Communicatieplan Beter Laten

Zorgverleners, waaronder verpleegkundigen en verzorgenden, doen veel handelingen waarvan de toegevoegde waarde voor patiënten of cliënten niet is aangetoond. Uitgangspunt van het Citrienprogramma ‘Doen of laten’? Het terugdringen van onnodige zorg, is dat er in Nederland ook veel van deze zogenoemde ‘lower-value services’ geleverd worden (tot wel eenderde van de geleverde handelingen (bron: Grol R. Successes and failures in the implementation of evidence-based guidelines. Med Care 2001). Het terugdringen van onnodige zorg is wenselijk omdat patiënten en cliënten dan niet meer blootgesteld worden aan mogelijk schadelijke bijeffecten van onnodige zorg en dit mogelijk een aanzienlijke kostenreductie tot gevolg kan hebben. In 2008 stelde de voorloper van de huidige V&VN al eens een rapport op met 18 onnodige handelingen “Doorbreek de rituelen”*. Bekende voorbeelden van handelingen die beter niet meer gedaan kunnen worden zijn; geen massage of windringen om decubitus te voorkomen en voor een operatie niet scheren en laxeren. Hierbij ging het om algemeen aanvaarde routinematige handelingen die ontkracht kunnen worden op basis van wetenschappelijke inzichten op het vakgebied van verpleegkundigen en verzorgenden. Acht jaar later, in 2016 is een ‘beter niet doen lijst’ opgesteld voor medisch specialistische handelingen. Dit leverde een lijst van 1366 ‘lower-value services’ op, na analyse van 193 medisch specialistische richtlijnen. Aanbevelingen om deze handelingen terug te dringen (zogenaamde de-implementatie) zijn bij elke richtlijn opgenomen als aanbeveling in de databank richtlijnen. Ook bij verpleegkundigen en verzorgenden (met 300.000 de grootste beroepsgroep in de zorg) zijn kansen deze onnodige handelingen in beeld te brengen. Als vervolg op het rapport “Doorbreek de rituelen” en het artsenproject wordt nu een nieuwe en uitgebreidere ‘beter niet doen lijst’ voor verpleegkundigen gemaakt. IQ healthcare van het Radboudumc gaat van januari tot mei 2017 een vergelijkbare inventarisatie uitvoeren voor onnodige handelingen in de verpleegkundige zorg. ZonMw is opdrachtgever en financier van het project. Het project is ondergebracht bij het programmabureau kwaliteitsstandaarden van V&VN en wordt uitgevoerd door IQ healthcare. V&VN ondersteunt daarnaast de communicatie van dit project. Doel project • Laagdrempelig inzicht geven in handelingen waarbij terughoudendheid geboden is. Zorgen dat bewustwording op gang komt die in een volgend project omgezet kan worden in gedragsverandering. • Zorgen dat bewustwording op gang komt waardoor onnodige zorg teruggedrongen wordt: besef creëren dat onnodige zorg schade toebrengt aan de patiënt en geld verspild wordt dat beter ingezet kan worden.