Patiënten met vergevorderde en agressieve vormen van endeldarmkanker hebben behandeling op maat nodig. Dat geldt ook voor patiënten bij wie een standaardbehandeling niet haalbaar is, zoals kwetsbare ouderen of mensen die tegelijkertijd lijden aan andere ziekten. Het Catharina Ziekenhuis Eindhoven is gespecialiseerd in de complexe behandeling van endeldarmkanker.
Met de TZO-subsidie kan het Catharina Ziekenhuis deze zorg blijven aanbieden en verbeteren. Er worden 4 innovatieve onderzoeken gestart, waarbij het doel is om de prognose van de meest agressieve vorm van endeldarmkanker te verbeteren. Bij kwetsbare patiënten gaat het erom de behandeling minder ingrijpend te maken, zonder concessies te doen aan de kans op genezing. Met de subsidie richt het Catharina Ziekenhuis een landelijk netwerk op; gericht op onderwijs, onderzoek en het delen van kennis. Zo zetten zij zich niet alleen in voor optimale zorg en onderzoek in het Catharina Ziekenhuis, maar ook voor de rest van Nederland.
Wij voeren vernieuwende behandelingen in met behulp van 4 onderzoeksvoorstellen, bedoeld voor patiënten met “complexe endeldarmkanker”. Hiermee wordt voortgeborduurd op ons eerdere wetenschappelijk onderzoek. Tezamen gaan deze 4 onderzoeksvoorstellen nieuw licht werpen op de behandeling van complexe endeldarmkanker. Wij zijn ervan overtuigd dat deze onderzoeken gaan leiden tot een verbetering van de kwaliteit van zorg. Niet alleen voor de patiënt met complexe endeldarmkanker, maar ook voor de patiënt met “gewone” endeldarmkanker.
Wij doen dit wetenschappelijk onderzoek samen met andere gespecialiseerde ziekenhuizen in Nederland. Daarvoor hebben wij met die ziekenhuizen afspraken gemaakt over hoe de zorg voor complexe endeldarmkanker er in Nederland uit moet komen te zien. We gaan ervoor zorgen dat de behandeling overal gelijk is en we kijken bij elkaar mee. We verwachten dat deze ontwikkelingen al heel snel tot een enorme verbetering van de kwaliteit van zorg voor complexe endeldarmkanker gaan zorgen.
In dit onderzoek wordt Contact X-Ray brachytherapie (CXB) onderzocht. Dit is een techniek waarbij tijdens een poliklinisch onderzoek van de endeldarm kortdurend een hoge dosis bestraling op de endeldarmtumor kan worden gegeven. In dit project willen wij onderzoeken of de kans op het volledig verdwijnen van de tumor groter wordt als CXB wordt toegevoegd aan de normale voorbehandeling met bestraling en chemotabletten. Wij verwachten dat er veel meer patiënten zullen zijn die uiteindelijk geen operatie nodig hebben.
In dit onderzoek gaat het om oudere en kwetsbare patiënten. Voor hen is een operatie vaak te risicovol, maar niets doen leidt ook tot grote ellende. In dit onderzoek willen wij deze kwetsbare patiënten behandelen met dezelfde combinatie van bestraling en chemotabletten als in onderzoek 1, maar nu duurt de behandeling 1 week langer. Daarna krijgen de patiënten ook nog eens CXB. Dit lijkt een verzwaring van de behandeling in deze kwetsbare groep, maar het doel van deze behandeling is juist dat een operatie hierna niet meer nodig is. Wij verwachten zelfs dat de meeste patiënten zonder operatie genezen kunnen worden. Als dit bij de ouderen en kwetsbare patiënten lukt, is de kans groot dat ook jongere en fitte patiënten de voorkeur geven aan deze behandeling.
In dit onderzoek gaat het om patiënten met de meest agressieve vormen van “lokaal voortgeschreden endeldarmkanker”. Het risico dat de ziekte terugkomt, op dezelfde plaats, of in de vorm van uitzaaiingen, is bij deze patiënten groot. Er zijn aanwijzingen dat de kansen beter worden als deze patiënten voor de behandeling met bestraling en chemotabletten eerst een aantal kuren chemotherapie via de bloedbaan krijgen. Dit heet inductie chemotherapie. Deze combinatiebehandeling is niet standaard. Met dit onderzoek willen wij uitzoeken of de resultaten van deze combinatiebehandeling inderdaad zo veelbelovend zijn als gedacht. Zo ja, dan moet deze behandeling standaard worden.
In dit onderzoek gaat het om patiënten waarbij de endeldarmtumor is teruggekomen, in het gebied waar die oorspronkelijk ook zat. Dit heet “lokaal recidief endeldarmkanker”. Deze patiënten hebben slechte vooruitzichten en de kwaliteit van leven is vaak al ernstig aangetast. Alleen het volledig verwijderen van al het tumorweefsel kan voor genezing zorgen, maar veel patiënten komen niet aan een operatie. Bij degenen die wel geopereerd kunnen worden, lukt het maar bij 60% van de patiënten om de tumor helemaal te verwijderen. De afgelopen jaren heeft onderzoek uit het Catharina Ziekenhuis aangetoond dat ook hier de combinatiebehandeling van inductie chemotherapie en
daarna bestraling met chemotabletten zinvol kan zijn. Doordat de tumor dan nog kleiner wordt gemaakt, wordt de kans dat al het tumorweefsel kan worden verwijderd groter. Of dat ook leidt tot betere kansen voor de patiënt en of de bijwerkingen van de chemotherapie niet te hevig zijn wordt onderzocht in een grote studie. Daaraan doen alle gespecialiseerde ziekenhuizen van Nederland mee, maar ook een aantal gerenommeerde buitenlandse ziekenhuizen.