Mobiele menu

Terugvalpreventie bij depressie: implementatieplan

Projectomschrijving

Onderzoek laat zien dat Preventieve Cognitieve Training (PCT) extra bescherming biedt tegen terugval in een depressie. Zowel mensen die antidepressiva afbouwen, als mensen die antidepressiva doorslikken hebben baat bij het volgen van PCT.

In dit project is deze kennis overgedragen aan cliënten en behandelaars door middel van een symposium i.s.m. de Depressievereniging, lezingen/workshops. Er is een website ontwikkeld: www.voorkomdepressie.nl. Cliënten én professionals vinden hier informatie over terugvalpreventie en het doorslikken/ afbouwen van antidepressiva. Ook zijn therapeuten getraind om PCT te kunnen geven. Zo wordt PCT beter beschikbaar voor cliënten. Voor de therapeuten is een online cursusomgeving ontwikkeld, zodat zij hun kennis makkelijk kunnen opfrissen. Bovendien is een register gemaakt, zodat patiënten en verwijzers in contact kunnen komen met getrainde therapeuten.

Hoofdstudie

Bekijk de bijbehorende hoofdstudie van dit VIMP (Verspreidings- en Implementatie Impuls) project.

Producten

Titel: Dokter, kan het ook zonder en kan het beter?
Auteur: Ass. Prof. H. Burger, UMCG, afdeling huisartsgeneeskunde,
Titel: Preventie van terugval bij iedereen? Preventieve cognitieve therapie om terugval te voorkomen bij depressie
Auteur: van Valen, E.
Titel: Therapiewinst, de waarde van psychologische behandeling. Boekpresentatie ‘Thrive: The power of Psychological Therapy’ van Richard Layard & David M. Clark. Lezing: Over de behandeling van depressive en terugvalpreventie
Auteur: Bockting, C.L.
Titel: Gepersonaliseerde terugvalpreventie bij depressie: medicatie, preventieve cognitieve training of toch de combinatie?
Auteur: Bockting, C.L. Klein, N.S.
Titel: “Preventie van terugval, hoe dan? Preventieve cognitieve therapie om terugval te voorkomen bij depressie.
Auteur: Bockting, C.L., van Valen
Titel: Kan het ook zonder? Antidepressiva en Preventieve Cognitieve Therapie om terugval te voorkomen bij depressie
Auteur: Claudi L.H. Bockting1, Nicola S. Klein2, Hermien J. Elgersma2, Gerard D. van Rijsbergen3, Christien Slofstra4, Johan Ormel4,Erik Buskens5, Jack Dekker6,7, Peter J. de Jong2, Willem A. Nolen4, Aart H. Schene8, Steven D. Hollon9, Huibert Burger
Titel: London Mental Health foundation, oral: Sustainable psychological interventions for depression.
Auteur: Bockting, C.L.
Titel: Preventive cognitive therapy compared to medication for relapse prevention in depression (DRD study): a three-arm randomised controlled trial
Auteur: Claudi L.H. Bockting (presenter), Nicola S Klein, Hermien J Elgersma, Gerard D van Rijsbergen, Christien Slofstra, Johan Ormel, Erik Buskens, Jack Dekker, Peter J de Jong, Willem A Nolen, Aart H Schene, Steven D Hollon, Huibert Burger
Titel: Kan ik antidepressiva beter afbouwen of beter combineren met een psychologische training?
Auteur: Bockting, C.L.
Titel: World Congress of Psychotherapy (Amsterdam) – When do we need psychotherapy to prevent relapse or recurrence and when do we need antidepressants? Results of a three-arm randomised controlled trial (invited symposium).
Auteur: Bockting, C.L. and DRD studygroup
Titel: Zomerworkshop Preventieve Cognitieve Training
Auteur: Bockting, C.L.
Titel: Pillen en praten in de praktijk
Auteur: Brand-Piek, E.
Titel: 49th Annual International Meeting Society for psychotherapy research – Lezing: Preventive Cognitive Therapy compared to medication for relapse prevention in depression (DRD study): a three-arm randomised controlled trial.
Auteur: Bockting, C.L. en DRD-studygroup
Titel: Psychologische interventies ter preventie van terugval
Auteur: Bockting, C.L., Bastiaansen, J.
Titel: Van de kliniek naar onderzoek en weer terug: een toolkit om afbouw of continuatie van antidepressiva te begeleiden
Auteur: Lok, A., Claudi Bockting
Titel: Preventieve cognitieve therapie - webinar VGCt
Auteur: Bockting, van Valen
Titel: Case 3: Personalized prevention strategy
Auteur: Bockting, C.L.
Link: https://youtu.be/7IDMldbYKb0
Titel: Casus 2: Beperkende leefregel - continuüm techniek
Auteur: Bockting, C.L.
Titel: Casus 1: Leefregel en het maken van een PR-plan
Auteur: Bockting, C.L.
Titel: Casus 1: Beperkende leefregel - karakteristieken
Auteur: Bockting, C.L.
Titel: Casus 2: Identificatie van beperkende leefregel
Auteur: Bockting, C.L.
Link: https://youtu.be/VDBTJGDxPzI
Titel: Casus 1: Identificatie van beperkende leefregel
Auteur: Bockting, C.L.
Link: https://youtu.be/tDAzE8t2zTo
Titel: Case 3: Identification dreambelief continuumtechnique
Auteur: Bockting, C.L.
Titel: Casus 1: Uitdagen met de fantasietechniek
Auteur: Bockting, C.L.
Link: https://youtu.be/OizFaMmuocg
Titel: Vlog: Evelien van Valen UMC Utrecht over depressie
Auteur: van Valen i.s.m. dokter bosman
Link: https://dokterbosman.nl/depressie-preventie/
Titel: Casus 2: Situatie - Gedachte - Gevoel
Auteur: Bockting, C.L.
Titel: Case 3: Identification negative beliefs - downward arrow technique
Auteur: Bockting, C.L.
Link: https://youtu.be/RzxQ6OhZQuY
Titel: Case 3: PR-plan positive belief
Auteur: Bockting, C.L.
Titel: Casus 2: Uitdagen met de fantasietechniek
Auteur: Bockting, C.L.
Link: https://youtu.be/VDBTJGDxPzI
Titel: Casus 1: Persoonlijk Preventieplan
Auteur: Bockting, C.L.
Link: https://youtu.be/Wu-s53yKDto
Titel: Case 3: Identification dreambelief
Auteur: Bockting, C.L.
Link: https://youtu.be/WSMLe-aEiKE
Titel: Case 3: Situation - Thought - Feeling
Auteur: Bockting, C.L.
Titel: Casus 1: Situatie - Gedachte - Gevoel (inclusief vermijdende reactie / geen negatief gevoel)
Auteur: Bockting, C.L.
Titel: Casus 1: Neerwaartsepijl techniek
Auteur: Bockting, C.L.
Titel: Casus 2: Positieve leefregel
Auteur: Bockting, C.L.
Titel: Casus 2: Positief dagboek
Auteur: Bockting, C.L.
Link: https://youtu.be/LF8esjSUiBM
Titel: Casus 1: Fantasietechniek - meerdimensioneel evalueren van kenmerken
Auteur: Bockting, C.L.
Link: https://youtu.be/L7XORDp-qd4
Titel: Podcasts - Preventieve Cognitieve Training (cliëntervaringen)
Auteur: Bockting, Bastiaansen, Slaats
Link: https://www.voorkomdepressie.nl/terugval-voorkomen
Titel: Depressie voorkomen: wat werkt voor jou?
Auteur: Bockting, C.L., van Valen E. i.s.m. de depressievereniging
Titel: VGCt Factsheet - Cognitieve gedragstherapie bij depressie
Auteur: VGCT, Marcus Huibers, Claudi Bockting, Evelien van Valen & Rebecca Warner.
Link: https://www.vgct.nl/vgct.nl/public/over-cgt/factsheets/factsheet-depressie
Titel: Doorslik- afbouwtoolkit
Auteur: Lok, A., Bockting, C.L.
Link: https://pro.voorkomdepressie.nl/projects/pct/pdf/folder_compleet_web.pdf
Titel: Interview over Preventieve Cognitieve Training
Auteur: Bockting, C.L.
Link: https://pro.voorkomdepressie.nl/
Titel: Animatie over Preventieve Cognitieve Training
Auteur: Bockting, C.L., Bastiaansen, J., Slaats, D.
Link: https://youtu.be/ezMVpgIhNWQ
Titel: Depressie en terugvalpreventie
Auteur: Bockting, C.L., van Valen, E., Slaats, D.
Titel: Animatie over Preventieve Cognitieve Training (2)
Auteur: Bockting, Bastiaansen, Slaats
Link: https://youtu.be/WCoEvzKtQ8Y
Titel: Depressie en terugvalpreventie
Auteur: Bockting, C.L., van Valen, E., Slaats, D.
Titel: Presentatie nascholing - Preventieve Cognitieve Training
Auteur: Bockting, C.L.
Titel: Nascholing Preventieve Cognitieve Training
Auteur: Bockting, C.L.
Titel: Podcast - Doorslik-afbouw antidepressiva
Auteur: Lok, A., Bockting, C.L.
Link: https://pro.voorkomdepressie.nl/antidepressiva-afbouwen
Titel: Preventieve Cognitieve Training - Train de trainer
Auteur: Bockting C.L.
Titel: Podcast - Preventieve Cognitieve Training
Auteur: Bockting, C.L.
Link: https://pro.voorkomdepressie.nl/podcasts
Titel: Effectiveness of preventive cognitive therapy while tapering antidepressants versus maintenance antidepressant treatment versus their combination in prevention of depressive relapse or recurrence (DRD study)
Auteur: Bockting, Claudi L H, Klein, Nicola S, Elgersma, Hermien J, van Rijsbergen, Gerard D, Slofstra, Christien, Ormel, Johan, Buskens, Erik, Dekker, Jack, de Jong, Peter J, Nolen, Willem A, Schene, Aart H, Hollon, Steven D, Burger, Huibert
Magazine: Lancet Psychiatry
Titel: Interview met prof. Bockting. Pillen en praten meest effectief.
Auteur: C. Laan
Magazine: AMC Magazine
Titel: Wat helpt bij depressie?
Auteur: Frits Abrahams (redactie)
Magazine: NRC Handelsblad
Titel: AMC vindt nieuwe aanpak tegen terugval in depressie
Auteur: Redactie
Magazine: Parool
Link: http://smarthealth.nl/2018/01/25/ehealth-ggz-terugval-voorkomen-onlinetherapie/
Titel: Development and validation of a clinical prediction tool to estimate the individual risk of depressive relapse or recurrence in individuals with recurrent depression
Auteur: Klein, Nicola S., Holtman, Gea A., Bockting, Claudi L.H., Heymans, Martijn W., Burger, Huibert
Magazine: Journal of Psychiatric Research
Titel: No Sustainable Effects of an Internet-Based Relapse Prevention Program over 24 Months in Recurrent Depression: Primary Outcomes of a Randomized Controlled Trial
Auteur: Klein, Nicola S., Kok, Gemma D., Burger, Huibert, van Valen, Evelien, Riper, Heleen, Cuijpers, Pim, Dekker, Jack, Smit, Filip, van der Heiden, Colin, Bockting, Claudi L.H.
Magazine: Psychotherapy and Psychosomatics
Titel: AMC vindt aanpak om risico op nieuwe depressie te verkleinen: combineer pillen met praten.”
Auteur: Redactie
Magazine: De Volkskrant
Titel: Cost-effectiveness, cost-utility and the budget impact of antidepressants versus preventive cognitive therapy with or without tapering of antidepressants
Auteur: Klein, Nicola S., Wijnen, Ben F. M., Lokkerbol, Joran, Buskens, Erik, Elgersma, Hermien J., van Rijsbergen, Gerard D., Slofstra, Christien, Ormel, Johan, Dekker, Jack, de Jong, Peter J., Nolen, Willem A., Schene, Aart H., Hollon, Steven D., Burger, Huibert, Bockting, Claudi L. H.
Magazine: British Journal of Psychiatry
Titel: Beliefs about the causes of depression and recovery and their impact on adherence, dosage, and successful tapering of antidepressants
Auteur: Klein, Nicola S., van Rijsbergen, Gerard D., ten Doesschate, Mascha C., Hollon, Steven D., Burger, Huibert, Bockting, Claudi L. H.
Magazine: Depression and anxiety
Titel: Economic Evaluation of an Internet-Based Preventive Cognitive Therapy With Minimal Therapist Support for Recurrent Depression: Randomized Controlled Trial
Auteur: Klein, Nicola S, Bockting, Claudi LH, Wijnen, Ben, Kok, Gemma D, van Valen, Evelien, Riper, Heleen, Cuijpers, Pim, Dekker, Jack, van der Heiden, Colin, Burger, Huibert, Smit, Filip
Magazine: Journal of Medical Internet Research
Titel: www.voorkomdepressie.nl
Auteur: Claudi Bockting, Dorthe Slaats, Jeroen Bastiaansen, Anja Lok, Huib Burger, Evelien van Valen, Ellen Piek
Link: http://www.voorkomdepressie.nl

Verslagen


Eindverslag

Ons onderzoek laat zien dat Preventieve Cognitieve Training (PCT) extra bescherming biedt tegen terugval in een depressie. Zowel mensen die antidepressiva afbouwen, als mensen die antidepressiva doorslikken hebben baat bij het volgen van PCT.

In dit project hebben we deze kennis overgedragen aan cliënten en behandelaars door middel van een symposium i.s.m. de Depressievereniging, lezingen/workshops. We hebben een website ontwikkeld: www.voorkomdepressie.nl. Cliënten én professionals vinden er informatie over terugvalpreventie en het doorslikken/afbouwen van antidepressiva.

Ook hebben we therapeuten getraind om PCT te kunnen geven. Zo wordt PCT beter beschikbaar voor cliënten. Voor de therapeuten hebben we een online cursusomgeving ontwikkeld, zodat zij hun kennis makkelijk kunnen opfrissen. Bovendien hebben we een register gemaakt, zodat we patiënten en verwijzers in contact kunnen brengen met getrainde therapeuten.

Samenvatting van de aanvraag

We onderzochten in een landelijke gerandomiseerde trial of het afbouwen van antidepressiva bij mensen die hersteld zijn van recidiverende depressies maar een hoog risico hebben op terugval, verantwoord is indien men een korte cognitieve training aangeboden kreeg, versus het doorslikken van antidepressiva zonder deze training. Daarnaast onderzochten we of het aanbieden vandeze cognitieve training bij mensen die antidepressiva willen continueren een significant betere bescherming opleverde ten opzichte van het continueren van antidepressiva alleen. We vonden dat het aanbieden van deze cognitieve training bij mensen die hersteld zijn van recidiverende depressies maar nog antidepressiva gebruiken inderdaad een betere bescherming tegen terugval opleverde ten opzichte van het continueren van antidepressiva alleen. Daarnaast vonden we dat het afbouwen van antidepressiva verantwoord was (dat wil zeggen geen klinisch relevant hogere terugval) bij mensen die de cognitieve training ten opzichte van mensen die antidepressiva doorslikten. Dit levert twee nieuwe inzichten op: 1) het toevoegen van een korte preventieve Cognitieve Training (pCT) aan het continueren van antidepressiva na herstel van recidiverende depressieve episodeis een effectieve methode om het terugvalrisico aanzienlijk te verminderen. 2) Veel mensen die hersteld zijn van recidiverende depressie willen antidepressiva afbouwen(Bockting et al., 2008). Indien mensen die hersteld zijn van een recidiverende depressie antidepressiva willen afbouwen is het aanbevolen om preventieve Cognitieve Therapie (pCT) aan te bieden. Met dit implementatieproject beogen we herstelde patiënten met recidiverende depressies, maar ook clinici (psychiaters, psychologen en huisartsen) landelijk te informeren over optie 1 (pCT toevoegen aan het continueren van antidepressiva na herstel) en optie 2 (indien de wens tot afbouwen, in ieder geval pCT aanbieden). Daarnaast beogen we om de beschikbaarheid van deze pCT te vergroten binnen de gezondheidszorg.

Onderwerpen

Kenmerken

Projectnummer:
1710024011
Looptijd: 100%
Looptijd: 100 %
2017
2018
Onderdeel van programma:
Gerelateerde subsidieronde:
Projectleider en penvoerder:
Prof. dr. C.L.H. Bockting
Verantwoordelijke organisatie:
Amsterdam UMC- locatie AMC De Meren