Mobiele menu

Effectieve en veilige zorg op en door de Intensive Care

Projectomschrijving

Het is bewezen dat het toepassen van ‘zorgbundels’ op verpleegafdelingen leidt tot betere patiëntenzorg. Een bundel is een aantal bewezen effectieve handelingen die tezamen toegepast moeten worden door een professional, hetgeen helaas niet altijd gebeurt. Om te onderzoeken wat een werkzame manier is om een bundel voor het geven van bloedtransfusies in te voeren op de Intensive Care van het Academisch Medisch Centrum, zijn twee wijzen van het invoerenvan die bloedtransusiebundel met elkaar vergeleken. Eén groep verpleegkundigen kreeg maandelijks reactie op hoe goed zij als groep de bundel hadden toegepast, de andere groep kreeg na elke toegediende bloedtransfusie persoonlijk informatie over wat zij goed hadden gedaan of wat beter kon. De laatste groep bleek de bloedtransfusiebundel veel vaker toe te passen dan de groep die maandelijks feedback had gehad. Ook bleef deze groep het beter doen na afloop van de onderzoeksperiode. Uit deze studie blijkt dat persoonlijke terugkoppeling geven aan verpleegkundigen weliswaar een periode arbeidsintensief is, maar een zinvolle invoeringsmethode van zorgbundels lijkt.

Verslagen


Eindverslag

Als onderdeel van een promotietraject naar het vergroten van de veiligheid en effectiviteit op de Intensive care (ICU) is gekeken naar een effectieve wijze van het implementeren van een zorgbundel. Een bundel is een aantal evidence-based handelingen die tesamen toegepast, leiden tot een verhoging van de kwaliteit en veiligheid van zorg. Omdat een evidence-based bundel voor het geven van een bloedtransfusie nog ontwikkeld moest worden, is eerst literatuuronderzoek verricht om inzichtelijk te krijgen welke methoden er worden beschreven ter ontwikkeling van zorgbundels. Op basis hiervan is een generiek ‘stappenplan’ ontwikkeld. Doel van dit generieke model was dat andere ziekenhuizen dit kunnen gebruiken om hun eigen zorgbundels te gaan ontwikkelen. Het model is gevalideerd door zelf een evidence based zorgbundel te ontwikkelen, tw. de transfusiebundel voor het toedienen van erytrocyten. Deze bestaat uit 5 elementen die gezamenlijk toegepast dienen te worden. Vervolgens is deze bundel in het voorjaar van 2014 geïmplementeerd mbv een quasi experimentele studie op de 32-beds ICU van het AMC verdeeld over 2 units. De verpleegkundigen werken vast op een unit. Op 1 unit waar 59 verpleegkundigen werken, werd een multi-faceted implementatiestrategie aangeboden, waaronder maandelijkse feedback aan het verpleegkundig team van de betreffende unit, kennisoverdracht en posters (= controle groep). De verpleegkundigen van de andere unit (61 verpleegkundigen) kregen naast de multi-faceted implementatiestrategie persoonlijke feedback van de onderzoeker mbt hoe goed zij de 5 elementen van de bundel tesamen hadden toegepast of niet (= interventie groep). Persoonlijke feedback vond plaats binnen 72 uur nadat de betreffende verpleegkundige in de interventiegroep een bloedtransfusie had uitgevoerd. In totaal vonden 284 transfusies plaats in 4 maanden.

Aan het eind van de actieve implementatie periode van 4 maanden waarin 101 transfusies plaatsvonden, bleek dat de transfusiebundel significant vaker werd toegepast in de groep die persoonlijke feedback had ontvangen, tov van de groep die dat niet had gekregen. Dus alhoewel arbeidsintensief, lijkt de persoonlijke benadering effectief.

Na de actieve interventieperiode van 4 maanden is er vervolgens gedurende eveneens 4 maanden geen enkele vorm van feed-back gegeven in beide groepen. In deze periode werd 116 keer getransfundeerd. Na deze 'washout' periode is eind 2014 opnieuw naar de adherentie gekeken. De verwachting was dat de adherentie in beide groepen zou zijn gedaald maar dat deze in de interventiegroep het hoogst zou blijven hetgeen inderdaad het geval bleek te zijn.

Een multifaceted implementatiestrategie gecombineerd met het geven van persoonlijke feedback aan professionals, leidt tot betere invoering van een bundel op de ICU dan een strategie zonder persoonlijke feedback. Het leidt eveneens op langere termijn tot een blijvender effect in het toepassen van een zorgbundel op de ICU.

Als onderdeel van een promotietraject naar het vergroten van de veiligheid en effectiviteit op de Intensive care (ICU) is gekeken naar een effectieve wijze van het implementeren van een zorgbundel. Omdat deze nog ontwikkeld moest worden is een literatuuronderzoek verricht om inzichtelijk te krijgen welke methoden er worden beschreven ter ontwikkeling van zorgbundels. Op basis hiervan is een generiek ‘stappenplan’ ontwikkeld. Doel van dit generieke model was dat andere ziekenhuizen dit kunnen gebruiken om hun eigen zorgbundels te gaan ontwikkelen.
Het model is gevalideerd door zelf een evidence based zorgbundel te ontwikkelen, tw. de transfusiebundel voor het toedienen van erytrocyten. Deze bestaat uit 5 elementen die gezamenlijk toegepast dienen te worden. Vervolgens is deze bundel geïmplementeerd mbv een quasi experimentele studie op de 32-beds ICU van het AMC verdeeld over 2 units. De verpleegkundigen werken vast op een unit. Op 1 unit werd een multi-faceted implementatiestrategie aangeboden, waaronder maandelijkse feedback aan het verpleegkundig team van de betreffende unit. De verpleegkundigen van de andere unit kregen naast de multi-faceted implementatiestrategie ook persoonlijke feedback van de onderzoeker mbt hoe goed zij de 5 elementen van de bundel tesamen hadden toegepast of niet (all or none approach). Persoonlijke feedback vond plaats binnen 72 uur nadat de betreffende verpleegkundige in de interventiegroep een bloedtransfusie had uitgevoerd.
Na een periode van 4 maanden bleek dat de transfusiebundel veel vaker werd toegepast in de groep die persoonlijke feedback had ontvangen, tov van de groep die dat niet had gekregen. Dus alhoewel arbeidsintensief, lijkt de persoonlijke benadering effectief.
Momenteel wordt er in beide groepen gedurende een periode van 4 maanden geen feedback-interventie meer toegepast. Eind 2014 zal opnieuw worden bekeken wat de adherentie is aan de transfusiebundel, waarbij de verwachting is dat de adherentie in beide groepen zal afnemen maar in de interventiegroep het hoogst zal blijven.

Samenvatting van de aanvraag

Effectieve zorg door de Intensive Care Patiënten opgenomen in het ziekenhuis vormen een kwetsbare groep. Ze zijn afhankelijk van professionals hetgeen nog meer geldt op het moment dat zij opgenomen moeten worden op een Intensive Care Unit (ICU). Alhoewel in de afgelopen decennia legio evidence-based protocollen en richtlijnen zijn opgesteld voor artsen en verpleegkundigen ter verbetering van de kwaliteit van de zorg, worden deze wisselend nageleefd. Echter daar waar het preventieve zorg betreft zoals actieve zorg voor de potentieel vitaal bedreigde patiënt, of het toepassen van preventieve zorgbundels op de ICU, is veelal de adherentie laag. Dit leidt tot onnodig verlies aan kwaliteit van zorg en tot onnodig hoge kosten in de gezondheidszorg. Patienten kunnen op een verpleegafdeling vitaal bedreigd raken waardoor zij onverwacht overgeplaatst moeten worden naar een ICU of gereanimeerd dienen te worden. Dit zijn zeer ongewenste, en vaak vermijdbare, uitkomsten van een ziekenhuisopname. Uit literatuuronderzoek blijkt dat bij wel 80% van deze patiënten, vele uren voorafgaand aan het incident, de vitale waarden reeds achteruit waren gegaan en de vitale dreiging dus gesignaleerd had kunnen worden. Ter verbetering van dit signaleren door verpleegkundigen kan een Spoed Interventie Systeem ingevoerd worden. Dit is in 2012 verplicht gesteld vanuit de IgZ en een van de 10 veiligheidsthema's van VMS. Er wordt echter geen handleiding gegeven HOE het systeem te implementeren opdat de adherente hieraan hoog wordt. Immers, van de verpleegkundigen mn wordt verwacht dat zij meer tijd en energie steken in het observeren van de patiënt mbv tools in dit systeem waardoor het aannemelijk is dat zij niet direct vrijwillig tot adoptie overgaan. Ook is niet bekend hoe frequent verpleegkundigen de vitale waarden van de patiënt in kaart moeten brengen. Om de meest optimale implementatiestrategie te bepalen zijn reeds een aantal studies afgerond. Het belangrijkste resultaat was dat het verplicht 1x per dienst laten meten van de vitale waarden, tot significant betere adherente leidde dan de frequentie van meten overlaten aan de professional zelf. Effectieve zorg op de Intensive Care Zoals gezegd zijn patiënten opgenomen op de ICU nog veel meer afhankelijk van professionals. Daarnaast lopen zij ook meer risico op het oplopen van allerlei ziekenhuis geassocieerde infecties. Dit gaat gepaard met een toename van morbiditeit, mortaliteit en kosten. Evidence-based interventies leiden tot betere gezondheidsuitkomsten maar uit vele studies blijkt (www.ihi.org) dat wanneer zij letterlijk gebundeld worden en tesamen worden uitgevoerd, leiden tot significant betere uitkomsten dan wanneer zij los van elkaar worden toegepast. Een ‘bundel’is een aantal bewezen (kosten-) effectieve interventies die tesamen uitgevoerd dienen te worden in de vorm van een bundel en op deze wijze effectiever zijn dan afzonderlijk toegepast. In de afgelopen jaren zijn er verscheidene zorgbundels samengesteld om de kwaliteit van zorg te verbeteren en kosten te reduceren op de ICU. De adherente aan de (gehele) bundels is echter matig en er is geen duidelijke dominantie implementatiestrategie die gebleken effectief is op dit onderwerp. Als onderdeel van het promotieonderzoek willen wij op de ICU van het AMC twee implementatiestrategieen met elkaar vergelijken tw. een multi-faceted interventie welke zal bestaan uit educatie, email allerts, nieuwsbrieven, posters etc en in de andere strategie wordt daar persoonsgerichte feedback ten aanzien van het percentage juist gebruik van bundels aan toegevoegd. De verwachting is dat de tweede strategie zal leiden tot hogere adherente en dat dit ook een blijvender effect zal hebben ivm de eerste strategie. Beoogd wordt om in het proefschrift 5 a 6 studies op te nemen waarin evidence verzameld is over de meest optimale wijze van implementeren van zorg op en vanuit de ICU van het AMC. De verkregen kennis dient generaliseerbaar te zijn naar andere (academische) centra.

Onderwerpen

Kenmerken

Projectnummer:
837004004
Looptijd: 100%
Looptijd: 100 %
2013
2015
Onderdeel van programma:
Gerelateerde subsidieronde:
Projectleider en penvoerder:
Dr. A. Goossens
Verantwoordelijke organisatie:
Amsterdam UMC - locatie AMC