Mobiele menu

Culturele sensitiviteit van richtlijnen voor palliatieve zorg

Projectomschrijving

De komende jaren zullen steeds meer mensen met een niet-westerse achtergrond palliatieve zorg nodig hebben. Maar sluiten onze richtlijnen wel aan bij de opvattingen en gebruiken van deze culturele groepen? Het openlijk praten over ziekte en dood is bijvoorbeeld in sommige culturen taboe. Ook zijn er soms verschillen in, ziekte-inzicht, besluitvorming, en in het uiten van pijn. Dit onderzoek bekijkt de richtlijnen voor pijn, depressie, misselijkheid en braken, delier, en obstipatie. In hoeverre houden die rekening met de normen en waarden van mensen met een Turkse, Marokkaanse, Surinaamse of Antilliaanse achtergrond? De onderzoekers doen een systematisch literatuuronderzoek. Ook bekijken ze of de inhoud van de bestaande richtlijnen voldoende houvast geeft om aan culturele verschillen tegemoet te komen. Tenslotte zullen er bijeenkomsten met experts zijn. Daaruit komen concrete adviezen voor verbetering van de culturele gevoeligheid van de verschillende richtlijnen. Die zullen in publicaties, factsheets en bijscholingen verspreid worden.

Producten

Titel: Handreiking 'Palliatieve zorg aan mensen met een niet-westerse achtergrond'
Titel: Achtergronddocument bij de handreiking 'Palliatieve zorg aan mensen met een niet-westerse achtergrond'
Titel: Culturele sensitiviteit van richtlijnen voor palliatieve zorg

Verslagen


Eindverslag

Het aantal allochtonen dat lijdt aan kanker of andere chronische ziekten neemt toe en daarmee ook het aantal dat een beroep doet op palliatieve zorg. Daarom wordt het steeds belangrijker dat in de palliatieve zorgverlening rekening wordt gehouden met culturele diversiteit.
Uit eerder onderzoek is bekend dat niet-westerse allochtonen vaak anders omgaan met ongeneeslijke, uiteindelijk terminale ziekten en de zorg die daarbij komt kijken.
Het project ‘Culturele sensitiviteit van richtlijnen palliatieve zorg’, had als hoofddoel te komen tot een ‘cultuur-sensitieve’ handreiking die gebruikt kan worden als aanvulling op bestaande veel gebruikte landelijke richtlijnen over respectievelijk pijn, depressie, delier, misselijkheid/braken en obstipatie in de palliatieve fase.
Hiervoor zijn een systematische literatuurstudie en een analyse van de richtlijnen palliatieve zorg uitgevoerd. Daarnaast zijn expertmeetings georganiseerd met zorgprofessionals en patiëntvertegenwoordigers.
De literatuurstudie leverde 57 relevante studies op. De meeste studies betroffen mensen met een Turkse achtergrond. Minder literatuur werd gevonden over mensen met een Marokkaanse, Surinaamse of Antilliaanse achtergrond. De meeste onderzoeken betroffen onderwerpen –zoals communicatie over de ziekte- die van belang zijn voor de palliatieve zorg in het algemeen aan allochtonen. Minder werd gevonden over de specifieke richtlijnonderwerpen pijn, depressie, delier, misselijkheid/braken en obstipatie in de palliatieve fase.
De expertmeetings leverden opnieuw veel algemene informatie op, maar er werd ook informatie gegeven over de specifieke richtlijnonderwerpen.
Voor het samenstellen van de handreiking zijn de gegevens geclusterd in een aantal thema’s en per thema zijn adviezen voor zorgverleners geformuleerd en gebundeld in een handreiking.
Belangrijke thema’s zijn: serieus genomen willen worden, communicatie(problemen), wederzijdse vooroordelen, schaamtevolle onderwerpen (zoals obstipatie en delier), praten over diagnose, prognose en beslissingen rond het levenseinde, en de centrale rol van de familie in de zorgverlening en communicatie hierover.
Ook wordt in de handreiking benadrukt dat er een grote variatie is tussen en binnen allochtone groepen. Een individuele benadering van elke patiënt is dan ook van het grootste belang.

Samenvatting van de aanvraag

De groep mensen met een niet-westerse achtergrond die een beroep doet op palliatieve zorg groeit. Het wordt daardoor steeds belangrijker dat richtlijnen voor palliatieve zorg die het handelen van zorgverleners sturen, rekening houden met culturele diversiteit. Dit voorstel betreft een onderzoek naar de mate waarin landelijke richtlijnen op het gebied van palliatieve zorg aansluiten bij cultureel bepaalde zorgopvattingen, zorggebruiken, leefstijl en communicatiepatronen van de grootste groepen niet-westerse allochtonen in Nederland. Het onderzoek omvat (1) systematisch literatuuronderzoek; (2) inhoudsanalyse van landelijke richtlijnen palliatieve zorg over resp. pijn, depressie, delier, misselijkheid/braken en obstipatie, waarbij gelet wordt op de “culturele sensitiviteit” van die richtlijnen; (3) expertmeeting uitmondend in concrete adviezen over hoe deze richtlijnen cultureel sensitief toegepast moeten worden. De rapportage vindt plaats in de vorm van diverse publicaties en fact sheets. Tevens zullen inzichten uit dit project verwerkt worden in (bij)scholingen voor medische, verpleegkundige en andere zorgverleners over het verlenen van transculturele (palliatieve) zorg aan mensen met een niet-westerse achtergrond.

Onderwerpen

Kenmerken

Projectnummer:
11510015
Looptijd: 100%
Looptijd: 100 %
2010
2011
Onderdeel van programma:
Gerelateerde subsidieronde:
Projectleider en penvoerder:
Prof. dr. A.L. Francke