Is vitamine D3 effectief bij patiënten met perniones in de huisartsenpraktijk
Projectomschrijving
Perniones (winterhanden, wintertenen en winterdijen) is een onschuldige maar erg hinderlijke aandoening die flinke beperkingen kan veroorzaken in het dagelijks leven. Gedurende de wintermaanden ontstaan paarsblauwe, jeukende of pijnlijke verkleuringen aan vingers of tenen en soms aan de bovenbenen. Vaak is er zwelling en soms zijn er wondjes.
Doel
We weten nog weinig over de achtergronden en behandeling van deze ziekte. Daarom doen we daar in dit project onderzoek naar.
Resultaat
Systematisch literatuuronderzoek naar verschillende therapeutische mogelijkheden bij perniones en de effectiviteit heeft 7 artikelen met totaal 9 onderzoeken opgeleverd. Vitamine D3 intramusculair, nifedipine per os en fluocinoloncrème lokaal lijken effectief te zijn. Maar vanwege de slechte kwaliteit van het onderzoek en het geringe aantal onderzochte patiënten kan hierover geen eenduidige uitspraak worden gedaan.
Vervolg
Er is vervolgonderzoek: projectnummer 42011006.
Verslagen
Samenvatting van de aanvraag
In de winter 2003-2004 worden 30 patiënten met klachten van perniones geincludeerd. Deze patiënten worden geworven in 20 huisartspraktijken in de regio Waterland. Inclusie criteria zijn: leeftijd 18 jaar of ouder, voldoende cognitief functioneren en voldoende begrip van de nederlandse taal om de instructies te kunnen begrijpen en klachten van perniones gedurende tenminste 3 weken. Exclusie criterium is het gebruik van Nifedipine of een andere calciumantagonist. Per patiënt wordt een singlecase experiment van het tijdserietype uitgevoerd waarbij het effect van een intramusculaire injectie met 600.000 eenheden vitamine D3 bestudeerd wordt. Het moment van toedienen van de vitamine D3 injectie wordt geblindeerd voor patiënt en onderzoeker door twee injecties met een interval van twee weken toe te dienen waarbij één van de injecties de vitamine D3 injectie is en de andere een injectie met Nacl 0,9%. De volgorde van de injecties wordt gerandomiseerd. Het belangrijkste meetinstrument is een dagboek waarin de patiënt dagelijks de ervaren jeuk, pijn en beperking in het dagelijks functioneren noteert, elk met behulp van een 100 mm visueel analoge schaal. Uitwerking vindt plaats met behulp van de vereenvoudigde C-statistic. De belangrijkste confounder, de temperatuur wordt gedocumenteerd door het dagelijks opvragen van de gemiddelde dagtemperatuur in de Bilt.