Samen beslissen in de spreekkamer; verdieping van de dialoog met behulp van Option Grids

Bij de wetenschappelijke verenigingen (WVen) en patiëntenorganisaties is er steeds meer aandacht voor adequate informatie waarmee de patiënt goed geïnformeerde keuzes kan maken. De huidige consultstijl en de vindbaarheid van betrouwbare informatie, activeren de patiënt echter slechts beperkt om actief deel te nemen aan het besluitvormingsproces rondom hun behandeling. Keuzehulpen kunnen helpen om patiënten meer te betrekken en mee te laten denken over de optimale behandelkeuze die aansluit bij hun levensfase en –doelen. Dit leidt tot een toename in patiënttevredenheid, fysiek functioneren en kwaliteit van leven en een afname van angst en keuzestress (Stacey et al. Decision aids for people facing health treatment or screening decisions. Cochrane Database Syst Rev. 2011 (10)). Option Grids zijn zeer beknopte keuzehulpen gebaseerd op richtlijnen, waarmee op een overzichtelijke wijze behandelopties met elkaar vergeleken kunnen worden. Op één pagina wordt een tabel gepresenteerd met de mogelijke behandelalternatieven voor een aandoening in de kolommen en de meest gestelde vragen vanuit patiënten in de rijen. Option Grids zijn bedoeld voor gebruik in de spreekkamer en helpen clinici om de behandelopties uit te leggen, het gesprek te structureren en dieper met de patiënt in gesprek te gaan over wat hij/zij belangrijk vindt. Artsen geven aan dat zij het met option grids gemakkelijker vinden om de patiënt te betrekken bij het besluitvormingsproces (Elwyn et al. Option Grids: shared decision making made easier. Patient Educ Couns. 2013 Feb; 90(2):207-212). Het doel van dit project is om option grids te ontwikkelen voor diverse aandoeningen die artsen en patiënten helpen om dieper met elkaar in gesprek te gaan over de behandelopties en de voorkeuren van de patiënt, en daarmee gezamenlijke besluitvorming te bevorderen. Voor de ontwikkeling van option grids zijn door de betrokken WVen in afstemming met patiëntenfederatie NPCF twaalf aandoeningen geselecteerd. Leidend bij de keuze voor deze aandoeningen was de beschikbaarheid van een actuele of in ontwikkeling zijnde medisch specialistische richtlijn en de relevantie van de keuzesituatie. Er is prioriteit gegeven aan aandoeningen die in aanmerking komen in het kader van de kwaliteits en Doelmatigheids (K&D) agenda. De volgende aandoeningen zijn geselecteerd: -Ovariumkanker -Geboortezorg -Cataract -Diabetische retinopathie -Diabetes -voorste kruisbandletsel -Parkinson -CTS -Lage rug hernia -Hypertensie -Dyslipidemie -Slokdarmkanker Dit project is een initiatief van de Federatie van Medisch Specialisten(FMS) en de NPCF. Vanuit de FMS zullen de volgende WVen samenwerken in dit project: NOV, NVOG, NOG, NVN, NIV, NVVH. De methodologische en procesmatige ondersteuning binnen dit project wordt verzorgd door het Kennisinstituut van Medisch Specialisten. Voor de ontwikkeling van de option grids wordt een projectgroep samengesteld bestaande uit medisch specialisten van de betrokken WVen(voor iedere option grid minimaal één specialist), vertegenwoordigers vanuit NPCF en eventueel andere betrokken patiëntenorganisaties en de projectleider van het Kennisinstituut. De NPCF en een aantal WVen hebben met ondersteuning van het Kennisinstituut van Medisch Specialisten reeds ervaring opgedaan met de adaptatie en ontwikkeling van een zestal Option Grids binnen het project “Option Grids” (SKMS Centraal Budget 2013, initiatief NOV). In het project “Option Grids” is op basis van de ervaringen in nauwe samenwerking tussen medisch specialisten en patiëntenfederatie NPCF en in afstemming met The Option Grid Collaborative een procedure vastgesteld voor de adaptatie en ontwikkeling van Option Grids. Dit project kan worden gezien als een vervolg op het project “Option Grids” met als doel het ontwikkelen van extra keuzehulpen voor onderwerpen in het kader van de K&D agenda. In het verlengde van dit project zal bij het SKMS programma subsidie worden aangevraagd voor de ontwikkeling van keuzehulpen voor onderwerpen die buiten de top 30 van de K&D agenda vallen. Zowel de zes option grids uit het project “Option Grids” als de nieuw ontwikkelde Option Grids in dit project en het SKMS project zullen in samenwerking met de NHG worden gedigitaliseerd. Belangrijk uitgangspunten bij dit project zijn: - Ontwikkeling gebeurt volgens de criteria van de International Patient Decision Aids Standard; - De Option Grids zijn evidence-based en gebaseerd op de actuele richtlijnen; - De informatie is afgestemd op de behoeften vanuit het perspectief van de patiënt; - De Option Grids worden online beschikbaar gesteld op de websites van de betrokken WVen, op Zorgkaart Nederland en op www.thuisarts.nl; - De Option Grids worden gelinkt aan de gerelateerde richtlijnen in de Richtlijnendatabase op www.richtlijnendatabase.nl; - De Option Grids worden getest in de praktijk en er wordt een evaluatierapport bij het project opgeleverd; - De Option Grids worden geaccordeerd door de betrokken WVen en de NPCF.