Domeinaanvraag TopZorg: het Neurodomein van het St. Elisabeth Ziekenhuis
Projectomschrijving
Het neurodomein van het St. Elisabeth Ziekenhuis biedt patiëntvriendelijke excellente topzorg aan patiënten met een breed scala van aandoeningen.
Doel
- Het verbeteren van de diagnostiek en behandeling van klachten of stoornissen van geheugen en gedrag van patiënten met een hersenaandoening (zoals een hersentumor, MS, herseninfarct of -bloeding).
- Negatieve gevolgen van deze klachten voor de patiënt en zijn omgeving minimaliseren en hanteerbaar maken.
- Methoden voor begeleiding en behandeling van klachten evalueren vanuit het perspectief van de patiënt en zijn naasten.
Aanpak
- Uitgebreide testen van het geheugen, nieuwe moderne beeldvormende technieken en nieuwe revalidatie behandelingen.
- Onderzoek vindt plaats naar factoren die een voorspellende waarde hebben voor het optreden van geheugenstoornissen. De verwachting is dat dit leidt tot veiliger en betere (meer patiëntgerichte) medische behandelingen en patiëntenvoorlichting.
Verslagen
Eindverslag
Binnen het Neurodomein van het Elisabeth-Tweesteden Ziekenhuis in Tilburg zijn er in totaal tien onderzoeksprojecten uitgevoerd bij patienten met een ziekte van de hersenen (zoals een hersentumor, uitzaaiing, MS of infarct). Deze projecten waren gericht op het verbeteren van de diagnostiek en behandeling van vermoeidheid, veranderingen in gedrag, of cognitieve stoornissen (dit zijn problemen met bijvoorbeeld concentratie, geheugen of aandacht). Personeel is opgeleid om samen met medisch specialisten in een nazorg polikliniek patiënten met deze klachten te begeleiden en te behandelen. Er werden modellen ontwikkeld om het effect van operatie of Gamma Knife radiochirurgie beter te kunnen voorspellen, en er zijn nieuwe MRI technieken geïntroduceerd waarmee de lokatie van hersenfuncties zichtbaar kan worden gemaakt. Om de zorg voor onze patienten te kunnen blijven evalueren en verbeteren is er een computersysteem opgezet waar klinische, neuropsychologische en MRI gegevens blijvend worden verzameld in een unieke grote database.
Het programma Topzorg verloopt voorspoedig binnen het neurodomein van het ETZ. Naast de betrokken medisch specialisten zijn 10 promovendi, 3 senior onderzoekers, 1 datamanager, 2 onderzoeksassistenten, 2 specialistisch verpleegkundigen, 1 radiologisch laborant en verschillende master studenten (neuro)psychologie (Universiteit van Tilburg en UMC Leiden) aan het werk. Een aantal promovendi zijn arts assistenten in opleiding.
Het grootste deel van de subsidie wordt besteed aan wetenschappelijk onderzoek op het gebied van neurologische en neurochirurgische ziekten. De tien projecten van het neurodomein zijn onderling sterk verbonden waarbij de focus ligt op cognitie, patiënten perspectief en beeldvormend onderzoek (imaging). Naast de medische aspecten wordt met name gekeken naar de cognitieve, psychosociale en arbeidsgerelateerde gevolgen van neurologische en neurochirurgische ziekten en behandelingen. Recentelijk is er samen met het traumadomein van het ETZ gestart met het opzetten van een multidisciplinaire nazorgpoli voor psychosociale en cognitieve problemen voor neurologische en (multi)trauma patiënten.
De eerste resultaten worden reeds geïmplementeerd in de dagelijkse klinische praktijk: niet alleen binnen het ETZ maar in meerdere Nederlandse ziekenhuizen. Een voorbeeld is onderzoek van de zenuwen met behulp van echografie. Voor de patiënt is dit een veel vriendelijker onderzoek dan bijvoorbeeld een EMG waarbij kleine stroomstootjes worden gegeven. Inmiddels is een landelijke werkgroep opgericht onder toezicht van de Nederlandse vereniging voor klinische neurofysiologie (KNF) en is een handleiding voor zenuwechografie uitgegeven. Deze handleiding is in het hele land verspreid onder KNF-afdelingen en neurologen.
De wetenschappelijke infrastructuur die nodig is voor het doen van klinisch-wetenschappelijk onderzoek, is verder uitgebouwd. Onderdeel hiervan is opzetten van een geavanceerde database voor opslag en analyse van complexe datasets van patiënten met hersentumoren of andere hersenaandoeningen. Dit systeem maakt het mogelijk om data van verschillende bronnen (klinisch, cognitief, structurele en functionele MRI) met elkaar te combineren. Het eerste prototype wordt momenteel getest. Het combineren van deze verschillende informatiestromen levert de unieke mogelijkheid op om vragen beantwoorden die zich niet beperken tot een enkele categorie.
Binnen de tien onderzoeksprojecten is er ook een regionale en nationale samenwerking met andere instellingen, zoals andere STZ ziekenhuizen. De al bestaande samenwerking met de Universiteit van Tilburg (UvT), UMC Utrecht, Erasmus MC, UMC Nijmegen, AMC, TU Eindhoven en Universiteit voor Humanistiek te Utrecht werd geïntensiveerd.