An RCT study of (cost)effectiveness of Dementia Care Mapping intervention in nursing home settings
Projectomschrijving
Kwaliteit en kosteneffectiviteit van dementiezorg in verpleeghuizen is sub-optimaal. Bij de bewoners constateren we hoge prevalentie (80%) van neuropsychiatrische symptomen (bv. agitatie, agressie, depressie). Tegelijkertijd is verplegend en verzorgend personeel niet voldoende opgeleid om met dit soort gedrag om te kunnen gaan. Problemen die daaruit ontstaan leiden tot stres, ziekteverzuim en excessief verloop bij de medewerkers. Uit onderzoek blijkt een sterke relatie te bestaan tussen het personeelsverloop en lage kwaliteit van zorg (bewoners’ kwaliteit van leven, gebruik van psychofarmaca en daaraan gerelateerde ongelukken, hospitalisaties). Om de dit soort problemen in de zorg te verhelpen wordt er steeds meer persoonsgerichte benadering ingezet. Als het om dementiezorg in verpleeghuizen gaat lijkt de ‘Dementia Care Mapping’ methode het meest effectief te zijn. In ons driejarig onderzoek (2010-2013) evalueren we effectiviteit en efficientie (kosteneffectivitet) van deze methode in Nederlandse verpleeghuizen. Eerste resultaten (voormeting) uit dit onderzoek worden in september 2011 verwacht.
Richtlijn
Bekijk de bijbehorende richtlijn in de FMS Richtlijnendatabase
Producten
Auteur: van de Ven G, Draskovic I, Adang EM, Donders RA, Post A, Zuidema SU, Koopmans RT, Vernooij-Dassen MJ
Magazine: BMC Geriatrics
Verslagen
Eindverslag
DOEL Onderzoek naar de effectiviteit en efficiëntie van de Dementia Care Mapping (DCM) interventie bij mensen met dementie in verpleeghuizen.
ACHTERGROND Mensen met dementie in verpleeghuizen hebben vaak last van de zgn. neuropsychiatrische symptomen (NPS) zoals roepgedrag, agitatie, agressie (prevalentie - 80%-90%). Deze problemen zijn slechts deels te wijten aan dementie zelf en zijn voornamelijk reacties op de omgevingsfactoren (in brede zin) en bejegening door de verzorgers, familieleden etc. Naast de aanzienlijk negatieve effecten op de kwaliteit van leven van mensen met dementie, zijn deze problemen een grote uitdaging voor de verzorgers. Zij weten vaak niet wat de oorzak is van dat soort gedrag en ze hebben onvoldoende handvaten om daarmee om te kunnen gaan. Verschillende soorten persoonsgerichte zorg (PGZ) zijn bewezen effectief in het verminderen van NPS.
Interventie. Dementia Care Mapping is een PGZ interventie met een brede focus; het richt zich zowel op organisatie van de zorg, als op teamklimaat en zowel op individuen (bewoners EN verzorgers) alo op communicatie en interacties. Op basis van gerichte observaties van bewoner-verzorger interacties, wordt door de speciaal getrainde medewerkers feedback op maat gegeven. Daarin wordt besproken wat goed gaat en waar de intuïties van de verzorgers juist waren en ook wat niet werkt en waar mensen met dementie slecht op reageren. Op basis van feedback bedenken de verzorgers zelf de verbeteracties op maat. Daardoor voelen zij zich meer betrokken bij de bewoners en niet meer machteloos (‘empowerment’). Met iedere cyclus van ‘observatie – feedback - verbeteractie’, wordt de zorg steeds beter aangepast aan de actuele behoeften van de bewoners. Op den duur ontstaat er een betere ‘match’ tussen de bewoners en hun omgeving en verminderen ook de neuropsychiatrische symptomen (NPS). In eerder onderzoek werd aangetoond dat, in bijna-ideale omstandigheden, met gecontroleerde variabiliteit in ‘toediening’ van de DCM interventie, wel een vermindering in NPS optreedt. In ons onderzoek maken we een stap verder en onderzoeken we de effectiviteit en efficiëntie van DCM in ‘bijna echte’ omstandigheden.
METHODE EN RESULTATEN We maken gebruik van een RCT-design (Randomized Controlled Trial) waarbij we zelf de observatoren (‘mappers’) in de praktijk opleiden en waarbij we de verpleeghuizen niet special selecteren op hun strikte naleving van een bepaalde zorgvorm. We onderzochten in eerste instantie of de DCM interventie effectief is in het ‘bestrijden’ van neuropsychiatrische symptomen bij de bewoners en in het verminderen van werkstress, verzuim en verloop bij de verzorgers.
EFFECTIVITEIT
Uit de resultaten blijkt dat er, in meer realistische omstandigheden, en met een aselecte set van VPHs, geen verschillen gemeten zijn tussen de DCM en de controle groep (waar men met de gebruikelijke zorg doorging) v.w.b. neuropsychiatrische symptomen, kwaliteit van leven van de bewoners of stress van de medewerkers.
De verschillen die we hebben gevonden zijn op staf- niveau: grootste verschillen in het voordeel van de interventiegroep zijn gevonden voor de variabelen positieve en negatieve emotionele reacties. Interventie groep liet meer positieve (optimistisch, relaxed) en minder negatieve reacties zien (zich opgejaagd en nerveus voelen).
EFFICIENTIE
Wat de totale kosten betreft, bestaande uit zorgconsumptie, geneesmiddelengebruik, ziekteverzuim, en de kosten van de interventie, blijkt DCM kosten neutraal te zijn. De DCM groep liet wel een vermindering zien in kosten van ziekenhuiscontacten (ambulant) gedurende de interventie (P=.05).
PROCES ANALYSE
Succes van de implementatie van een interventie in de dagelijkse prakrijk hangt vaak samen met het gebruik van een adequate implementatiestrategie. Uit ons kwalitatief onderzoekt blijkt dat een adequate implementatiestrategie voor de DCM-interventie zich moet richten op het versterken van de feed-back competenties bij de ‘mappers’ en op het voorber
Kwaliteit en kosten-effectiviteit van dementiezorg in verpleeghuizen is sub-optimaal. Bij de bewoners constateren we hoge prevalentie (80%) van neuropsychiatrische symptomen (bv. agitatie, agressie, depressie). Tegelijkertijd is verplegend en verzorgend personeel niet voldoende opgeleid om met dit soort gedrag om te kunnen gaan. Problemen die daaruit ontstaan leiden tot stres, ziekteverzuim en excessief verloop bij de medewerkers. Uit onderzoek blijkt een sterke relatie te bestaan tussen het personeelsverloop en lage kwaliteit van zorg (bewoners’ kwaliteit van leven, gebruik van psychofarmaca en daaraan gerelateerde ongelukken, hospitalisaties). Om de dit soort problemen in de zorg te verhelpen wordt er steeds meer persoonsgerichte benadering ingezet. Als het om dementiezorg in verpleeghuizen gaat lijkt de ‘Dementia Care Mapping’ methode het meest effectief te zijn. In ons driejarig onderzoek (2010-2013) evalueren we effectiviteit en efficientie (kosten-effectivitet) van deze methode in Nederlandse verpleeghuizen. Eerste resultaten (voormeting) uit dit onderzoek worden in september 2011 verwacht.