Mobiele menu

Are orthotic insoles effective in pain reduction for plantar fasciitis in general practice?

Projectomschrijving

Hielspoor (fasciitis plantaris) is een veelvoorkomende voetklacht. Bij fasciitis plantaris (hielspoor) worden in zowel de sportmedische praktijk als in de huisartsenpraktijk diverse behandelingen toegepast waarbij vaak rust wordt voorgeschreven al dan niet in combinatie met een pijnstiller of injectie. Bij ongeveer een derde van de patiënten wordt een inlegzool geadviseerd. Er is echter nog maar heel weinig bewijs voor de effectiviteit hiervan.

Doel en werkwijze

In dit project is de effectiviteit van een behandeling met een inlegzool door een podotherapeut onderzocht bij mensen met fasciitis plantaris. Aan deze studie hebben 185 mensen meegedaan die met fasciitis plantaris klachten de huisarts bezochten. Deelnemers werden door loting ingedeeld in 3 groepen:

  1. een podotherapeutische behandeling met een op maat gemaakte inlegzool
  2. een podotherapeutische behandeling met een standaard, platte, inlegzool
  3. gebruikelijke zorg van de huisarts

Resultaten

Uit de resultaten blijkt dat een verwijzing naar de podotherapeut voor een op maat gemaakte inlegzool bij fasciitis plantaris niet leidt tot betere uitkomsten in vergelijking met de gebruikelijk geboden zorg van de huisarts. Daarnaast is de podotherapeutische interventie ook niet kosteneffectief en daarom moetenhuisartsen terughoudend zijn in de verwijzing van patiënten met fasciitis plantaris naar de podotherapeut.

Interview

Arts in opleiding tot huisarts en onderzoeker Nadine Rasenberg vertelt in een interview hoe en waarom zij onderzoek doet naar fasciitis plantaris. 'Juist zo’n ogenschijnlijk kleine kwaal kan huisartsen en patiënten veel tijd, geld en energie kosten'.

> lees het interview

Aanbevelingen

Gezien de getrokken conclusies zouden huisartsen patiënten met fasciitis plantaris klachten niet moeten verwijzen naar de podotherapeut, maar een meer afwachtend beleid moeten inzetten waarbij ze oefeningen aanraden.

Succesfactoren

De samenwerking met de beroepsvereniging voor podotherapeuten heeft veel draagvlak gecreëerd voor deelname aan dit project. De onderzoeksvraag leefde erg bij veel huisartsen; ook dit zorgde voor veel draagvlak waardoor de inclusie van patiënten voorspoedig verliep.  

Tips

Als er wordt samengewerkt met een beroepsgroep die ook de interventie uitvoert, moeten er goede afspraken gemaakt worden. Wij hebben 1 afgevaardigde betrokken bij het gehele proces en ook lid gemaakt van de projectgroep. Dit heeft voor draagvlak gezorgd bij de beroepsgroep.

Producten

Titel: Efficacy of foot orthoses for the treatment of plantar heel pain: a systematic review and meta-analysis
Auteur: Rasenberg, Nadine, Riel, Henrik, Rathleff, Michael S, Bierma-Zeinstra, Sita M A, van Middelkoop, Marienke
Magazine: British Journal of Sports Medicine
Titel: Custom insoles versus sham and GP-led usual care in patients with plantar heel pain: results of the STAP-study - a randomised controlled trial
Auteur: Nadine Rasenberg, Sita M A Bierma-Zeinstra, Lars Fuit, Michael Skovdal Rathleff, Amy Dieker, Peter van Veldhoven, Patrick J E Bindels, Marienke van Middelkoop
Magazine: British Journal of Sports Medicine
Titel: Incidence, prevalence, and management of plantar heel pain: a retrospective cohort study in Dutch primary care
Auteur: Nadine Rasenberg, Sita Ma Bierma-Zeinstra, Patrick J Bindels, Johan van der Lei, Marienke van Middelkoop
Magazine: British Journal of General Practice
Titel: The STAP-study: The (cost) effectiveness of custom made orthotic insoles in the treatment for plantar fasciopathy in general practice and sports medicine: design of a randomized controlled trial
Auteur: Rasenberg, N., Fuit, L., Poppe, E., Kruijsen-Terpstra, A. J. A., Gorter, K. J., Rathleff, M. S., van Veldhoven, P. L. J., Bindels, P. J., Bierma-Zeinstra, S. M., van Middelkoop, M.
Magazine: BMC Musculoskeletal Disorders

Verslagen


Eindverslag

Dit project heeft de effectiviteit van een behandeling met een inlegzool door een podotherapeut onderzocht bij mensen met een veelvoorkomende voetklacht: fasciitis plantaris, ook wel hielspoor genoemd. Aan deze studie hebben 185 mensen die met fasciitis plantaris klachten de huisarts bezochten meegedaan. Deelnemers werden middels loting ingedeeld in drie groepen: 1. Een podotherapeutische behandeling met een op maat gemaakte inlegzool; 2. Een podotherapeutische behandeling met een standaard, platte, inlegzool en 3. Gebruikelijke zorg van de huisarts. Uit de resultaten blijkt dat een verwijzing naar de podotherapeut voor een op maat gemaakte inlegzool bij fasciitis plantaris niet leidt tot betere uitkomsten in vergelijking met de gebruikelijk geboden zorg van de huisarts. Daarnaast is de podotherapeutische interventie ook niet kosteneffectief en daarom zouden huisartsen terughouden moeten zijn in de verwijzing van patiënten met fasciitis plantaris naar de podotherapeut.

In Nederland ziet een huisarts met een gemiddeld grote praktijk 8 patiënten met fasciitis plantaris per jaar. Fasciitis plantaris heeft voor veel patiënten een gunstige klinisch beloop, maar een bepaalde groep houdt langer dan 12 maanden klachten. Veel patiënten zoeken medische hulp voor hun klachten, maar het is niet duidelijk uit de wetenschappelijke literatuur welke behandeling het beste is. Patiënten krijgen hierdoor soms ook meerdere behandelingen. Een veel toegepaste behandeling is een verwijzing naar de podotherapeut voor een behandeling met inlegzolen. Ook kunnen patiënten met deze klachten terecht bij de podotherapeut zonder verwijzing. Er is weinig bewijs voor een behandeling met inlegzolen in de wetenschappelijke literatuur en er is helemaal geen informatie over de kosteneffectiviteit. Dit onderzoek onderzoekt de (kosten)effectiviteit van een podotherapeutische behandeling met een inlegzool bij patiënten met fasciitis plantaris. Door middel van een gerandomiseerde trial zullen 185 patiënten verdeeld worden over 3 behandelgroepen. 1 groep wordt verwezen naar de podotherapeut voor een behandeling met een podotherapeutische inlegzool, 1 groep wordt verwezen naar de podotherapeut en krijgt een behandeling met een standaard inlegzool en de laatste groep wordt niet verwezen naar de podotherapeut maar krijgt de zorg van de eigen huisarts of sportarts. De patiënten worden geworven in de praktijk van de huisarts en sportarts. De follow-up duur is 6 maanden, waarin de patiënten 6 vragenlijsten invullen. Gegevens over de pijn, voetfunctie, algehele gezondheid, sportparticipatie, werkparticipatie, herstel en compliance zullen worden verzameld. De primaire uitkomstmaat is de pijn in rust en bij activiteit bij 12 weken follow-up. Secundaire uitkomstmaten bevatten de pijn in rust bij activiteit bij 26 weken follow-up, de voet functie bij 12 en 26 weken follow-up, het door de patient gerapporteerde herstel bij 12 en 26 weken follow-up en de kosteneffectiviteit bij 26 weken follow-up. Doelstellingen - De effectiviteit vaststellen van een podotherapeutische behandeling met een inlegzool op de pijn in rust en bij activiteit bij patiënten met fasciitis plantaris. - De kosteneffectiviteit vaststellen van een podotherapeutische behandeling met een inlegzool bij patiënten met fasciitis plantaris.

Samenvatting van de aanvraag

Background: In both primary and secondary care, many intervention strategies are applied in patients with plantar fasciitis. The most frequently studied and applied treatments include biomechanical treatment (including footwear modification), stretching, shock wave therapy, and cortisone injections. However, there are few data from high-quality randomized controlled trials that support the efficacy of these therapies. A pilot study among 19 general practitioners (GPs) in the region of Rotterdam shows that during a first visit for foot complaints, 32% of the patients are directly referred to a podiatrist for an orthotic insole. Another 29% received direct advice for (prefabricated) insoles by their general practitioner. So orthotic insoles are the most frequent applied interventions for plantar fasciitis in general practice. However, there is insufficient evidence that insoles can reduce pain and improve function in these patients. Primary study aim: To examine the effectiveness of custom made orthotic insoles by a podiatrist, compared to sham orthotic insoles in patients with plantar fasciitis in terms of pain, function and recovery. Methods: Design: Double blinded Randomised Clinical Trial with a follow-up of 6 months. Population and recruitment: Patients with plantar fasciitis will be recruited in general practices and sports medicine practices. Patients with plantar fasciitis, characterized as pain at the medial hind foot, presenting themselves to a GP or sports physician and aged between 18 and 65 years and a minimal pain duration of 2 week are eligible for participation. Procedure: Participating GPs and sports physicians will inform eligible patients about the study and ask them whether they are interested in participating in the study. Subsequently the research team will contact the interested patients and further inform them about the study and check the inclusion criteria. If the patient fulfils the inclusion criteria and is willing to participate, he or she will be sent a written informed consent form and a baseline questionnaire by email. All patients are subsequently randomized into two groups. After randomization they will all visit the podiatrist for the assigned intervention. All participating patients will be sent online follow-up questionnaires at 2, 4,6, 12 and 26 weeks follow-up. Interventions: All patients will receive an information leaflet including stretching and loading exercises that can be performed at home. The podiatrist will proceed with a standard intake and will execute the same procedure in all patients. Subsequently all patients allocated to the intervention group will receive a custom made orthotic insole while patients allocated to the control group will receive a flat insert (placebo insole). All participants will be blind to their treatment allocation. Measurements: The baseline questionnaire informs on demographics, duration of pain, daily activities, general health, neuropathic pain, pain severity, function and quality of life. In addition to the baseline questionnaire, all subjects will undergo a gait analysis and the Foot Posture Index will be determined by the podiatrist. The follow-up questionnaires will include the following items: recovery, pain intensity, function, quality of life, direct and indirect costs. Primary outcome measures: - pain at rest and during activity (11-point NRS scale) - foot function (FFI) - recovery (measured on a 7-point Likert scale ranging from “completely recovered” to “worse than ever”) Sample size: Based on the literature it is estimated that with a power of 80% and an alpha of 0.05 (one-sided), it is possible to detect an effect size of 0.5 with 10.5 points difference on the pain score with 63 patients in each study group. Taking a loss to follow-up of 10% into account, a total of 138 patients with plantar fasciitis will be included in the trial.

Kenmerken

Projectnummer:
839110008
Looptijd: 100%
Looptijd: 100 %
2015
2020
Gerelateerde subsidieronde:
Projectleider en penvoerder:
Dr. M. van Middelkoop
Verantwoordelijke organisatie:
Erasmus MC
Afbeelding

Onderzoek naar huisartsgeneeskunde door aioto’s

Om de behandeling van patiënten te verbeteren, financieren we onderzoek naar wetenschappelijke vragen uit de dagelijkse praktijk. Doordat de onderzoeken worden uitgevoerd door artsen in opleiding tot onderzoeker dragen ze ook bij aan de academisering van de opleidingen. Lees meer over deze onderzoeken.