Mobiele menu

Integratie richtlijnen en formularium in PalliArts: betere implementatie / veiliger voorschrijven

Projectomschrijving

Het Palliatief Formularium was een boekje waarin voornamelijk ingegaan werd op de medicamenteuze therapie van symptomen en was bedoeld als richtlijn voor snelle oriëntatie op en behandeling van veelvoorkomende klachten in de palliatieve fase. Het Palliatief Formularium voorzag in een behoefte van zorgprofessionals voor informatie over medicatie in de palliatieve fase.

Doel

Het doel is een verbetering van de kwaliteit en uniformiteit van de medicamenteuze behandeling van patiënten in de palliatieve fase. Door de adviezen over medicamenteuze behandeling, zoals beschreven in het Palliatief Formularium, te integreren in de app PalliArts. Zodat zorgprofessionals gelijktijdig en op 1 plek beschikken over de samenvattingen van de landelijke richtlijnen palliatieve zorg en toegang hebben tot informatie over de daarin genoemde medicatie.

Aanpak/werkwijze

We voegden het bestaande Palliatief Formularium gedigitaliseerd toe aan de app PalliArts. In de app creërden we ruimte voor het weergeven van medicatie op basis van de informatie uit het Palliatief Formularium en de betreffende richtlijn. Een medisch specialist en een apotheker schreven medicatie-adviezen, volledig in lijn met de adviezen in de gereviseerde richtlijn.

Er vond een controle en afstemming plaats met de klankbordgroep en de voorzitter van de betreffende richtlijnwerkgroep. De klankboordgroep bestond uit een ziekenhuisapotheker, apotheker uit de eerstelijn, huisarts (kaderarts palliatieve zorg), 2 specialisten ouderengeneeskunde, verpleegkundig specialist en verpleegkundige uit de thuiszorg. We pasten de vormgeving van de app aan met de toevoeging van het Formularium. In de testfase beoordeelde de klankboordgroep het nieuwe ontwerp van PalliArts op gebruikersgemak en interpretatie.

Samenwerkingspartners

We werkten samen met Envida, Integraal Kankercentrum Nederland (IKNL), Zuyderland Medisch Centrum en het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC). 

Resultaten

Met de integratie van het Palliatief Formularium in de PalliArts app heeft de zorgprofessional in 1 oogopslag de beschikking over actuele informatie over:

  • beschikbare vormen (tablet, drank, suppositoria, parenterale vormen)
  • beschikbare doseringen
  • gebruikelijke totale dagdosis, de dosis per gift en de maximale dagdosis
  • bijwerkingen, gerangschikt naar frequentie van voorkomen
  • interacties met relevante medicatie
  • praktische toevoegingen voor de palliatieve zorg over bereiding en inname (bijvoorbeeld aanpassingen bij nier- of leverfunctie stoornissen, mag medicatie fijngemaakt worden, mag toediening via sonde of hoeveel druppels of milliliter)

Dit alles in combinatie met beschikbare regionale informatie in de app waar deze medicatie of de benodigde hulp(middelen) in de regio te vinden zijn.

Per maand raadplegen zorgverleners PalliArts gemiddeld 7000 keer, waarvan 3000 zorgverleners het Formularium bekijken. Inmiddels weten we dat naast de doelgroep ((huis)artsen) ook veel verpleegkundigen de app raadplegen. In een gebruikersenquête (n=1629) gaf 74% een cijfer van 8 of hoger aan het Formularium zoals dat nu in de app is weergegeven. Wij concluderen een succesvolle transitie van het papieren Formularium naar de digitale versie, waardoor altijd actuele informatie voor handen is bij de zorgverlener in de palliatieve zorg.

In een interview vertellen projectleider en hoogleraar palliatieve geneeskunde Marieke van den Beuken en internist Shanly Rideaux over de meerwaarde van een digitaal Palliatief Formularium. ‘Nu is er een plek waar zorgverleners met een paar klikken veel cruciale kennis krijgen over palliatieve zorg.’

> Lees het interview

ZonMw en e-health in palliatieve zorg

We investeren in toepassing en uitbreiding van e-health in ons programma Palliantie. Het betreft hierbij niet alleen toepassingen waarbij patiënten en naasten in de palliatieve fase beter kunnen communiceren met hun zorgverleners. Ook de inzet van technische toepassingen voor transmurale en interdisciplinaire communicatie, voor symptoomcontrole en/of symptoommonitoring zijn inbegrepen. Lees meer op ons thema zorginnovaties en kwaliteit.

Producten

Titel: Palliatief Formularium in PalliArts
Auteur: MHJ van den Beuken-van Everdingen, VJ Hilhorst
Link: https://iknl.nl/palliatieve-zorg/richtlijnen/palliarts

Verslagen


Eindverslag

Project Palliatief Formularium in PalliArts In 2013 is de vijfde druk van het Palliatief Formularium gelanceerd. Het Palliatief Formularium was een boekje waarin voornamelijk ingegaan werd op de medicamenteuze therapie van symptomen en was bedoeld als richtlijn voor snelle oriëntatie op en behandeling van veelvoorkomende klachten in de palliatieve fase. Het Palliatief Formularium voorzag in een behoefte van zorgprofessionals voor informatie over medicatie in de palliatieve fase. Het was gericht op de dagelijkse praktijk van de palliatieve zorg en was vooral bedoeld voor huisartsen, verpleeghuisartsen, apothekers, verpleegkundig specialisten en specialisten met interesse in de palliatieve zorg. Veelvoorkomende symptomen werden in alfabetische volgorde besproken. In elk hoofdstuk stond in het kort informatie over de oorzaken, vóórkomen, niet-medicamenteuze en medicamenteuze therapie. In dit project hebben we het bestaande Palliatief Formularium gedigitaliseerd en toegevoegd aan de app PalliArts. PalliArts is een app die landelijke en regionale informatie biedt over palliatieve zorg overal en op ieder moment. De app ondersteunt de (huis)arts en anderen bij het verlenen van goede palliatieve zorg, afgestemd op de wensen van de patiënt en diens naasten. Door toevoeging van het Palliatief Formularium aan PalliArts willen we de kwaliteit en uniformiteit verbeteren van de medicamenteuze behandeling van symptomen bij patiënten in de palliatieve fase. Omdat de informatie uit het Palliatief Formularium van 2013 toe was aan een update, en ook de richtlijnen continue herzien worden, is besloten de inhoud van het Palliatief Formularium mee te nemen in de herzieningen van de richtlijnen. Het integreren van het Palliatief Formularium in PalliArts heeft tot doel dat de zorgprofessional gelijktijdig en op één plek beschikt over de samenvattingen van de landelijke richtlijnen palliatieve zorg en toegang heeft tot informatie over de daarin genoemde medicatie met specifieke informatie over: • beschikbare toedieningsvormen en doseringen • gebruikelijke totale dagdosis, de dosis per gift en de maximale dagdosis • bijwerkingen, gerangschikt naar frequentie van voorkomen • interacties met relevante medicatie • praktische toevoegingen: o.a. aanpassingen bij nier- of leverfunctie stoornissen, mag de medicatie fijngemaakt worden, mag de medicatie toegediend worden via sonde, welk aantal druppels moet worden toegevoegd per milliliter, et cetera. PalliArts werd sinds de start in 2016 al ruim 60.000 gedownload. Per maand wordt de app gemiddeld 7000 keer geraadpleegd door zorgverleners. Van deze bezoekers gaan er gemiddeld 3000 naar het Formularium. Inmiddels weten we dat naast de beoogde doelgroep van de app ((huis)artsen) ook veel verpleegkundigen de app raadplegen. Om te weten of de gebruikers tevreden zijn met de toevoeging van het Palliatief Formularium aan PalliArts, is een enquête gehouden. Deze enquête is in september 2019 aan de gebruikers voorgelegd door middel van een pop-up bij het openen van de app. Door 1629 gebruikers is de enquête ingevuld. Van de gebruikers gaf 53% (864 gebruikers) het cijfer 8, 17% (280 gebruikers) het cijfer 9 en 4% (63 gebruikers) maar liefst een 10 aan het Formularium zoals dat nu in de app is weergegeven. Wij concluderen een succesvolle transitie van het papieren formularium naar de digitale versie, waardoor altijd actuele informatie voor handen is bij de zorgverlener in de palliatieve zorg.
Het technische deel van de toevoeging van het formularium aan de app PalliArts is afgerond op 09.11.2018. Deze dag is de toevoeging getest met deelnemers aan een speciale "meet-the-experts" sessie op het Nationaal Congres Palliatieve Zorg. Alle "oude" informatie uit het papieren formularium is op de app te vinden. De nieuwe informatie o.b.v. de ge-update richtlijnen (hartfalen, ileus, pijn, dyspneu, misselijkheid en braken, nierfalen) is in het huidige format verwerkt en wordt toegankelijk voor iedereen direct na autorisatie van de betreffende richtlijn.

Samenvatting van de aanvraag

De richtlijnen palliatieve zorg worden momenteel evidence-based herzien. Sinds een jaar zijn de richtlijnen ook te vinden op de app PalliArts. Deze app is in 1,5 jaar tijd ruim 40.000 keer gedownload. Wekelijks wordt de app door ruim 2000 professionals geraadpleegd. In een enquête gehouden in maart/april 2017 onder de app PalliArts gebruikers kwam naar voren dat men graag nog meer specifieke informatie over medicatie in de app wenst. Sinds 2003 wordt door Bohn, Stafleu en van Loghum het Palliatief Formularium uitgegeven (5e druk 2013), een gewild zakboekje vanwege het handzame en praktische, aan het bed bruikbare format. Het doel van de huidige aanvraag is om de adviezen over medicamenteuze behandeling, zoals besproken in het Palliatief Formularium te integreren in PalliArts. In PalliArts worden nieuwe schermen toegevoegd met de specifieke medicatie informatie uit het Palliatief Formularium. De voordelen hiervan zijn dat de professional de beschikking heeft over de landelijke richtlijnen en informatie over de daarin genoemde medicatie met specifieke informatie over: - De beschikbare vormen (tablet, drank etc) en doseringen - De gebruikelijke totale dagdosis, de dosis per gift en de maximale dagdosis - Bijwerkingen, gerangschikt naar frequentie van voorkomen - Interacties met relevante medicatie - Praktische toevoegingen voor de palliatieve zorg (bv. aanpassingen bij nier- of leverfunctie stoornissen, mag fijngemaakt worden c.q. capsule mag geopend worden, mag via sonde, aantal druppels in een ml en dergelijke). Om de praktische toepasbaarheid te vergroten worden filters ingebouwd die als beslisbomen werken. Hiermee beogen wij een verbetering van de kwaliteit van de medicamenteuze behandeling van lichamelijke en psychische symptomen van patiënten in de palliatieve fase door middel van: 1. het geven van actuele, eenduidige adviezen ten aanzien van gebruik, beschikbaarheid en interactie- en bijwerkingen profiel van medicatie bij, veelal, multimorbiditeit in de palliatieve levensfase. 2. het implementeren van de ontwikkelde medische kennis in de dagelijkse praktijk voor de palliatieve patiënt door het beschikbaar stellen en verspreiden van de kennis via de app PalliArts. 3. het bundelen van meerdere goede, bestaande initiatieven (landelijke richtlijnen, PalliArts, Palliatief Formularium) 4. het tegemoet komen aan de wens van het veld (“meer specifieke informatie over medicatie”) door het invoegen van praktijkgerichte medicatie adviezen aan de landelijke richtlijnen in de app PalliArts en 5. het actueel houden van alle medicatie informatie

Kenmerken

Projectnummer:
844001507
Looptijd: 100%
Looptijd: 100 %
2018
2021
Onderdeel van programma:
Gerelateerde subsidieronde:
Projectleider en penvoerder:
Prof. dr. M. van den Beuken-van Everdingen
Verantwoordelijke organisatie:
Maastricht University