ArtificiaL Intelligence-applicaties in GuideliNE Development (ALIGNED):applicaties voor het zoeken en selecteren van literatuur

Achtergrond: Nederland staat voor een enorme uitdaging bij het up-to-date houden van meer dan 10.000 medische richtlijnmodules alleen al voor de medisch specialistische zorg. Het is daarom noodzakelijk om de huidige richtlijnmethodiek efficiënter in te richten zonder afbreuk te doen aan de kwaliteit. De afgelopen jaren is er een enorme groei aan artificial intelligence (AI)-applicaties die beogen literatuuronderzoek, een belangrijk onderdeel van richtlijnontwikkeling, efficiënter te maken. Tegelijkertijd is de meerwaarde van deze AI-applicaties nog niet goed uitgetest in de praktijk. Doel: In dit project bepalen wij de validiteit en toepasbaarheid van beschikbare AI-applicaties gericht op het ondersteunen van het zoeken en selecteren van literatuur in de context van het richtlijnontwikkelproces. Methode: De methode die we kiezen is actieonderzoek. Dit houdt in dat we dit onderzoek plaats vindt binnen de context van richtlijnontwikkeling en in nauwe samenwerking met richtlijnontwikkelaars en literatuur specialisten wordt uitgevoerd. De hele specifieke context voor dit onderzoek is de medisch specialistische richtlijnontwikkeling binnen het Kennisinstituut voor de Federatie van Medisch Specialisten. Actieonderzoek kenmerkt zich door cyclische processen van testen, evalueren en samen leren om tot een oplossing te komen die past bij de context waarin de interventie (in dit geval gebruik van AI-applicaties) plaatsvindt. We beginnen met een inventarisatie van randvoorwaarden waaraan AI-applicaties moeten voldoen om geschikt te zijn voor het gebruik ervan in de Nederlandse context van richtlijnontwikkeling. Dit doen we in de vorm van focusgroepen bestaande uit richtlijnontwikkelaars en literatuurspecialisten. Tegelijkertijd voeren we een literatuurstudie uit om een inventarisatie te maken van bestaande AI-applicaties. Op basis hiervan worden AI-applicaties geselecteerd die we in fase 2 eerst retrospectief testen op validiteit en efficiëntie door gebruik te maken van al de literatuur selectie van reeds afgeronde richtlijntrajecten (replicatiestudie). Vervolgens passen we geschikte AI-applicaties toe bij de ontwikkeling van nieuwe modules binnen vier richtlijnclusters (prospectieve evaluatie) waarbij leren en evalueren centraal staan. Een uitgebreide evaluatie vindt plaats met elke clusterwerkgroep over het gebruik van AI-applicaties bij het zoeken en selecteren van geschikte literatuur en ook wat nodig is voor verdere implementatie en opschaling van het gebruik van AI-applicaties in het richtlijnontwikkelproces. Implementatie: In fase 3 wordt op basis van fase 2 een implementatie tool ontwikkeld voor opschaling van het gebruik van AI binnen een richtlijn ontwikkeltraject in de context van de Nederlandse situatie. Omdat de ontwikkeling van een scholingsmodule voor richtlijnadviseurs over gebruik van AI bij richtlijn ontwikkeling onderdeel is van de implementatie tool, worden de uitkomsten van dit project al tijdens, maar ook na afloop van het project direct geïmplementeerd in de werkwijze van het Kennisinstituut van de Federatie Medisch Specialisten. De scholingsmodule zal vrij beschikbaar zijn voor andere partijen. Hiermee kunnen ook richtlijn ontwikkelaars buiten het Kennisinstituut gebruik maken van de uitkomsten van dit project. Daarnaast wordt de resultaten ook breed gedeeld in het netwerk voor Nederlandse richtlijnontwikkelaars (GENEVER) en, het internationale netwerk GIN. Samenwerking: De strategische samenwerking vanuit de gedeelde ambitie om de richtlijnontwikkeling in Nederland efficiënter te maken en de complementaire expertise tussen de verschillende partijen maakt een sterk consortium waarbinnen dit project plaatsvindt. Het gaat om de Federatie Medisch Specialisten (FMS) als vertegenwoordiger van medisch specialistische richtlijngebruikers, het Kennisinstituut van de FMS met methodologische expertise op het gebied van richtlijnontwikkeling, de Patiëntenfederatie Nederland als vertegenwoordiger van de patiënten organisaties bij richtlijnontwikkeling, het Nederlandse Huisartsen Genootschap (NHG) met expertise ten aanzien van richtlijnontwikkeling voor de eerstelijnszorg en ervaring met implementatie van e-applicaties bij het richtlijnenproces en Cochrane Nederland (Julius centrum, UMCU) met expertise op het gebied van systematisch literatuuronderzoek en internationale ontwikkelingen ten aanzien van AI-applicaties. Input vanuit de praktijk wordt tijdens het project op verschillende manieren vormgegeven in de vorm van focusgroep gesprekken met richtlijnontwikkelaars (inclusief patiëntenvertegenwoordiging) en literatuurspecialisten, een vaste klankbordgroep bestaande uit adviseurs van het Kennisinstituut van de FMS en een Invitational Conference. Verder wordt het project van gevraagd en ongevraagd advies voorzien door een begeleidingscommissie die bestaat uit richtlijnontwikkelaars, literatuurspecialisten, computerwetenschappers en zorgprofessionals als eindgebruikers van de richtlijn.