Synthetic embryos: an ethical reflection
Projectomschrijving
Onderzoek naar de vroege menselijke embryogenese is belangrijk om inzicht te verkrijgen in de oorzaken van vruchtbaarheids- en ontwikkelingsproblemen en om voortplantingstechnieken te verbeteren. Ethische, juridische en praktische grenzen betekenen dat het echter maar beperkt mogelijk is om dat onderzoek met menselijke embryo’s te doen. Onderzoek met zogenoemde ‘embryoachtige structuren’ lijkt dan een goed alternatief.
Wetenschappers zijn er in geslaagd om door het bijeenbrengen van verschillende soorten menselijke stamcellen ‘embryo-achtige structuren’ te kweken die op menselijke embryo’s lijken in bepaalde fasen van de vroege embryonale ontwikkeling. Op dit moment is hun waarde als embryomodellen beperkt en hebben ze een beperkt ontwikkelingspotentieel. Maar diverse groepen over de hele wereld werken aan de verbetering ervan, gericht op het verkrijgen van een betere ‘replica’ van het menselijk embryo. Hoe beter dat lukt, hoe groter het wetenschappelijk nut van die modellen is. Maar dit brengt ook de spannende vraag met zich mee wat uiteindelijk nog het verschil is tussen een door fertilisatie ontstaan menselijk embryo en zo’n uit menselijke stamcellen gekweekte embryo-achtige structuur: wat betekent dat voor de morele aanvaardbaarheid van het gebruik ervan in wetenschappelijk onderzoek?
Uitkomsten
In dit project zijn die vragen verkend door het uitvoeren van zowel een empirisch onderzoek naar de opvattingen van verschillende ‘stakeholders’ (door middel van individuele en focusgroep interviews) als een ethische analyse van de relevante literatuur en de uitkomsten van dat empirisch onderzoek. De uitkomsten van het project onderstrepen dat ethisch verantwoord wetenschappelijk onderzoek met (verschillende soorten) humane embryoachtige structuren (en menselijke embryo’s) mogelijk is mits beleid en regelgeving aangepast wordt.
Om dat verantwoord wetenschappelijk onderzoek met humane embryoachtige structuren mogelijk te maken, zijn een aantal concrete aanbevelingen gedaan, waaronder:
- het aanpassen van de embryodefinitie om een subset van humane embryoachtige structuren onder de Embryowet te brengen,
- het heroverwegen van de veertiendagengrens, en
- het opheffen van het moratorium op het speciaal kweken van embryo’s voor onderzoek.
Een deel van deze aanbevelingen is inmiddels opgepakt in de door het kabinet Rutte IV beoogde aanpassing van de Nederlandse Embryowet.
Samenvatting bij start
Wetenschappelijk onderzoek (research) met menselijke embryo’s in vitro is omstreden. In Nederland wordt dit onderzoek aan strenge voorwaarden gebonden in de Embryowet.
Een van de wettelijke voorwaarden voor dit onderzoek is de zogenoemde subsidiariteit, dat wil zeggen: wetenschappelijk onderzoek met embryo’s is alleen toelaatbaar als er geen alternatieven zijn om het doel van het betreffende onderzoek te bereiken.
Sinds enige tijd is het mogelijk om in het laboratorium ‘embryo-achtige structuren’ te maken, ook wel ‘synthetische embryo’s’ genoemd. Deze kunnen naast of (deels) in de plaats van ‘gewone’ embryo’s worden gebruikt voor wetenschappelijk onderzoek. De centrale vraag van dit ethiekproject, uitgevoerd aan de Universiteit van Maastricht, is: moeten deze embryo-achtige structuren als (niet-)embryo worden beschouwd en waarom (niet)? En wat betekent dit voor de regulering van wetenschappelijk onderzoek?
Meer informatie
- Lees het interview: Regels voor embryo-onderzoek heroverwogen (ZonMw, 31 okt 2023)
- Bekijk de publicatie: 'Ethisch gezondheidsonderzoek als moreel kompas voor de praktijk' (ZonMw, 31 okt 2023)
- Onderzoeksgrens in Embryowet naar 28 dagen (Gezondheidsraad, 31 oktober 2023)
Producten
Auteur: Pereira Daoud, A.M.
Auteur: Pereira Daoud, A.M., Dondorp, W.J., Bredenoord, A.L., de Wert, G.M.W.R.
Auteur: Pereira Daoud, A.M., Dondorp, W.J., Bredenoord, A.L., de Wert, G.M.W.R.
Auteur: Pereira Daoud, A.M.
Link: https://pet.secure.force.com/PETEvents/PETEvent_Overview?id=a2g4J000000dUUj
Auteur: “Potentiality in Synthetic Embryology: Possibility, Probability, or Power?”
Auteur: Pereira Daoud, A.M.
Auteur: Pereira Daoud, A.M.
Auteur: “3D Human Embryo-Like Structures: A Roadmap for Researchers”
Auteur: Pereira Daoud, A.M.
Auteur: Pereira Daoud, A.M.
Auteur: Pereira Daoud, A.M.
Link: https://regmedxb.com/news-events/news/
Auteur: Pereira Daoud, Ana M.
Link: https://www.bionews.org.uk/page_159785
Auteur: Pereira Daoud, A.M.
Link: https://regmedxb.com/news-events/news/
Auteur: Ana Maria Pereira Daoud
Magazine: Podium voor Bio-ethiek
Link: https://nvbioethiek.wordpress.com/podium-voor-bioethiek/
Auteur: Pereira Daoud, A.M., Dondorp, W.J., Bredenoord, A.L., and de Wert, G.M.W.R.
Magazine: Humanities & Social Sciences Communications
Link: https://doi.org/10.1057/s41599-022-01167-8
Auteur: Pereira Daoud AM & Popovic M, Dondorp WJ, Trani Bustos M, Bredenoord AL, Chuva de Sousa Lopes SM, van den Brink SC, Roelen BAJ, de Wert GMWR, Heindryckx B.
Magazine: Human Reproduction Update
Link: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/32712668/
Auteur: Ana Pereira Daoud
Magazine: Bionews
Auteur: Pereira Doaoud A.M., Dondorp W.J., De Wert G.M.W.R.
Magazine: Reproductive Biomedicine Online
Link: https://authors.elsevier.com/c/1dz8A5Erse3NIh
Auteur: Boot, M.
Auteur: Pereira Daoud, Ana M.; Dondorp, Wybo J.; Bredenoord, Annelien L.; de Wert, Guido M.W.R.
Link: https://doi.org/10.34894/UFM8MN
Auteur: Ana Maria Pereira Daoud
Verslagen
Eindverslag
Samenvatting van de aanvraag
(Human) embryo research is a hot topic on the ethical and political agenda, both nationally and internationally. In the Netherlands, the Embryos Act regulates (amongst others) the research use of embryos, imposing strict conditions, including subsidiarity. In national and international research, new constructs (organoids, gastruloids, blastoids, etc.) have been and will continue to be developed which might be used in research alongside, and at least partially replace, human embryos. The generation and availability of these entities raise complex moral and regulatory issues, first and foremost about their (ontological) status: are these entities to be considered (non-)embryos, and why (not), based of which criteria? What are the implications for the regulation of artifical or synthetic embryos? The proposed project will entail both desk research (study of literature) and qualitative empirical research on the basis of focus groups with experts, patients and citizens. The latter will inform the normative analysis. The overarching aim is to enrich the normative debate on research with human embryos and a variety of possibly 'embryo-like' contructs and to contribute to (the refinement of) its adequate regulation.