Mobiele menu

Stepped care voor PAV in de eerste lijn - substitutie van zorg

Projectomschrijving

Perifeer arterieel vaatlijden (PAV) is slagaderverkalking die kan leiden tot inspanning gerelateerde pijn in de benen. Richtlijnen omschrijven een ‘stepped-care’ behandeling voor patiënten met PAV: een ‘stappenplan’ waarbij de huisarts een patiënt verwijst naar een Chronisch ZorgNet fysiotherapeut die gespecialiseerd is in gesuperviseerde looptherapie en leefstijlbegeleiding. Pas bij onvoldoende resultaat wordt de patiënt naar het ziekenhuis doorverwezen. In de praktijk wordt deze stepped-care aanpak echter nog niet altijd gehanteerd.

In samenwerking met het NHG en HartVaatHAG is een scholing ontwikkeld die door meer dan 600 huisartsen en POHs door heel Nederland is gevolgd. Deze scholing blijft in de toekomst kosteloos toegankelijk. Uit een enquête onder de deelnemers bleek dat slechts 15% van de deelnemers vóór het volgen van de scholing een stepped-care behandeling voor PAV-patiënten aanbood. Na de scholing gaf 83% van de deelnemers aan dit in de toekomst te zullen gaan toepassen. Hierdoor wordt doelmatige en hoogwaardige zorg voor patiënten met PAV gerealiseerd.

Hoofdstudie

Bekijk de bijbehorende hoofdstudie van dit VIMP (Verspreidings- en Implementatie Impuls) project.

Producten

Titel: Successful Implementation of the Exercise First Approach for Intermittent Claudication in the Netherlands is Associated with Few Lower Limb Revascularisations
Auteur: Sandra C.P. Jansen, Lambertus P.J. van Nistelrooij, Marc R.M. Scheltinga, Ellen V. Rouwet, Joep A.W. Teijink and Anco C. Vahl
Magazine: Eur J Vasc Endovasc Surg. 2020 Dec;60(6)
Link: https://doi.org/10.1016/j.ejvs.2020.07.074
Titel: Claudicatio intermittens, goede zorg bij de huisarts
Auteur: Marie-Louise Bartelink, Max Rubens, Joep Teijink
Magazine: Huisarts & Wetenschap
Titel: Perifeer arterieel vaatlijden - een sleutelrol voor de huisarts
Auteur: Maik Sliepen, Steffie Spruijt, Ellen Rouwet, Andrew Oostindjer, Aafke Snoeijen, Max Rubens
Titel: Etalagebenen? Lopen!
Auteur: Harteraad
Titel: Etalagebenen.nl
Auteur: ClaudicatioNet (thans Chronisch ZorgNet)
Link: https://etalagebenen.nl/nl

Verslagen


Samenvatting van de aanvraag

Stepped care voor PAV in de eerste lijn - substitutie van zorg Perifeer arterieel vaatlijden (PAV) leidt tot pijn in de benen bij lopen die vermindert in rust, oftewel claudicatio intermittens (CI). CI is een belangrijke oorzaak voor functionele achteruitgang en verminderde kwaliteit van leven met stijgende leeftijd. In Nederland is de incidentie van CI ongeveer 25.000 nieuwe patiënten per jaar. Gezien de vergrijzing van de bevolking zal de zorgvraag rondom PAV de komende jaren verder stijgen. De behandeling van PAV draagt dan ook fors bij aan de exponentieel stijgende nationale zorgkosten. De behandeling van CI kan bestaan uit gesuperviseerde looptherapie (GLT), endovasculaire interventie (“dotteren”) of een operatie (b.v. bypass). GLT bestaat uit 2-3x/week training op de loopband met begeleiding door een fysiotherapeut en is even effectief gebleken als een invasieve interventie ter vergroting van de loopafstand en kwaliteit van leven. Volgens de huidige richtlijnen is GLT de primaire behandeling van alle patiënten met CI. Indien GLT onvoldoende effect heeft na 3-6 maanden is evt. verwijzing voor vervolgbehandeling aangewezen. Met dit stepped care model krijgt de patiënt adequate zorg die niet zwaarder is dan nodig, waarbij complexe interventies met de daarbij behorende risico’s pas worden ingezet als eenvoudige interventies niet effectief blijken. Ondanks de bewezen effectiviteit van GLT en de consensus in de richtlijnen, blijkt dat GLT in de praktijk nog niet optimaal is geïmplementeerd. Om stepped care praktisch vorm te geven, werd in 2011 de stichting ClaudicatioNet opgericht om doelmatige en hoogwaardige niet-invasieve zorg voor alle patiënten met CI in Nederland te realiseren. In 2009 werd slechts 34% van de patiënten met CI behandeld volgens het stepped care model. Mede door de oprichting van ClaudicatioNet is dit in 2014 opgelopen naar 56%. Een jaarlijkse besparing van 33 miljoen euro aan zorgkosten kan worden gerealiseerd indien een implementatiegraad van 80% behaald wordt. De stepped care behandeling voor CI is volledig in lijn met het huidige gezondheidszorgbeleid dat gericht is op substitutie van zorg van de tweede naar de eerste lijn. Zorg in de eerste lijn is goedkoper en voor patiënten laagdrempeliger en dicht in de buurt. De stijgende zorgkosten voor PAV onderstrepen de urgentie van substitutie voor deze chronische aandoening. De beslissing tot verwijzen naar de tweede lijn wordt door de huisarts in de interactie met de patiënt genomen. Een essentiële voorwaarde voor substitutie is voldoende kennis en kunde bij de huisarts over de diagnostiek en doelmatige non-invasieve behandeling van CI. Ondanks een duidelijke NHG-standaard PAV, wordt de patiënt met CI door de huisarts nog te vaak verwezen voor diagnostiek en behandeling naar de tweede lijn. Implementatie van stepped care voor PAV in de eerste lijn helpt huisartsen doelmatig door te verwijzen en resulteert vervolgens in een reductie van de zorgconsumptie. ClaudicatioNet faciliteert stepped care en biedt de organisatorische structuur om kwalitatief goede zorg voor patiënten met PAV te verplaatsen van de ziekenhuiszorg naar de huisartsenzorg. Zorg via ClaudicatioNet is toegankelijk, aantoonbaar kwalitatief goed en draagt bij tot het beheersbaar houden van de zorguitgaven. Het beoogde projectresultaat is structurele implementatie van stepped care behandeling voor PAV in de eerste lijn. Ter ondersteuning van de huisarts en onderwijzing van de patiënt zal door ClaudicatioNet een PAV toolkit worden ontwikkeld. Deze toolkit zal bijvoorbeeld bestaan uit checklists en informatiefolders over het ziektebeeld, verwijzing en zorgtraject, zowel voor huisartsen/POH-ers als patiënten. De toolkit wordt uitgedragen door ClaudicatioNet: een stichting die sinds 2011 significant heeft bijgedragen aan het verbeteren van de doelmatige behandeling van PAV binnen Nederland. Ook het Nederlands Huisartsen Genootschap (NHG) en NHG-kaderhuisartsen hart- en vaatziekten zijn betrokken bij het project om de zorg voor PAV in de eerste lijn conform de richtlijnen te implementeren. Via regionale workshops zal de PAV toolkit aan huisartsen worden verstrekt. Daarnaast worden zorggroepen van huisartsen via de NHG-kaderhuisartsen hart- en vaatziekten in de regio bereikt. Tot slot worden de ClaudicatioNet therapeuten ingezet om de toolkit te verspreiden onder huisartsen in hun regio. Middels deze VIMP-subsidie kan substitutie van de diagnose en behandeling van patiënten met claudicatio intermittens naar de eerste lijn worden gerealiseerd, waar zij thuishoort. Met als uiteindelijke doel veiliger en doelmatiger zorg in de woonomgeving van de patiënt.

Kenmerken

Projectnummer:
84300095002
Looptijd: 100%
Looptijd: 100 %
2018
2020
Onderdeel van programma:
Gerelateerde subsidieronde:
Projectleider en penvoerder:
S. Spruijt
Verantwoordelijke organisatie:
ClaudicatioNet