DICO Studie: Decision making In Complex Old Populations

Oudere mensen met multimorbiditeit zijn vaak kwetsbaar. Zij en hun naasten hebben daardoor te maken met ingewikkelde beslissingen als het gaat om hun gezondheid en welzijn. Ook voor artsen is het behandelen van oudere patiënten met multimorbiditeit een uitdaging. Richtlijnen houden vaak geen rekening met multimorbiditeit en kwetsbaarheid en spreken elkaar soms tegen. Het hebben van meerdere chronische ziektes en/of kwetsbaarheid heeft invloed op zowel de behandelmogelijkheden als behandelwensen; kwaliteit van leven en behoud van zelfstandig functioneren kunnen belangrijker worden dan verlenging van levensjaren of genezing. Samen Beslissen helpt om hierbij goede afwegingen te maken. Uit onze eerdere onderzoeken blijkt dat Samen Beslissen bij ouderen met multimorbiditeit nog niet vaak genoeg gebeurt en dat Samen Beslissen complex is: • Ouderen vinden het moeilijker om Samen te Beslissen als de communicatie niet goed verloopt en als informatie niet op maat wordt gegeven. Ook voelen ouderen zich niet altijd vrij om mee te beslissen en is vertrouwen in de professional heel belangrijk. • Ouderen betrekken graag hun naasten bij besluitvorming, maar onduidelijk is hoe de naasten hun rol optimaal kunnen invullen. • Professionals willen graag Samen Beslissen met ouderen en hun naasten. Zij ervaren dit echter als gecompliceerd, onder andere omdat niet elke oudere dezelfde rol in het beslissingsproces wil of kan vervullen. Er is kennis nodig om ouderen, naasten en professionals te helpen vaker en beter Samen te Beslissen. Daarom zijn in het AMC verschillende onderzoeken gedaan naar hoe ouderen, naasten en professionals nu Samen Beslissen. In de observationele DICO I studie, in een systematisch review, in focusgroepen met ouderen en naasten, in een kwalitatieve content analyse en in een survey onder professionals, is onderzocht wat ouderen, naasten en professionals ervaren als knelpunten, bevorderende factoren en randvoorwaarden bij Samen Beslissen. De resultaten van al deze onderzoeken vormen de input voor de ontwikkeling van een geïntegreerde interventie die bestaat uit een hulpmiddel voor ouderen en hun naasten om beter te kunnen participeren in Samen Beslissen, en een trainingsinterventie voor geriaters en internisten ouderengeneeskunde om de stappen van Samen Beslissen beter toe te passen bij ouderen. Deze interventie wordt ontwikkeld aan de hand van het dynamic model for Shared Decision Making in Frail Older Patients(SDM-OLD), wat speciaal ontwikkeld is voor Samen Beslissen bij kwetsbare ouderen. • Het ontwikkelen van een hulpmiddel voor ouderen met multimorbiditeit en hun naasten baseren we op bestaande hulpmiddelen. De Toolkit Persoonsgerichte Zorg van Vilans is ontwikkeld op basis van het Magic-programma, House of Care en Cocreating Health. De website ‘Watertoedoet’ van de Hart en Vaatgroep stimuleert patiënten om na te denken over persoonlijke doelen en waarden. • De te ontwikkelen trainingsinterventie voor geriaters en internisten ouderengeneeskunde baseren we op het Teaching Framework for Shared Decision Making in Frail Older Patients, wat afgeleid is van de SDM-OLD [1, 2]. Het toepassen van deze interventie en het onderzoeken van het effect is nu een volgende stap. Hiertoe hebben we de DICO II studie opgezet. De DICO II studie heeft tot doel om: 1. Het effect van het hulpmiddel voor patiënten op de mate van Samen Beslissen te onderzoeken onder oudere patiënten met multimorbiditeit en hun naasten. Hierbij kijken we naar de overeenstemming tussen de gewenste en gepercipieerde patiëntparticipatie c.q. rollen in Samen Beslissen en naar decisional conflict. 2. Het effect van de trainingsinterventie voor geriaters en internisten ouderengeneeskunde op het toepassen van Samen Beslissen te onderzoeken. Hierbij kijken we of de stappen van Samen Beslissen bij oudere patiënten met multimorbiditeit en hun naasten beter en vaker toegepast worden dan in de DICO I studie. In een observationele veldstudie met voor- en nameting onder 100 patiënten op twee poliklinieken geriatrie onderzoeken we of de tweezijdige interventie bijdraagt aan een hogere mate van Samen Beslissen. De DICO I studie fungeert hierbij als nul-meting en deze DICO II studie als nameting. De onderzoeksvragen zijn: • Wat is het effect van het implementeren van de interventie op de mate waarin patiënten participeren in het proces van Samen Beslissen, hun tevredenheid over de beslissing (‘decisional conflict’) en over het proces van Samen Beslissen? • Wat is het effect van het implementeren van de interventie op het uitvoeren van het proces van Samen Beslissen door artsen? Dit onderzoek draagt bij aan beslissingen die beter aan zullen sluiten bij wat de oudere en zijn naasten belangrijk vinden en is relevant voor alle ouderen met multimorbiditeit, hun naasten en alle zorgprofessionals die met ouderen werken.