High-resolution sonographic visualisation of nerve morphological alterations over time in polyneuropathies: a possible new biomarker for treatment response and prognosis.

Projectomschrijving

Polyneuropathie is een ziekte waarbij zenuwen geleidelijk steeds minder gaan functioneren. Dit  uit zich in gevoelsstoornissen en spierzwakte. Voor sommige varianten is er een behandeling mogelijk. Het is op dit moment nog niet goed te voorspellen welke mensen met polyneuropathie veel klachten zullen krijgen en welke niet. Ook is het nog niet goed te voorspellen welke mensen goed reageren op een behandeling.

Zenuwecho

Tegenwoordig kunnen er echo's van de zenuwen worden gemaakt om te bestuderen hoe deze eruit zien. In dit onderzoek willen we uitzoeken of de zenuwecho kan voorspellen (bijvoorbeeld de zenuwdikte) of iemand veel of weinig klachten gaat krijgen. Ook wordt gekeken of er voorspeld kan worden welke patienten goed reageren op behandeling. Er zullen hiervoor zenuwecho's bij 230 patienten worden gedaan. Het neurologisch onderzoek, beoordeling van effect van behandeling en echo onderzoek wordt na 1 en 2 jaar herhaald met daarna evaluatie van deze uitkomsten.

Producten

Titel: Polyneuropathie en Zenuwechografie
Auteur: Telleman JA
Titel: Workshop: echografie van perifere zenuwen. KNF nascholing: de KNF inspireert!.
Auteur: LH Visser, Geert Brekelmans, S. Goedee
Titel: There is more than only CSA when using ultrasound.
Auteur: Visser LH
Titel: Echograferen is vooruitzien?
Auteur: Telleman JA
Titel: Zenuwechografie bij Polyneuropathie: Er is HOPE
Auteur: Telleman JA
Titel: Perifeer Zenuwletsel en Echografie
Auteur: JA Telleman
Titel: Workshop Peripheral Nerve ultrasound
Auteur: LH Visser
Titel: Polyneuropathie en Zenuwechografie
Auteur: Telleman JA
Titel: Workshop Peripheral Nerve ultrasound.
Auteur: Visser LH
Titel: Distinctive Patterns of sonographic Nerve Enlargement between acquired Axonal and Demyelinating Neuropathies. S42: Platform Session: New Developments in Peripheral Neuropathies.
Auteur: Stephan Goedee,Jan-Thies Van Asseldonk,Ludo van der Pol , Leonard Van den Berg, Leo Visser.
Titel: The Marriage of High-Resolution Sonography and Nerve Conduction Studies in IgM MGUS Polyneuropathy: More Generalised Than Length Dependent?
Auteur: Stephan Goedee, Jan-Thies van Asseldonk, Ludo van der Pol , Leo H. Visser, Leonard van den Berg.
Titel: Ultrasound as a diagnostic tool to classify polyneuropathies
Auteur: Visser LH, Telleman JA
Link: https://www.eaneurology.org/copenhagen2016/Scientific-Programme.2146.0.html
Titel: Echogenicity and Vascularisation
Auteur: Visser LH
Titel: HOPE-study: prognostic value of sonography in polyneuropathies
Auteur: Telleman JA, Goedee HS, van Asseldonk JT, Brekelmans GJ, van der Pol WL, Verhamme C, van Schaik IN, Saris CG,van Alfen N, Drenthen J, van Doorn PA, van den Berg LH, Visser LH, namens de HOPE study group.
Titel: High resolution ultrasound in peripheral neuropathies
Auteur: Telleman JA, Visser LH
Titel: Workshop Zenuwechografie
Auteur: Telleman JA, Herraets IJT
Titel: HOPE-study: prognostic value of sonography in polyneuropathies
Auteur: Telleman JA, Goedee HS, van Asseldonk JT, Brekelmans GJ, van der Pol WL, Verhamme C, van Schaik IN, Saris CG,van Alfen N, Drenthen J, van Doorn PA, van den Berg LH, Visser LH, namens de HOPE study group.
Titel: Sonomorphology in relation to functional changes in treatment-naive chronic inflammatory demyelinating polyneuropathy: is it a continuum or spectrum of pathology?
Auteur: Goedee HS, van der Pol WL, Herraets IJT, van Asseldonk JTH, Visser LH, van den Berg LH.
Titel: Comparison of Imaging and Electrodiagnosis
Auteur: Visser LH
Titel: Zenuwechografie: een nuttig screeningsinstrument bij neurofibromatose type 1?
Auteur: Stellingwerff MD, Telleman JA, Brekelmans GJ, Visser LH
Titel: Demonstration session and Workshop: Brachial Plexus
Auteur: LH Visser
Titel: Anatomy and live demo: Main upper limb nerves.
Auteur: Visser LH
Titel: Workshop: focale neuropathie: EMG of echo. KNF nascholing: de KNF praktiseert!
Auteur: LH Visser, Verhamme C
Titel: Onderscheid tussen verworven axonale en demyeliniserende polyneuropathieen op basis van specifieke patronen van echografische zenuwverdikkingen.
Auteur: Stephan Goedee,Jan-Thies Van Asseldonk,Ludo van der Pol , Hessel Fransen, Leonard Van den Berg, Leo Visser.
Titel: echografie van de perifere zenuwen
Auteur: LH Visser, G.J. F. Brekelmans, V. de Deugd, M. Soethout, J. Pijnenburg
Titel: Nerve ultrasound for the identification of treatment-responsive chronic neuropathies without nerve conduction abnormalities.
Auteur: Herraets IJT, Goedee HS, Telleman JA, Visser LH, van Asseldonk JT, Franssen H, van den Berg LH, van der Pol WL.
Titel: Can ultrasound diagnose the etiology of neuropathy.
Auteur: Visser LH
Titel: Zenuwechografie: Screeningsinstrument voor Perifere Zenuwschede Tumoren bij Neurofibromatose type 1 (NF1)?
Auteur: Stellingwerff MD, Telleman JA, Brekelmans GJ, Visser LH
Titel: Nerve Ultrasound in Asymptomatic Neurofibromatosis
Auteur: Telleman JA, Stellingwerff MD, Brekelmans GJ, Visser LH
Titel: Color and Power Doppler imaging in peripheral nerves.
Auteur: LH Visser
Titel: echografie van de perifere zenuwen
Auteur: LH Visser, G.J. F. Brekelmans, V. de Deugd, M. Soethout, J. Pijnenburg
Titel: A Head-to-Head Comparison of High-Resolution Sonography and MRI in Treatment-Naive Chronic Inflammatory Neuropathies.
Auteur: Stephan Goedee, Bas Jongbloeds, Jan-Thies van Asseldonk, Ludo van der Pol , Leo H. Visser, Leonard van den Berg.
Titel: Ultrasound imaging of main lower limb nerves: fibular, tibial, sciatic & sural
Auteur: Visser LH
Titel: Peripheral Nerve ultrasound in Polyneuropathies.
Auteur: Visser LH
Titel: Onderscheid tussen verworven axonale en demyeliniserende polyneuropathieen op basis van specifieke patronen van echografische zenuwverdikkingen.
Auteur: Stephan Goedee, Jan-Thies Van Asseldonk, Ludo van der Pol, Hessel Fransen, Leonard Van den Berg, Leo Visser.
Link: https://www.neurologie.nl/publiek/beroepsinformatie/wetenschap/wetenschapsdagen
Titel: Diagnostic performance of sonographic scoring systems in a cohort of treatment-naive inflammatory neuropathies
Auteur: Herraets IJT, Telleman JA, Goedee HS, Nikolakopoulos S, van Asseldonk JH, van der Pol WL, Visser LH, van den Berg LH
Titel: Ultrasound: instrumentation basics and physics
Auteur: Visser LH
Titel: Workshop Nerve Ultrasound
Auteur: Visser LH
Titel: High-resolution Ultrasonography of the Nerves: a new technique in peripheral nerve disease
Auteur: Telleman JA, Herraets IJT
Titel: Diagnostic and Prognostic Value of High-resolution Ultrasound in Chronic Inflammatory Neuropathies: Update on the PROZEP- and HOPE-studies
Auteur: Herraets IJT, Telleman JA, Goedee HS, van der Pol WL, van den Berg LH, Visser LH, on behalf of the PROZEP and HOPE study group
Titel: Nerve Ultrasound in Peripheral Nerve Injuries
Auteur: Visser LH, Telleman JA
Titel: Hands on: Main upper limb nerves: median, ulnar & radial.
Auteur: Visser LH
Titel: High-resolution Ultrasonography detects Peripheral Nerve Pathology in Asymptomatic Patients with Neurofibromatosis Type 1 and 2.
Auteur: Telleman JA, Stellingwerff MD, Brekelmans GJ, Visser LH.
Titel: Echograferen is vooruitzien?
Auteur: Telleman JA
Titel: Microvascular Doppler imaging and ultrasound contrast enhanced imaging
Auteur: Visser LH
Titel: Reliability of ultrasound measurements of peripheral nerves: a systematic multicenter study in patients and controls
Auteur: Telleman JA, Herraets IJT, Goedee HS, Verhamme C, Nikolakopoulos S, van Asseldonk JH, van der Pol WL, van den Berg LH, Visser LH, on behalf of the PROZEP-HOPE study group
Titel: High-resolution ultrasound in Wartenberg’s migrant sensory neuritis
Auteur: Herraets IJT, Telleman JA, van der Pol WL, Vrancken AFJE, Notermans NC, Visser LH ,van den Berg LH Goedee HS
Titel: Zenuwechografie bij Polyneuropathie: een Update
Auteur: Telleman JA
Titel: Zenuwechografie verbetert de detectie van chronisch inflammatoire demyeliniserende polyneuropathie en multifocale motorische neuropathie.
Auteur: Herraets IJT, Telleman JA, van der Pol WL, van Asseldonk JH, Visser LH, van den Berg LH, Goedee HS.
Titel: Sonomorphology in relation to functional changes in treatment-naive chronic inflammatory demyelinating polyneuropathy: is it a continuum or spectrum of pathology?
Auteur: Goedee HS, van der Pol WL, Herraets IJT, van Asseldonk JTH, Visser LH, van den Berg LH.
Titel: Peripheral Nerve ultrasound in Polyneuropathies
Auteur: LH Visser
Titel: High-resolution ultrasonography shows abnormalities in Wartenberg’s migrant sensory neuritis.
Auteur: Herraets IJT, Telleman JA, Goedee HA, van der Pol WL, Visser LH, van den Berg LH.
Titel: Topzorg Neuro
Auteur: LH Visser
Titel: HOPE-study: prognostic value of sonography in polyneuropathies
Auteur: Telleman JA, Goedee HS, van Asseldonk JT, Brekelmans GJ, van der Pol WL, Verhamme C, van Schaik IN, Saris CG,van Alfen N, Drenthen J, van Doorn PA, van den Berg LH, Visser LH, namens de HOPE study group.
Titel: Echografisch onderzoek in het Elisabeth-Tweesteden Ziekenhuis
Auteur: Telleman JA
Titel: Workshop: neuromusculaire echografie
Auteur: Visser LH, van Alphen N
Titel: Distinctive Patterns of sonographic Nerve Enlargement between acquired Axonal and Demyelinating Neuropathies.
Auteur: Stephan Goedee,Jan-Thies Van Asseldonk,Ludo van der Pol , Leonard Van den Berg, Leo Visser.
Titel: CONTROVERSY: Ultrasound is Sufficient for Diagnosis of ALS, CTS, Demyelinating Neuropathy
Auteur: LH Visser
Titel: Workshop: echografie van perifere zenuwen.
Auteur: LH Visser, Geert Brekelmans, S. Goedee
Titel: Nerve ultrasound for the identification of treatment-responsive chronic neuropathies without nerve conduction abnormalities.
Auteur: Herraets IJT, Goedee HS, Telleman JA, Visser LH, van Asseldonk JT, Franssen H, van den Berg LH, van der Pol WL.
Titel: Nerve ultrasound: a useful screening tool for peripheral nerve sheath tumors?
Auteur: Telleman JA, Stellingwerff MD, Brekelmans GJ, Visser LH
Titel: Can ultrasound diagnose the etiology of neuropathy?
Auteur: LH Visser
Titel: Nieuwsbrief PROZEP & HOPE studie; 14-4-2016; Nr 2
Auteur: Herraets IJT, Telleman JA
Titel: Nieuwsbrief: NeuroNieuws
Auteur: Telleman JA
Titel: Interview: Hoop bij zenuwklachten door Hope-studie
Auteur: Rube H
Titel: Nieuwsbrief PROZEP & HOPE studie; 18-11-2016; nr 3
Auteur: Telleman JA, Herraets IJT
Titel: Onderzoekers-Nieuwsbrief 21-12-2015, nr 2
Auteur: Telleman JA
Titel: Nieuwsbrief HOPE-studie 14-12-2015, nr 1
Auteur: Telleman JA
Titel: Onderwijs Zenuwecho
Auteur: Telleman JA
Titel: Onderzoekers-Nieuwsbrief 12-10-2015, nr 1
Auteur: Telleman JA
Titel: Echografie van de Zenuw
Auteur: Telleman JA, Goedee HS, Brekelmans GJ, Visser LH
Titel: Echografie van de Zenuw
Auteur: Telleman JA, Goedee HS, Brekelmans GJ, Visser LH
Titel: Best Presentation Award; 6th ISPNI Conference, Seoul, South-Korea, 21-23 september 2017
Titel: Nerve sonography is a sensitive tool to detect peripheral nerve involvement in vasculitis syndromes
Auteur: Stephan Goedee, Jan-Thies Van Asseldonk, Ludo van der Pol , Leo H. Visser, Leonard Van den Berg.
Magazine: Neurology
Titel: Nerve ultrasound shows subclinical peripheral nerve involvement in neurofibromatosis type 2
Auteur: Telleman, Johan A., Stellingwerff, Menno D., Brekelmans, Geert J., Visser, Leo H.
Magazine: Muscle and Nerve
Titel: Diagnostic value of sonography in treatment-naive chronic inflammatory neuropathies
Auteur: Goedee, H. Stephan, van der Pol, W. Ludo, van Asseldonk, Jan-Thies H., Franssen, Hessel, Notermans, Nicolette C., Vrancken, Alexander J.F.E., van Es, Michael A., Nikolakopoulos, Stavros, Visser, Leo H., van den Berg, Leonard H.
Magazine: Neurology
Titel: Distinctive patterns of sonographic nerve enlargement in Charcot–Marie–Tooth type 1A and hereditary neuropathy with pressure palsies
Auteur: Goedee, Stephan H., Brekelmans, Geert J.F., van den Berg, Leonard H., Visser, Leo H.
Magazine: clinical neurophysiology
Titel: High-resolution ultrasound in patients with Wartenberg's migrant sensory neuritis, a case-control study
Auteur: Herraets IJT, Goedee HS, Telleman JA, van Asseldonk JTH, Visser LH, van der Pol WL, van den Berg LH
Magazine: clinical neurophysiology
Titel: Extensive sonographic ulnar nerve enlargement above the medial epicondyle is a characteristic sign in Hansen’s neuropathy
Auteur: Bathala, Lokesh, N. Krishnam, Venkataramana, Kumar, Hari Kishan, Neladimmanahally, Vivekananda, Nagaraju, Umashankar, Kumar, Himanshu M., Telleman, Johan A., Visser, Leo H.
Magazine: PLoS Neglected Tropical Diseases
Titel: Nerve ultrasound: A reproducible diagnostic tool in peripheral neuropathy.
Auteur: Telleman, Johan A., Herraets, Ingrid J.T., Goedee, H. Stephan, Verhamme, Camiel, Nikolakopoulos, Stavros, van Asseldonk, Jan-Thies H., van der Pol, W. Ludo, van den Berg, Leonard H., Visser, Leo H.
Magazine: Neurology
Titel: Nerve Ultrasound in Neurofibromatosis type 1: a Follow-up Study
Auteur: Telleman JA, Stellingwerff MD, Brekelmans GJ, Visser LH
Magazine: clinical neurophysiology
Titel: A comparative study of brachial plexus sonography and magnetic resonance imaging in chronic inflammatory demyelinating neuropathy and multifocal motor neuropathy
Auteur: Goedee, H. S., Jongbloed, B. A., van Asseldonk, J.-T. H., Hendrikse, J., Vrancken, A. F. J. E., Franssen, H., Nikolakopoulos, S., Visser, L. H., van der Pol, W. L., van den Berg, L. H.
Magazine: European Journal of Neurology
Titel: Nerve ultrasound: a useful screening tool for peripheral nerve sheath tumors in NF1?
Auteur: Telleman JA, Stellingwerff MD, Brekelmans GJ, Visser LH
Magazine: Neurology
Titel: Nerve ultrasound in peripheral neuropathies
Auteur: Telleman JA, Grimm A, Goedee HS, Visser LH, Zaidman C
Magazine: Muscle and Nerve
Titel: Nerve ultrasound as a diagnostic and screening tool in neurofibromatosis
Auteur: Telleman JA, Visser LH
Magazine: European Medical Journal
Titel: HOPE-studie
Auteur: Telleman JA, Herraets IJT, Visser LH
Link: http://elisabethtopzorg.nl/index.php/neuro/projecten/99-hope-studie

Verslagen


Eindverslag

Doel
Het doel is te onderzoeken of een gestandaardiseerd echoprotocol een aanvullende bijdrage heeft naast klinisch onderzoek en EMG bij het maken van onderscheid tussen patiënten met CIAP, CIDP, MIDN of MMN die al dan niet zullen reageren op behandeling. Daarnaast is het doel te onderzoeken of echografie een voorspellende waarde heeft voor de prognose van patiënten.
Verwachte resultaten
Op dit moment is het niet duidelijk hoe de zenuwdikte zich over de tijd ontwikkelt bij patiënten met chronische inflammatoire neuropathieën. Een eerdere retrospectieve studie toonde afname van zenuwdikte in patiënten met CIDP die in remissie waren [1]. We verwachten dat patiënten die goed reageren op de behandeling een afname van de zenuwdikte laten zien en patiënten die niet goed reageren verdikte zenuwen blijven houden. Daarnaast is het nog zeer lastig om de prognose te bepalen en ook op welke soort behandeling (IVIG, corticosteroïden of plasmaferese) patiënten goed reageren. Hopelijk kunnen de bevindingen die gevonden worden in deze studie hieraan gaan bijdragen.
[1] Zaidman, C.M., A. Pestronk, Nerve size in chronic inflammatory demyelinating neuropathy varies with disease activity and therapy response over time: A retrospective ultrasound study. Muscle Nerve, 2014 ;50(5):733-8.

Samenvatting van de aanvraag

Rationale: Chronic idiopathic axonal polyneuropathies (CIAP), chronic inflammatory demyelinating polyneuropathy (CIDP) and multifocal motor neuropathy (MMN) are chronic peripheral nerve diseases with a high impact on physical functioning. CIDP and MMN occur in relatively young people and the clinical deficits has an effect on quality of life and limits workparticipation. For CIAP no treatment is available. Intravenous immunoglobulins, which are relatively expensive, are used to treat CIDP and MMN with varying treatment responses. Standard protocols are used, which are not based on personalised medicine. High-resolution sonography (HRUS) of the peripheral nerves in polyneuropathies is a rapidly evolving field of research. Standardized sonographic protocols allow assessment of multiple morphological alterations. A few studies have demonstrated multifocal enlargement of peripheral nerves in polyneuropathies. However, it is not known what the morphological changes of the peripheral nerves over time are and if HRUS is of added value to clinical parameters in determining prognosis and treatment response in CIDP and MMN. Such a new biomarker would have practical and cost-effective implications and help guide treatment decisions, which is the main objective of this study. Research questions: 1. What is the spatial and temporal distribution of sonographic abnormalities in patients with CIAP, CIDP and MMN during a follow-up period of 2 years? 2. Are the sonographic findings of added value to clinical and electrodiagnostic parameter in determining prognosis and treatment response? Is it a new biomarker? 3. Can we make a prediction rule for determining prognosis and treatment response using these sonographic data? Approach: Patients Patients with CIAP, CIDP and MMN diagnosed by neuromuscular specialists of the Department of Neurology of the St Elisabeth Hospital Tilburg, UMC Utrecht, Erasmus MC, UMC Nijmegen and AMC are considered for inclusion in the study. Study population All newly diagnosed CIAP, CIPD and MMN patients and 60 patients with CIDP and 60 patients with MMN who are already on treatment will be included. All patients will be given appropriate treatment as required based upon standard protocol during the study period. Clinical and sonographic examinations All patients will be examined by a clinician to assess bilaterally the ulnar nerve (UN), median nerve (MN), fibular nerve (FN) and posterior tibial (PT) nerves. All the nerves will be examined for their motor and sensory functions, using a standard protocol. The Neuropathy Impairment Score (NIS) and Inflammatory Neuropathy Cause and Treatment (INCAT) Overall Disability Sum Score (ODSS) will be used as outcome variable. HRUS and Color Doppler (CD) All these peripheral nerves will be imaged with a standardized sonographic protocol, using HRUS with a broadband frequency of 18 MHz and a linear array transducer. This standardized sonographic protocol evaluates the following nerves bilaterally: the supraclavicular plexus, the MN at the wrist and forearm, the UN at the elbow and proximal to the medial epicondyle, FN at the fibular head and PT nerves proximal to the medial malleolus. Multiple sonographic parameters will be assessed on transverse sections at the predetermined sites: nerve and fascicle size, echodensity, hypervascularization and neural versus non-neural tissue. The sonographic examination will be performed once a year. Unexpected Follow-up visits Although rare, patients with CIDP or MMN may experience sudden exacerbations. The patients with an acute exacerbation will be clinically examined and will undergo an additional sonographic and electrodiagnostic examination per protocol as indicated earlier. Hypotheses: Sonomorphological alterations of peripheral nerves are correlated with prognosis and treatment response in patients CIAP, CIDP and MMN and will be able to better predict CIDP and MMN patients with a treatment response on immunomodulating therapies.

Onderwerpen

Kenmerken

Projectnummer:
842003002
Looptijd: 100%
2014
2019
Onderdeel van programma:
Gerelateerde subsidieronde:
TopZorg Onderzoeksaanvragen - ronde 1
Projectleider en penvoerder:
Prof. dr. L.H. Visser
Verantwoordelijke organisatie:
Elisabeth-TweeSteden Ziekenhuis