De zwangere centraal; multidisciplinaire samenwerking rondom geboortezorg in de Regio Rivierenland
Projectomschrijving
Doel
Multidisciplinaire samenwerking rondom geboortezorg, met de (zwangere) vrouw, haar (ongeboren) kind en partner centraal. Uitgaande van verbondenheid tussen lichaam en geest, zorg op maat, in eerste lijn waar mogelijk, in tweede lijn indien nodig, en een eerstelijnsverloskundige of gynaecoloog als casemanager en zorgorganisator. Voor de regio Rivierenland (150.000 inwoners).
Resultaat
Binnen het ZonMw-project ‘De Zwangere Centraal’, zijn regionaal de volgende zorgpaden ontwikkeld:
- zwangere vrouwen met overgewicht/ gezonde gewichtstoename in de zwangerschap
- zwangerschap bij allochtone vrouwen van niet-westerse afkomst
- zwangerschap bij vrouwen met psycho-sociale problematiek
- zwangerschap bij aanstaande ouders met een lage SES
- tienerouderschap/jonge ouders
Betrokken zorgverleners zijn:
- huisartsen
- verloskundigen
- gynaecologen
- diëtisten
- beweegtherapeuten
- jeugdverpleegkundigen
- de verenigde kraamzorg- instellingen
Vervolg
In het vervolgproject wordt het zorgpad overgewicht geïmplementeerd. Belemmerende en bevorderende factoren worden in beeld gebracht. De resultaten van dit vervolgproject worden ingezet bij de uitrol van andere zorgpaden.
Producten
Auteur: Gerda van Beek
Magazine: De eerstelijns
Verslagen
Eindverslag
"De geboorte van een kind is de geboorte van een moeder en een vader, een nieuw gezin".
De Regio Rivierenland kenmerkt zich door een bovengemiddeld aantal vrouwen met (ernstig) overgewicht. In de kernen Tiel en Culemborg is er een grote gemeenschap van niet-westerse allochtone vrouwen. In de gehele regio is het opleidingsniveau lager dan landelijk gemiddeld; bovendien is het besteedbaar gezinsinkomen ook lager dan landelijk gemiddeld.Tevens is er een toename van psychosociale klachten en een groeiend aantal tienermoeders.
Doel van het project is het ontwikkelen van multidisciplinaire samenwerking rondom geboortezorg waarbij de zwangere vrouw, haar (ongeboren) kind en haar partner centraal staan. De zorg wordt geboden in de 1e lijn waar dat kan en in de 2e (of 3e lijn) wanneer dat nodig is.
De gezamenlijke zorgverleners (verloskundigen, gynaecologen,kinderartsen, kraamverzorgenden,jeugdverpleegkundigen, huisartsen, dietisten, lactatiekundigen, psychologen, bewegingstherapeuten etc)samen met welzijnsinstellingen,gemeenten,CJG, GGD en onderwijsinstellingen hebben een gemeenschappelijke visie en missie opgesteld. Zij richten zich met hun samenwerkingsafspraken en protocollen op de levensloop van de mens, met aandacht voor gezondheidswinst
op de korte( zwangerschap,bevalling en kraamperiode) en de langere termijn ( gezondheid en welzijn voor moeder en kind) en op het verkleinen van
gezondheidsverschillen: preventie en gezondheidsbevordering.
De zwangerschap als "window of opportunities for awareness and change".
“De geboorte van een kind is ook de geboorte van een moeder en een vader, een nieuw gezin”
Waarom dit project?
Jaarlijks begeleiden de verloskundigen en gynaecologen uit de Regio Rivierenland ongeveer 2000 zwangere vrouwen( en hun partners) vanuit verschillende achtergronden, leefstijl, kenmerken en vanuit allerlei culturen.
De Regio Rivierenland kenmerkt zich door een bovengemiddeld aantal vrouwen met (ernstig) overgewicht; een grote gemeenschap van niet-westerse allochtone vrouwen in Tiel en Culemborg; een lager opleidingsniveau dan landelijk gemiddeld in de gehele regio; een lager besteedbaar gezinsinkomen dan landelijk gemiddeld (bron GGD Rivierenland 2008: Hoe gezond is Tiel); een toename van psychosociale klachten en een groeiend aantal tienermoeders.
Om vanuit deze constateringen "zorg op maat" te kunnen bieden hebben de verloskundig professionals uit de regio de handen ineen geslagen en samen met diverse zorgprofessionals en instellingen uit de 0e , 1e en 2e lijn zijn ze gestart met het Zonmw project: “de zwangere centraal”.
Doelstelling is een begeleiding in de periode van zwangerschap, geboorte en het jonge ouderschap gebaseerd op de vaak complexe kenmerken van de zwangere vrouw. Dicht bij huis, in de 1e lijn waar dat kan, in de 2e lijn als dat noodzakelijk is.
Hun gezamenlijke visie is dan ook dat:
• de zwangere vrouw altijd centraal dient te staan in de aangeboden begeleiding
• kwaliteit van leven al in de baarmoeder begint ( en daarvoor)
• er geen ontwikkeling kan zijn zonder bewustwording, zowel bij aanstaande ouders als bij zorgverleners
• de verbondenheid van lichaam en geest de basis is van elke begeleiding
Concreet worden er multidisciplinaire zorgprogramma’s ontwikkeld rond vijf thema’s: overgewicht, lage SES, psychosociale problematiek, allochtoon ouderschap, tienerouderschap. Daar waar mogelijk is preventie een onderdeel van de begeleiding om zo niet alleen te streven naar gezondheidswinst op de korte termijn, maar ook op de langere termijn, zowel voor de moeder als voor haar kind.
De verloskundig professionals ( verloskundigen en gynaecologen) stellen zich op als casemanager en zorgorganisator. Daartoe zijn ze getraind gedurende de projectperiode.
Samenvatting van de aanvraag
Doel
Multidisciplinaire samenwerking rondom geboortezorg, met de (zwangere) vrouw, haar (ongeboren) kind en partner centraal. Uitgaande van verbondenheid tussen lichaam en geest, zorg op maat, in eerste lijn waar mogelijk, in tweede lijn indien nodig, en een eerstelijnsverloskundige of gynaecoloog als casemanager en zorgorganisator. Voor de regio Rivierenland (150.000 inwoners).
Resultaat
Binnen het ZonMw-project ‘De Zwangere Centraal’, zijn regionaal de volgende zorgpaden ontwikkeld:
- zwangere vrouwen met overgewicht/ gezonde gewichtstoename in de zwangerschap
- zwangerschap bij allochtone vrouwen van niet-westerse afkomst
- zwangerschap bij vrouwen met psycho-sociale problematiek
- zwangerschap bij aanstaande ouders met een lage SES
- tienerouderschap/jonge ouders
Betrokken zorgverleners zijn:
- huisartsen
- verloskundigen
- gynaecologen
- diëtisten
- beweegtherapeuten
- jeugdverpleegkundigen
- de verenigde kraamzorg- instellingen
Vervolg
In het vervolgproject wordt het zorgpad overgewicht geïmplementeerd. Belemmerende en bevorderende factoren worden in beeld gebracht. De resultaten van dit vervolgproject worden ingezet bij de uitrol van andere zorgpaden.