Het effectief en efficiënt verspreiden van ‘best practices’: lessen van het NFU consortium Kwaliteit van Zorg

ACHTERGROND ZonMw Doelmatigheidsprojecten hebben geresulteerd in inspirerende voorbeelden van zorgpraktijken. Deze ‘best practices’ laten zien dát en met name hóe het mogelijk is om kwaliteits- en doelmatigheidswinst te boeken in de verleende zorg. Echter, verspreiding hiervan in de dagelijkse praktijk vindt niet vanzelf plaats. Daarom is er naast de al bestaande aandacht voor evidence based werken, ook aandacht voor het delen en verspreiden van bestaande kennis en goede voorbeelden. Het NFU-consortium Kwaliteit van Zorg initieert en coördineert de actieve uitwisseling en bundeling van lokale kennis en ervaring op eerder geprioriteerde thema’s: medicatieveiligheid, perioperatieve zorg en interne audit. De ZonMw implementatiefellows spelen hierbij een belangrijke rol. Door hun specifieke implementatiekennis en door hun netwerk in de UMC’s is de verwachting dat de snelheid van implementatietrajecten positief beïnvloed zal worden en aanleiding geeft tot vervolgaanvragen. Het consortium vormt hiermee een prachtig vehikel om te leren over het effectief en efficiënt verspreiden van goede voorbeelden betreffende kwaliteitsverbeteringen in de patiëntenzorg. Voorliggende evaluatie zal inzichtelijk maken in welke mate, tegen welke kosten en onder welke voorwaarden, het uitwisselen van kwaliteitsbeleid onder begeleiding van het consortium heeft bijgedragen aan een betere kwaliteit van de verleende zorg in de UMC’s op de betreffende terreinen. Hiermee wordt bijgedragen aan wetenschappelijke inzichten op het terrein van het effectief en efficiënt verspreiden van bestaande goede voorbeelden. DOEL- EN VRAAGSTELLINGEN Het doel van de evaluatie is het beschrijven van de effecten, kosten en randvoorwaarden voor succes waarbij lokale kennis en ervaring op bovengenoemde thema’s begeleiding van het consortium gedeeld en gebundeld wordt. De evaluatie geeft antwoord op onderstaande vragen: *In welke mate en tegen welke kosten worden de doelstellingen, geformuleerd door het NFU-consortium Kwaliteit van Zorg en de themaprojectgroepen, bereikt? *Welke factoren beïnvloeden, op zowel het niveau van de participerende individuele ziekenhuizen als het niveau betreffende de samenwerking consortium Kwaliteit van Zorg en themaprojectgroepen, het al dan niet bereiken van deze beoogde doelen? *Welke randvoorwaarden kunnen gedefinieerd worden om de samenwerking tussen instellingen betreffende het effectief implementeren van goede zorg te bevorderen? *Met welke activiteiten hebben de implementatiefellows de samenwerking tussen de instellingen, het effectief implementeren binnen instellingen, en het evalueren van goede zorg ondersteund? PLAN VAN AANPAK Alle UMC’s werken aan de thema’s onder leiding van drie themaprojectgroepen. Er wordt een ‘collaborative’ aanpak gevolgd waarbij het gezamenlijk en van elkaar leren centraal staat. Deze methode is een gestructureerde manier van veranderingen invoeren in meerdere ziekenhuizen tegelijk. Het doel is om in relatief korte tijd de kwaliteit van de zorg te verbeteren onder andere door gebruik te maken van goede praktijkvoorbeelden. EVALUATIE De evaluatie vindt plaats in twee deelstudies op drie niveaus: op het niveau van het consortium Kwaliteit van Zorg, op het niveau van de themaprojectgroepen, en op het niveau van de participerende individuele ziekenhuizen. De onderzoeksvragen naar effectiviteit, beïnvloedende factoren en doelmatigheid worden beantwoord met behulp van een proces-, effect-, en kostenanalyse. Een concreet protocol met alle indicatoren, meetmomenten en instrumenten, wordt uitgewerkt in de themaprojectgroepen aansluitend bij de geformuleerde doelstellingen per thema. * Procesevaluatie De procesevaluatie geeft inzicht in de wijze waarop het project door de betrokken partijen op de drie niveaus is uitgevoerd en in welke mate de opzet en uitvoering van het programma een bevorderende dan wel een belemmerende invloed hebben gehad op het behalen van resultaten. Hiertoe worden, na de uitvoer van de verbeteractiviteiten, interviews gehouden met diverse stakeholders. Samen met informatie uit de literatuur wordt deze informatie verwerkt in vragenlijsten die worden verspreid onder participanten in de themaprojectgroepen en ziekenhuizen. De uitkomsten van deze evaluatie leveren lessen en verbeterpunten voor optimaal toekomstig verspreiden van goede voorbeelden. De evaluatie zal daarnaast –met een logboek– in kaart brengen welke activiteiten er ondernomen worden om de geformuleerde doelen te bereiken. *Effect en kostenevaluatie Vanuit de themaprojectgroepen worden de UMC’s gevraagd om specifieke data aan te leveren voor 1 of 2 indicatoren waarvoor er bij voorkeur landelijk een verplichting bestaat om informatie te genereren. Een economische evaluatie zal implementatiekosten in kaart brengen waarbij waar mogelijk modelmatig effecten en kosten aan elkaar gerelateerd worden. Een Activity-Based Costing approach wordt gebruikt om de kosten van de verbeteraanpak te berekenen.