Mobiele menu

Improving the prognosis of dizzy elderly: a three-arm validation and intervention study in general practice

Projectomschrijving

Duizeligheid bij ouderen komt veel voor. Toch is de tot op heden aanbevolen diagnose-georiënteerde benadering van duizeligheid bij ouderen weinig effectief. Regelmatig is het niet mogelijk een diagnose te stellen. Wanneer er toch een diagnose wordt gesteld, zijn de therapeutische mogelijkheden meestal beperkt. Het lijkt daarom zinvol om bij de behandeling van ouderen met duizeligheid niet alleen aandacht te besteden aan de diagnose, maar ook aan de prognose: heeft deze patiënt kans op een ongunstig beloop, en zo ja, hoe kan ik dit beloop verbeteren?

Doelen

De doelen van het onderzoek waren:

  • Het voorspellen van het beloop van duizeligheid bij ouderen
  • Het onderzoek naar de effectiviteit van een prognose-georiënteerde behandeling

Voorspellen van het beloop

Voor het eerste deel van het onderzoek, het voorspellen van het beloop, werd een beslisregel ontwikkeld en gevalideerd. Voor de ontwikkeling en interne validering van de beslisregel werd gebruik gemaakt van de gegevens van het RODEO-onderzoek (Reduction Of Dizziness in older pEOple). Voor de externe validatie van de beslisregel werd gebruik gemaakt van gegevens uit het onderzoek ‘Dizziness In Elderly People’. De beslisregel, bestaande uit 4 gemakkelijk te achterhalen risicofactoren, bleek een ongunstig verloop van duizeligheid goed te kunnen voorspellen.

Effectiviteit van een prognose-georiënteerde behandeling

De prognose-georiënteerde meervoudige behandeling bestond uit:

  • Inventariseren van het gebruik van medicatie die het valrisico verhoogt
  • behandeling door de praktijkondersteuner GGZ bij angst- en stemmingsklachten en
  • fysiotherapie bij verminderde mobiliteit

Als een patiënt in aanmerking kwam voor meerdere behandelingen dan werden deze tegelijk gestart. Patiënten uit de controlegroep kregen gebruikelijke zorg. Deelnemers werden 1 jaar gevolgd.

Resultaten

We vonden geen effect van de interventie op de primaire uitkomstmaat, namelijk de ervaren beperking als gevolg van duizeligheid. De vaak kwetsbare oudere patiënten vonden het moeilijk om meer dan één deelbehandeling volledig volgens protocol te volgen. De onderzoeksgroep concludeert dat een meervoudige behandeling voor duizeligheid bij ouderen in theorie het beste is, maar dat dit in de praktijk moeilijk uitvoerbaar is vanwege de beperkte belastbaarheid van deze groep.

Toepassing in de praktijk

De resultaten van dit project zijn verwerkt de herziene NHG-richtlijn Duizeligheid en de resultaten zijn ook opgenomen in de opleiding door middel van meerdere bijdragen in leerboeken Huisartsgeneeskunde.

Aanbeveling voor toekomstig onderzoek

Toekomstig onderzoek naar de behandeling van duizeligheid bij ouderen zou zich kunnen richten op een sequentiële behandeling van duizeligheid, waarbij stapsgewijs – rekening houdend met de belastbaarheid van de desbetreffende oudere patiënt – de verschillende deelbehandelingen na elkaar zullen worden toegepast.

Interview

Ouderen die veel last hebben van duizeligheid, kunnen daar in hun dagelijks leven ernstige beperkingen door ondervinden. Projectleider Otto Maarsingh van het VUMC vertelt in een interview over hoe effectief een prognosegerichte behandeling is als de diagnosegerichte benadering niets oplevert.

> Lees het interview

Producten

Titel: Effect of a multifactorial intervention for dizziness in older people in primary care: a cluster randomized trial
Auteur: Hanneke Stam, Johannes C. van der Wouden, Jacqueline G. Hugtenburg, Jos W.R. Twisk, Henriette E. van der Horst; Otto R. Maarsingh
Titel: External validation and update of a risk score for persisting dizziness-related impairment in older people in primary care
Auteur: Hanneke Stam; Otto R. Maarsingh; Martijn W. Heymans; Henk C.P.M. van Weert; Johannes C. van der Wouden; Henriëtte E. van der Horst
Titel: Effectiveness of a multifactorial intervention for dizziness in older people in primary care: a cluster randomised controlled trial
Auteur: Hanneke Stam Johannes C. van der Wouden Jacqueline G. Hugtenburg Jos W.R. Twisk Henriëtte E. van der Horst Otto R. Maarsingh
Titel: Impairment reduction in dizzy older people: design of a cluster-randomised controlled trial in primary care
Auteur: Hanneke Stam, Otto R. Maarsingh, Hans van der Wouden, Henriette E. van der Horst
Titel: Reduction Of Dizziness in older people (RODEO)
Auteur: Hanneke Stam en Otto Maarsingh
Titel: A Different Approach of Dizziness in Older Patients: Away from the Diagnostic Dance between Patient and Physician
Auteur: Maarsingh, Otto R., Stam, Hanneke, van der Horst, Henriëtte E.
Magazine: Frontiers in Medicine
Titel: Chronische duizeligheid bij ouderen
Auteur: Hanneke Stam, Henriëtte E. van der Horst, Martin Smalbrugge en Otto R. Maarsingh
Magazine: Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde
Titel: Impairment reduction in older dizzy people in primary care: study protocol for a cluster randomised controlled trial
Auteur: Hanneke Stam, Johannes C. van der Wouden, Henriëtte E. van der Horst and Otto R. Maarsingh
Titel: Chronische duizeligheid bij ouderen
Auteur: H. Stam, Henriette E. van der Horst, M. Smalbrugge, O.R. Maarsingh
Magazine: Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde
Link: https://www.ntvg.nl/artikelen/chronische-duizeligheid-bij-ouderen
Titel: Dizziness in older people: at risk of shared therapeutic nihilism between patient and physician. A qualitative study
Auteur: Stam, Hanneke, Wisse, Marjanne, Mulder, Bram, van der Wouden, Johannes C., Maarsingh, Otto R., van der Horst, Henriëtte E.
Magazine: BMC Family Practice
Titel: Het beloop van duizeligheid bij ouderen voorspellen
Auteur: Hanneke Stam, Otto Maarsingh, Martijn Heymans, Henk van Weert, Hans van der Wouden, Henriëtte van der Horst
Magazine: Huisarts & Wetenschap
Titel: Predicting an Unfavorable Course of Dizziness in Older Patients
Auteur: Stam, Hanneke, Maarsingh, Otto R., Heymans, Martijn W., van Weert, Henk C.P.M., van der Wouden, Johannes C., van der Horst, Henriëtte E.
Magazine: Annals of Family Medicine
Link: http://www.annfammed.org/content/16/5/428.long
Titel: Usual care and management of fall risk increasing drugs in older dizzy patients in Dutch general practice
Auteur: Stam, Hanneke, Harting, Thomas, Sluijs, Marjolijn van der, Marum, Rob van, Horst, Henriëtte van der, Wouden, Johannes C. van der, Maarsingh, Otto R.
Magazine: Scandinavian Journal of Primary Health Care
Titel: Effectiveness of a multifactorial intervention for dizziness in older people in primary care: A cluster randomised controlled trial
Auteur: Stam, Hanneke, van der Wouden, Johannes C., Hugtenburg, Jacqueline G., Twisk, Jos W. R., van der Horst, Henriëtte E., Maarsingh, Otto R.
Magazine: PLoS ONE
Link: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6178383/pdf/pone.0204876.pdf
Titel: Impairment reduction in older dizzy people in primary care: study protocol for a cluster randomised controlled trial
Auteur: Hanneke Stam, Johannes C. van der Wouden, Henriëtte E. van der Horst and Otto R. Maarsingh
Magazine: Trials
Titel: Impairment reduction in older dizzy people in primary care: study protocol for a cluster randomised controlled trial
Auteur: Stam, Hanneke, van der Wouden, Johannes C., van der Horst, Henriëtte E., Maarsingh, Otto R.
Magazine: Trials
Link: http://trialsjournal.biomedcentral.com/articles/10.1186/s13063-015-0848-1
Titel: A novel strategy to reduce dizziness. Applying a prognosis-oriented approach in older patients in general practice
Auteur: Hanneke Stam
Titel: Geriatrische reuzen: Duizeligheid
Auteur: Otto Maarsingh
Titel: Hoofdstuk: Duizeligheid. In: Diagnostiek van alledaagse klachten.
Auteur: Maarsingh OR, Saes GAF, de Vries H, de Jonckheere RAM, Plantenga KF
Titel: Hoofdstuk: Duizeligheid en SOLK. In: Praktische Huisartsgeneeskunde (PHG), Somatische Onvoldoende verklaarde Lichamelijke Klachten (SOLK).
Auteur: Maarsingh OR

Verslagen


Eindverslag

Het doel van het RODEO onderzoek (acroniem: Reduction Of Dizziness in older pEOple) was het voorspellen van het beloop van duizeligheid bij ouderen en het onderzoeken van de effectiviteit van een prognose-georiënteerde behandeling van duizeligheid bij ouderen. Bij RODEO werden met behulp van een driearmig onderzoeksdesign twee deelonderzoeken uitgevoerd, een predictieonderzoek en een cluster gerandomiseerd interventieonderzoek. In totaal namen n=291 65-plussers met duizeligheid deel aan RODEO, waarvan n=168 patiënten aan het interventieonderzoek. De gegevens van de controlegroep en de overige patiënten werden gebruikt voor het predictieonderzoek (n=204).

Het doel van het predictieonderzoek was de ontwikkeling en validering van een beslisregel gericht op het identificeren van oudere patiënten met een hoog risico op een ongunstig beloop van duizeligheid. Voor de ontwikkeling en interne validering van de beslisregel werd gebruik gemaakt van de gegevens van het RODEO onderzoek. Voor de externe validatie van de beslisregel werd gebruik gemaakt van gegevens uit eerder door ZonMw gefinancierd onderzoek (het ‘Dizziness In Elderly People’ [DIEP] onderzoek; n=415). Een beslisregel bestaande uit vier risicofactoren bleek een ongunstig beloop van duizeligheid goed te kunnen voorspellen.

Het doel van het interventieonderzoek was om te kijken of een meervoudige prognose-georiënteerde interventie effectief is bij de behandeling van duizeligheid bij ouderen. De interventie bestond uit medicatie-aanpassing (bij gebruik van zogenaamde Fall Risk Increasing Drugs [FRIDs]), stepped care door de praktijkondersteuner GGZ (in geval van angst- en/of stemmingsklachten) en fysiotherapie (in geval van verminderde mobiliteit). Wanneer een patiënt in aanmerking kwam voor meerdere deelbehandelingen dan werden deze tegelijk gestart. Patiënten uit de controlegroep kregen gebruikelijke huisartsenzorg. Deelnemers werden gedurende een jaar gevolgd. We vonden geen significant effect van deze interventie op de primaire uitkomstmaat (i.e. de ervaren beperking als gevolg van duizeligheid) dan wel de meeste van de secundaire uitkomstmaten.

Begin 2014 zijn we gestart met het onderzoeksproject "Improving the prognosis of dizzy elderly: a three-arm validation and intervention study in general practice" (acroniem: Reduction Of Dizziness in older pEOple, RODEO studie). Het RODEO-onderzoek bestaat uit twee delen: een predictiestudie en een interventiestudie. Het doel van de predictiestudie was validering van een eerder ontwikkelde beslisregel waarmee de huisarts kan voorspellen hoe groot de kans is op blijvende beperking als gevolg van duizeligheid. In de interventiestudie onderzochten we de effectiviteit van een meervoudige interventie - gericht op de behandeling van risicofactoren voor een ongunstig beloop - bij ouderen met duizeligheid. Gedurende de dataverzameling (2.5 jaar) hebben we twee kleinere onderzoeksprojecten uitgevoerd: een databasestudie naar gebruikelijke zorg door de huisarts bij duizelige ouderen en een kwalitatieve studie naar de beperkingen van duizelige ouderen. Alle resultaten zijn inmiddels gepubliceerd (7 internationale peer-reviewed publicaties, 1 nationale peer-reviewed publicatie). Een dubbel-publicatie in Huisarts & Wetenschap betreffende de eerder gepubliceerde predictiestudie [Ann Fam Med 2018] bevindt zich momenteel in de afrondende fase.

Samenvatting van de aanvraag

Dizziness is one of the geriatric giants. Thirty percent of people above 65 years of age experience some form of dizziness, increasing to 50% in persons above 85. Dizziness can lead to persistent limitations in daily functioning. It is a major risk factor for falling, leading to further limitation of activities, fractures, and high healthcare costs. With the ageing of the population, the burden of dizziness – on society, health care systems, and individuals – will increase significantly. When treating older patients with dizziness, the current diagnosis-oriented approach – as advocated in clinical guidelines – is inadequate. Often, it is not possible to diagnose an underlying disease, and when a disease is diagnosed, therapeutic options are limited. Therefore, the approach of dizziness in older patients has to change. Physicians should not just stick to their diagnostic quest, but also pay attention to the prognosis of a dizzy patient: is this patient at risk of an unfavourable outcome and, if so, how to improve this outcome? Recently, our research group completed a large cohort study investigating the prognosis of dizzy older patients in general practice. We identified seven risk factors for chronic dizziness with persistent impairment, that is (1) onset of dizziness more than six months ago, (2) dizziness provoked by standing still, (3) trouble with walking and/or falling as associated symptom, (4) polypharmacy, (5) absence of diabetes, (6) anxiety and/or depressive disorder, and (7) impaired functional mobility. Three of these risk factors are amenable to treatment: polypharmacy, anxiety and/or depressive disorder, and impaired functional mobility. The results of this cohort study, combined with previous findings of our research group, provide the basis of the present research proposal. The first objective of this project is to validate a previously developed risk score for chronic dizziness with persistent impairment in a new population of dizzy older patients in general practice. The second objective of this project is to investigate the effectiveness of a risk factor-guided intervention for treating dizzy older patients with a high risk of persistent impairment. We will use a three-arm study design to perform both validation and intervention study. In the validation study, we will externally validate a 7-item risk score (risk factors: see paragraph above) in a new population of patients aged 65 years or older presenting with dizziness in general practice. In the intervention study, we will perform a randomized controlled clinical trial among dizzy older patients in general practice, comparing the effectiveness of a targeted intervention – including medication adjustment, psychotherapy, and physical exercise - with usual care during one year of follow-up. Randomisation will take place on patient level. Eligible patients will be identified by participating general practitioners (GPs) and by means of monthly database searches. Patients will be included if they have consulted their GP for a new episode of dizziness with current dizziness-related impairment. Exclusion criteria are severe cognitive impairment, serious comorbid conditions, or current enrolment in an interfering study. The primary outcome measure for both validation and intervention study is dizziness-related impairment (assessed by the Dizziness Handicap Inventory [DHI]). Secondary outcome measures for the intervention study include anxiety or depression (PRIME-MD Patient Health Questionnaire), dizziness frequency (calendar), fall incidence (calendar), and health care utilization (number of registered medical consultations, prescriptions, referrals, hospital admissions, and nursing home admissions, as extracted from the electronic medical databases). To investigate the external validity of our risk score, we will assess reliability, calibration, and discrimination of the model, and we will adjust for overoptimism by means of bootstrapping. To investigate the effectiveness of our intervention, we will use a repeated-measures mixed-effect (RMME) model to assess differences in the 1-year DHI score change. If our risk score provides accurate predictions, GPs will have an easy-to-use clinical tool to identify dizzy older patients with a poor functional prognosis. If our intervention is effective, GPs will be better able to treat dizzy older patients, even when a diagnosis is (still) not available. This will not only improve patients’ perceived health, but also will reduce healthcare utilization and healthcare costs. On a higher level, our project may contribute to a necessary shift of paradigm in general practice: a prognosis-oriented approach (identifying and treating patients at risk) should not just be reserved for patients with a clear-cut diagnosis, but also for patients with chronic symptoms of unknown origin.

Onderwerpen

Kenmerken

Projectnummer:
839110001
Looptijd: 100%
Looptijd: 100 %
2014
2020
Gerelateerde subsidieronde:
Projectleider en penvoerder:
Dr. O.R. Maarsingh
Verantwoordelijke organisatie:
Amsterdam UMC - locatie VUmc
Afbeelding

Onderzoek naar huisartsgeneeskunde door aioto’s

Om de behandeling van patiënten te verbeteren, financieren we onderzoek naar wetenschappelijke vragen uit de dagelijkse praktijk. Doordat de onderzoeken worden uitgevoerd door artsen in opleiding tot onderzoeker dragen ze ook bij aan de academisering van de opleidingen. Lees meer over deze onderzoeken.