Verpleegkundig specialist in de wijk
Projectomschrijving
De zorg in Nederland verschuift steeds meer van ziekenhuis en verpleeghuis naar cliënten thuis. Dit betekent voor:
- Cliënten: dat zij langer in hun eigen vertrouwde omgeving blijven wonen. Maar zij moeten ook zelf de regie houden. Hiertoe zijn zij lang niet altijd in staat.
- Verzorgenden en verpleegkundigen in de wijk: dat zij te maken krijgen met hogere complexe zorg. De huidige teams zijn hier onvoldoende voor toegerust.
- Huisartsen: dat zij vaker worden ingeschakeld, waardoor de werkdruk toeneemt.
Een oplossing voor deze uitdagingen is een verpleegkundig specialist (VS) toevoegen aan het team wijkverpleging.
Doel
Verpleegkundig specialisten in de wijk worden steeds meer gezien als een belangrijke brugfunctionaris tussen de wijkverpleging en de huisartsenpraktijk, maar ook tussen andere organisaties in verschillende lijnen in de gezondheidszorg. Daarmee levert zij een bijdrage aan de kwaliteit en toegankelijkheid van de eerstelijnszorg voor patiënten met diverse hulpvragen. We onderzochten de rol en positie van de verpleegkundig specialist in de wijk bij Buurtzorg, om zo kansen voor innovatie van de eerstelijns- en anderhalvelijnszorg te achterhalen.
Resultaten
De ervaringen van cliënten, naasten en zorgprofessionals met de inzet van de VS zijn positief. VS’en dragen bij aan hoge kwaliteit van zorg, continuïteit van zorg, toegankelijke zorg, beheersbare kosten en loopbaanmogelijkheden voor verpleegkundigen dichtbij de patiënt. Zij maken het mogelijk om patiënten langer in de thuissituatie te laten verblijven en voorkomen hiermee bezoek aan de huisarts of ziekenhuisbezoek/opname. Daarnaast springen zij in op een lacune in de huidige zorg, namelijk de regievoering in complexe casuïstiek. Ook zorgen zij voor professionalisering en innovatie in de wijkverpleging.
Het voorbeeld VS in de wijk bij Buurtzorg is niet zomaar te generaliseren en implementeren in andere organisaties. Elke organisatie heeft een eigen visie en kent zijn eigen infrastructuur. Wel kunnen deze resultaten bijdragen aan het gesprek over de inzet van de verpleegkundig specialist in de wijk in het licht van de uitdagingen in het veranderende zorglandschap.
Een van de opbrengsten van dit onderzoek is een praktische handreiking. Deze bevat informatie over waarom en hoe je een VS in de wijk inzet, een stappenplan en een overzicht van succesfactoren. Ook bevat de handreiking interviews en ervaringen van en met verpleegkundig specialisten in de wijk.
Vlog
Meer weten? Dit project en 9 andere projecten gaan aan de slag met een toegankelijk overzicht van goed beschreven praktijkvoorbeelden in de verpleging en verzorging. In een vlogreeks stellen zij zichzelf voor.
Artikelen
Producten
Auteur: M. De Leede, A. Goedel, N. Bleijenberg, A. van Vught
Link: http://www.zorgmasters.nl
Verslagen
Eindverslag
Samenvatting van de aanvraag
Het hoofddoel van het voorliggende project is het inspireren en ondersteunen van verpleegkundig specialisten (VS’en) en beleidsmakers binnen aanbieders van wijkverpleging bij het implementeren van de VS binnen een team wijkverpleging, die medische en hoog complexe verpleegkundige zorg kan verlenen. Het toevoegen van een masteropgeleide VS maakt juiste zorg op de juiste plek mogelijk en is een van de oplossingsrichtingen om in te spelen op de toenemende complexiteit van zorgvragen in de thuissituatie. Het goede voorbeeld betreft de toevoeging van de VS aan teams wijkverpleging binnen de organisatie Buurtzorg. Dit voorbeeld is zo speciaal omdat VS’en de reguliere wijkzorg versterken door aanvullende competenties in te zetten, waaronder het verlenen van medische en complex verpleegkundige zorg, regievoering in bij complexe problematiek met cliënt/naaste-wijkzorg-huisarts-ziekenhuis-verpleeghuis, coaching van het zorgteam in evidence-based werken en deskundigheidsbevordering van het zorgteam. De meerwaarde voor de cliënt en naaste is dat de VS een vertrouwde professional is die tijdig kan signaleren, kan ondersteunen in regievoering bij complexe zorgproblemen en zowel eenvoudige medische vraagstukken als complexe verpleegkundige vraagstukken kan beantwoorden. Voor de teams wijkverpleging is de VS van meerwaarde door het overstijgend denkniveau, breed netwerk, en het ondersteunen van een lerend klimaat. Huisartsen en medisch specialisten waarderen de VS als gesprekspartner, verbinder tussen organisaties/lijnen en geeft werkdrukverlichting voor eenvoudige medische zorg. De praktijkvoorbeeld is haalbaar, omdat het aansluit bij het landelijke beleid (VWS) gericht op juiste zorg op de juiste plek en het kwaliteitskader wijkverpleging. Ook wordt de inzet van de VS (in de wijk) ondersteund door de verenigingen voor verpleegkundigen, VS’en, medisch specialisten, huisartsen en specialisten ouderengeneeskunde. Het praktijkvoorbeeld verbetert de kwaliteit van zorg onder andere door: vroegtijdige signalering van veranderingen in de gezondheid en het (sociale) netwerk van de cliënt; het voorkomen dat de cliënt met naaste een bezoek moet brengen aan de huisartsenpraktijk of het ziekenhuis voor routinematige of beperkt complexe zorg; de behandelregie voeren in een complexe situatie waarbij veel verschillende disciplines van verschillende organisaties betrokken zijn; het professionaliseren van verpleegkundigen binnen teams wijkverpleging en kwaliteitsverbetering. Met dit project wordt een praktijkvoorbeeld, inclusief beschrijving van ervaringen, belemmerende en bevorderende factoren (procesevaluatie) beschreven. Dit wordt gedaan door het uitvoeren van een scoping review en casebeschrijving, inclusief procesevaluatie. De scoping review richt zich op het opsporen van beschikbare kennis en inzichten over de (demografische) ontwikkelingen in de wijkverpleging en verschuiving van medische/ hoog complexe verpleegkundige zorg naar de wijk, waar de inzet van de VS in de teams wijkverpleging zich op richt. In de casebeschrijving wordt door middel van bestaande documenten, aanvullende interviews, een logboek en uitwerkingen van patientjourney het praktijkvoorbeeld in de breedte uitgewerkt. Tevens wordt een handreiking ontwikkeld waarmee VS’en en beleidsmakers binnen aanbieders van wijkverpleging ondersteund worden om invulling te geven aan de functie van VS in een team wijkverpleging. In de handreiking is expliciet aandacht voor het stappenplan en de voorwaarden om een VS in teams wijkverpleging te implementeren. Daarbij worden de al gemaakte VLOGS van VS’en gecomprimeerd tot een filmpje met als doel om anderen te inspireren en informeren. De VS’en en verplegingswetenschapper van Buurtzorg gaan het praktijkvoorbeeld en handreiking schrijven, ondersteund door (ass) lectoren van de HAN en HU. Een naaste is actief betrokken in de projectgroep om op alle onderdelen van het project mee te denken. Advisering vindt gedurende het project plaats door een brede groep van stakeholders (waaronder de voorzitter van de cliëntenraad, adviseur implementatie, vertegenwoordiger cliëntbelang, beroepsverenigingen, opleidingen). Het bedrag dat wordt aangevraagd betreft 49.991 euro.