Een samenvattende uitkomstmaat voor betere interpretatie van kwaliteit van zorg in ziekenhuizen

ACHTERGROND Er worden jaarlijks honderden kwaliteitsindicatoren verzameld binnen de ziekenhuizen, waaronder de veel gebruikte uitkomstmaten sterfte, heropname en opnameduur. Deze gegevens worden routinematig in alle ziekenhuizen geregistreerd en zijn beschikbaar in registraties. Probleem is dat deze kwaliteitsindicatoren afzonderlijk van elkaar geen compleet en eenduidig beeld geven doordat de uitkomsten potentieel conflicterend zijn; een ziekenhuis kan een goede uitkomst hebben op de ene indicator maar een veel minder goede op de andere indicator. Daarnaast kunnen ziekenhuizen op individuele uitkomsten veelal niet betrouwbaar van elkaar onderscheiden worden, door kleine aantallen events. En bovendien wordt bij de berekening meestal geen rekening gehouden met het feit dat deze uitkomsten samenhangen, en worden ze berekend over verschillende patiënten-populaties. Deze problemen bemoeilijken de interpretatie en gebruik van de indicatoren door patiënten (keuze van ziekenhuis), verzekeraars (voor zorginkoop) en ziekenhuizen zelf (kwaliteitsverbetering). In eerder onderzoek is een samenvattende uitkomstmaat ontwikkeld voor academische ziekenhuizen die tegemoet komt aan deze problematiek. Doorontwikkeling van deze samenvattende uitkomstmaat en onderzoek naar de vormgeving ervan om gebruik bij verschillende doelgroepen te bevorderen, moet implementatie en interpretatie in Nederland mogelijk maken voor zowel academische, topklinische en algemene ziekenhuizen. DOEL Het doorontwikkelen van een samenvattende uitkomstmaat die een completer en beter interpreteerbaar beeld van de kwaliteit van zorg in ziekenhuizen geeft. Getoetst zal worden in hoeverre deze samenvattende maat beter in staat is om verschillen tussen ziekenhuizen te identificeren dan de individuele uitkomstmaten. Daarna zal in verband met toekomstige implementatie worden onderzocht hoe deze samenvattende maat vormgegeven moet worden, zodat deze bruikbaar en informatief is voor patiënten bij het kiezen van een ziekenhuis, medewerkers van ziekenhuizen om te duiden waar kwaliteit verbeterd kan worden en verzekeraars bij zorginkoop. DATABRONNEN EN METHODE Er zal gebruik worden gemaakt van beschikbare gegevens in de Landelijke Basisadministratie Zorg (LBZ) voor alle opgenomen patiënten in de periode 2007-2014. Voor definities van de individuele uitkomstmaten zal zoveel mogelijk worden aangesloten bij Nederlandse en internationale definities (o.a. Hospital Standardised Mortality Ratio en Onverwacht Lange Opnameduur), waarbij wordt gekeken met welke definitie de ziekenhuizen het meest betrouwbaar van elkaar kunnen worden onderscheiden. Een maat hiervoor is de “rankability”. Voor de samenvattende uitkomstmaat worden uitkomsten van patiënten geordend van beste naar slechtste uitkomst op basis van eerder empirisch onderzoek door onze groep. Gebruikmakend van regressiemodellen zal de rankability worden vergeleken van de individuele uitkomsten en de samenvattende maat, en of deze varieert in de tijd en tussen patiëntengroepen. Dit geeft weer met welke uitkomstmaat en welke definities een betrouwbaar en compleet beeld kan worden gegeven van de kwaliteit van zorg in ziekenhuizen. Vervolgens zal via drie focusgroepen met patiënten, kwaliteitsmedewerkers van ziekenhuizen en verzekeraars, worden achterhaald op welke manier de uitkomsten vormgegeven moeten worden zodat de informatie begrijpelijk en bruikbaar is. AANDOENINGEN De samenvattende uitkomstmaat kan worden berekend voor alle aandoeningen, maar bij de ene aandoening zal met name sterfte van belang zijn en bij een aandoening met lage sterftekansen vrijwel altijd lange opnameduur of heropname. Derhalve worden voor dit voorstel de volgende aandoeningen geselecteerd om zo goed mogelijk de verschillende ziektepatronen zichtbaar te maken: CVA (hoge sterfte, lange opnameduur), colorectaal carcinoom (lange opnameduur) hart falen (heropnames), acuut myocard infarct (sterfte) en heup/knie vervangingen (heropnames). BEOOGD RESULTAAT Het huidige onderzoek is een belangrijke stap om tegemoet te komen aan de behoefte aan betrouwbare en vergelijkbare kwaliteitsinformatie in het publieke domein. Via de samenvattende uitkomstmaat wordt beoogd een completer en eenduidiger beeld te verkrijgen dan met de individuele uitkomsten, waar een ziekenhuis goed kan scoren op de ene uitkomst maar minder op een andere uitkomst. Daarnaast maakt de samenvattende maat gebruik van grotere aantallen events, waardoor verwacht mag worden dat verschillen tussen ziekenhuizen betrouwbaarder kunnen worden vastgesteld dan met individuele uitkomsten. De samenvattende uitkomstmaat kan worden berekend voor alle aandoeningen, zodat verschillende patronen tussen ziektebeelden zichtbaar worden. Het is daarmee informatie die een plaats kan krijgen in de transparantiekalender voor alle aandoeningen op dezelfde vergelijkbare manier, als onderdeel van een gedeelde kernset en per ziektebeeld kan worden aangevuld met ziekte-specifieke kwaliteitsindicatoren.