindconferentie van dit project. Deze resultaten zijn de basis voor een nader te ontwikkelen ondersteuningsprogramma voor verzorgenden door het Van Kleef Instituut. ZonMw heeft VKI op basis van deze ervaring uitgenodigd een subsidieaanvraag in te dienen om te onderzoeken wat verzorgenden nodig hebben om meer leiderschap te ontwikkelen in hun werkpraktijk. En om bestaande methodieken/tools hiervoor te verzamelen en toegankelijk te maken voor verzorgenden, hun organisaties en het onderwijs. Uit het onderzoek komen naar verwachting aanbevelingen voor eventueel nieuw te ontwikkelen tools. In dit voorstel bespreken we hoe we het onderzoek gaan uitvoeren en welke relevante informatie verzameld en toegankelijk gemaakt gaat worden. Kern van de aanvraag is een verkennings- en praktijkonderzoek waarin de onderzoeksvragen zijn: 1) Wat is er nodig om verzorgenden te ondersteunen in hun professioneel leiderschap? 2) Wat is hier al voor beschikbaar in het werkveld; wat moet er nog ontwikkeld worden? 3) Hoe kan het mbo-onderwijs tijdens de opleiding al inspelen op het ontwikkelen van leiderschap? 4) Hoe kunnen we de al bestaande en nieuwe informatie toegankelijk maken voor zorgverleners, hun organisaties en het onderwijs? De concrete resultaten van dit project zijn: - een verslag van het verkenningsonderzoek; - populair boekje met de resultaten van het praktijkonderzoek; - website met al beschikbare tools en methodieken; - Rapport op basis van beide onderzoeken en aanbevelingen voor het werkveld.

Kenmerken

Projectnummer:
206140003
Looptijd: 100%
Looptijd: 100 %
2018
2019
Gerelateerde subsidieronde:
Projectleider en penvoerder:
Drs. J.W.M. Klaassen
Verantwoordelijke organisatie:
Van Kleef Instituut
Afbeelding

Verpleging en verzorging

Verpleegkundigen, verpleegkundig specialisten en verzorgenden zijn dé onmisbare schakel in preventie, zorg en ondersteuning. Daarom investeren wij in kennis door en voor deze beroepsgroepen. Bekijk hoe we dat doen.