Bevorderen van duurzame ArbeidspArticipatie bij Nierpatiënten (BAAN)Het samen met patiënten, curatieve en arbogerelateerde professionals werken aan arbeidsgerichte medische zorg in het ziekenhuis.

ACHTERGROND Werk geeft betekenis en structuur aan het leven en leidt tot een betere gezondheid. Dat geldt ook voor mensen met een nierziekte. Tegelijkertijd wordt het vermogen van nierpatiënten om te (blijven) werken ernstig beperkt door fysieke klachten en de veelal intensieve medische behandeling met risico op langdurig ziekteverzuim, uitval uit het arbeidsproces en inkomensverlies. Het belang van behoud van werk wordt ook binnen de curatieve zorg steeds meer erkend. Desondanks schiet de begeleiding en ondersteuning van patiënten met een nierziekte op dit gebied nog tekort. DOEL Het project heeft als doel om arbeidsgerichte medische zorg voor nierpatiënten te ontwikkelen. Deze arbeidsgerichte medische zorg, gedefinieerd als preventieve, curatieve en begeleidende zorg in het ziekenhuis (UMCG), is gericht op het Bevorderen van duurzame ArbeidspArticipatie van werkende Nierpatiënten (BAAN). BAAN richt zich op patiënten in verschillende stadia van de ziekte (predialyse, dialyse en transplantatie) en op zowel biomedische, psychische als sociale factoren die de arbeidsparticipatie kunnen beïnvloeden. BAAN beoogt de eigen regie van nierpatiënten rondom hun werk te versterken ten einde duurzame inzetbaarheid te realiseren, waarbij patiënten gericht worden ondersteund door relevante zorgprofessionals. BAAN beoogt ook een cultuur te creëren waarin het belang van arbeidsgerichte medische zorg door curatieve professionals, dit zijn nefrologen, verpleegkundigen en maatschappelijk werkers, wordt gezien en waar aandacht voor werk een meer vanzelfsprekend onderdeel wordt van de zorg in het ziekenhuis. WERKWIJZE Voor het uitvoeren van dit project wordt gebruik gemaakt van de Adapted Intervention Mapping (AIM) methode. De AIM-methode is een systematische manier om op basis van de behoeften van en in nauwe samenwerking met (co-creatie) alle stakeholders een theoretisch en empirisch onderbouwd BAAN-aanbod te ontwikkelen. Gedurende het project worden de zes fasen van de AIM-methode doorlopen. Hiervoor worden circa 12 bijeenkomsten in verschillende samenstellingen georganiseerd. Tijdens deze bijeenkomsten wordt, volgens de principes van het participatief actieonderzoek, met patiënten en naasten, curatieve en arbogerelateerde professionals samen onderzoek uitgevoerd, kennis opgedaan, gereflecteerd, geleerd en samen gewerkt aan het ontwikkelen van het BAAN-aanbod. Deze actieve participatie van en samenwerking met alle stakeholders vergroot de kans op een aanbod dat passend, acceptabel, uitvoerbaar en effectief is. Het opdoen en tegelijk toepassen van kennis, levert inzicht op in wat werkt en wat niet werkt. Het huidige project borduurt voort op een lopende wetenschappelijke studie van de aanvragers (‘Nierziekte en werk’) en maakt gebruik van bestaande kennis en ‘best practice’ vanuit onderzoek onder andere chronisch zieken en vanuit nefrologische en arbogerelateerde beroepsverenigingen en kennisinstellingen. RESULTAAT Het huidige project resulteert in een concreet, praktisch en uitvoerbaar BAAN-aanbod waarmee de arbeidsgerichte medische zorg in het UMCG kan worden vormgegeven. BAAN bevat concrete adviezen en hulpmiddelen waarmee patiënten vroegtijdig in het ziekteproces en op maat kunnen worden ondersteund om regie te nemen bij het duurzaam participeren in werk. Baan omvat ook adviezen en hulpmiddelen voor professionals in het ziekenhuis bij het opstellen, aanpassen en uitvoeren van arbeidsgerichte zorg voor patiënten met een nierziekte of het verwijzen van patiënten naar gespecialiseerde arbogerelateerde zorg. Het project levert kennis op over de uitvoerbaarheid en het klinische nut van BAAN waarmee kan worden geanticipeerd op potentiele barrières voor de structurele implementatie in het UMCG of andere ziekenhuizen. Hiermee kan de kans op een succesvolle implementatie worden vergroot. Het levert ook kennis op over manieren waarop patiënten, naasten en stakeholders duurzaam kunnen samenwerken aan het verbeteren van de arbeidsgerichte zorg in het ziekenhuis. De opgedane kennis en het BAAN-aanbod, inclusief de ontwikkelde hulpmiddelen kunnen als ‘best practice’ worden gebruikt door nefrologische afdelingen in andere ziekenhuizen en eventueel voor het ontwikkelen van arbeidsgerichte medische zorg aan andere groepen chronisch zieken. Tot slot levert het project kennis op over het werken met de adapted intervention mapping methode en de succes- en faalfactoren van deze methode.