Mobiele menu

Dietary interventions in Irritable Bowel Syndrome: soluble, insoluble, or no fibre? A randomised controlled trial in primary care

Projectomschrijving

Huisartsen adviseren patiënten met prikkelbare darm syndroom (PDS) vaak om vezelrijker te gaan eten. Vaak luidt het advies gebruik van onoplosbare vezels (tarwezemelen). In ongeveer 2/3 van de gevallen schrijft de huisarts daarnaast extra vezels voor. Meestal in de vorm van oplosbare vezels (psyllium).

Doel

Het doel van ons onderzoek was het nut van de 2 typen voedingsvezels bij de behandeling van PDS in de huisartspraktijk te bepalen.

Werkwijze

Patiënten werden willekeurig toegewezen aan behandeling van 12 weken met:

  • 10 gram oplosbare vezels (psyllium)
  • 10 gram onoplosbare vezels (tarwezemelen)
  • 10 gram placebo (rijstebloem)

Resultaat en aanbevelingen

Vermindering van buikpijn of ongemak was groter in de psylliumgroep dan in de placebogroep, zowel na 1 maand als na 2 maanden. De behandeling met tarwezemelen was pas na 3 maanden meer effectief in vergelijking tot placebo. Psyllium biedt voordelen voor PDS-patiënten. De huisarts moet terughoudend zijn met advies voor tarwezemelen voor PDS-patiënten.

Producten

Titel: Irritable bowel syndrome in primary care
Auteur: C.J. Bijkerk

Verslagen


Eindverslag

We onderzochten het effect van oplosbare (psyllium) en onoplosbare (tarwezemelen) vezels in een gerandomiseerd gecontroleerd onderzoek (RCT) bij 275 PDS patiënten in de huisartsenpraktijk. Patiënten werden willekeurig toegewezen aan behandeling van 12 weken met 10 gram oplosbare vezels (psyllium) (n=85), 10 gram onoplosbare vezels (tarwezemelen) (n=97) of 10 gram placebo (rijstebloem) (n=93). De proportie van patiënten met adequate vermindering van buikpijn of ongemak (primaire eindpunt) was groter in de psylliumgroep dan in de placebogroep, zowel na 1 maand en 2 maanden. Tarwezemelen waren pas na 3 maanden behandeling meer effectief in vergelijking tot placebo, maar dit was niet langer statistisch significant in de worst-case analyse. We concluderen dat psyllium voordelen bied voor PDS patiënten in de huisartsenpraktijk, waar tarwezemelen met terughoudendheid moet worden geadviseerd.
Het prikkelbare darm syndroom (PDS) is een functionele aandoening die zich kenmerkt door buikpijn of ongemak geassocieerd met veranderend ontlastingspatroon en verschijnselen van een verstoorde ontlasting. PDS wordt het best begrepen vanuit een interactie tussen biologische en psychologische factoren. Verstoring van de interactie tussen hersenen en darmen met het enterische zenuwstelsel (brain – gut as) is betrokken bij de veranderde darm motiliteit en toegenomen viscerale sensitiviteit. Voedingsvezels kunnen bij PDS patiënten pijn verminderen en het ontlastingspatroon verbeteren door het aangrijpen op viscerale hypersensitiviteit en darm motiliteit. Er zijn aanwijzingen dat oplosbare (psyllium) en onoplosbare vezels (tarwezemelen) een verschillend effect hebben op PDS symptomen. Er is echter weinig tot geen bewijs dat de behandeling effectief is. Het doel van dit onderzoek is het nut te bepalen van de toevoeging van oplosbare, onoplosbare, of geen vezels aan het dieet bij de behandeling van PDS in de huisartspraktijk. Totaal worden 285 patiënten geïncludeerd. Deelnemers worden in totaal worden 74 praktijken in centraal en zuid Nederland gerekruteerd. In het afgelopen jaar hebben we 53 huisartspraktijken gerekruteerd. Totaal zijn 2.100 patiënten geselecteerd in de leeftijd 18-65 jaar die de afgelopen 2 jaar hun huisarts hebben geconsulteerd en zij zijn benaderd om deel te nemen aan het onderzoek. De eerste patiënt is op 15 april 2005 ingesloten, op dit moment zijn 226 patiënten gerandomiseerd en hiervan zijn er 58 zogenaamde incidentele gevallen. In het afgelopen jaar hebben we 131 patiënten ingesloten. Meer dan de helft van de patiënten (n = 132) heeft het onderzoek niet voltooid en 53 hebben hun toezegging ingetrokken. Het selecteren van PDS patiënten in het elektronische dossiers en namens de huisarts uitnodigen voor deelname aan het onderzoek is een succesvolle methode om patiënten te werven voor een onderzoek. De patiënten die deelnemen aan dit PDS onderzoek verschillen van geschikte maar niet participerende patiënten met name op het gebied van PDS symptomen en de duur van PDS. Dit kan effect hebben op de externe validiteit van de onderzoeksresultaten.

Samenvatting van de aanvraag

Irritable Bowel Syndrome (IBS) is a common gastro-intestinal disorder in primary care. Increasing the amount of fibre in the diet is an almost universal recommendation in the primary care management of IBS. There is, however, limited evidence that soluble fibre (psyllium) is effective in IBS, while insoluble fibre (bran) might even worsen the clinical outcome. Randomised studies evaluating the effect and tolerability of fibre therapy in primary care are lacking altogether. This study is performed to assess the role of dietary life style advices pertaining to the fibre content of the daily diet in IBS. We propose a double blind randomised placebo-controlled trial to evaluate the effects of soluble and insoluble fibres in the treatment of IBS patients in primary care. Primary care IBS patients (aged 18-65) will be randomly allocated to receive 10 gram soluble fibre (psyllium), 10 gram insoluble fibre (bran), or identical placebo per day during 12 weeks, and be instructed not to change dietary habits. Outcome parameters include change in Adequate Relief score, IBS Symptom Severity Score and Quality of life. Fibre intake will be monitored every three weeks by means of a self-completed food frequency questionnaire. All patients will be follow-up for in total 24 weeks. A total of 285 IBS patients will be included within two years by 30 GPs. Het Prikkelbare Darm Syndroom (PDS) is een veel voorkomende aandoening in de huisartsenpraktijk. Bij de behandeling van PDS in de huisartspraktijk wordt algemeen aanbevolen het gehalte aan vezels in het dagelijkse dieet te verhogen. Er is echter weinig tot geen bewijs dat toevoeging van oplosbare vezels (psyllium) effectief is bij PDS, terwijl onoplosbare vezels (zemelen) de symptomen van PDS mogelijk zelfs verergeren. Gerandomiseerde studies naar de effectiviteit en de tolerantie van vezeltherapie bij PDS in de huisartspraktijk ontbreken. Deze studie is opgezet om bij patiënten met PDS de plaats van dieet interventies gericht op verhoging van de hoeveelheid vezels in het dagelijkse dieet te bepalen. Om de effecten van oplosbare en niet oplosbare vezels bij de behandeling van PDS patiënten in de huisartsenpraktijk te evalueren wordt een dubbel blind gerandomiseerde placebo gecontroleerde trial voorgesteld. Patiënten met PDS in de huisartsenpraktijk (leeftijd 18-65) worden aselect ingedeeld en krijgen gedurende 3 maanden dagelijks of 10 gram oplosbare vezels (psyllium) of 10 gram onoplosbare vezels (zemelen) of een identieke placebo voorgeschreven. Uitkomst parameters zijn verandering in de Adequate Relief Score, IBS Symptom Severity Score en kwaliteit van leven. Alle patiënten worden 24 weken vervolgd. In 2 jaar zullen 285 PDS patiënten door 30 huisartsen worden geïncludeerd.

Kenmerken

Projectnummer:
42000020
Looptijd: 100%
Looptijd: 100 %
2004
2007
Onderdeel van programma:
Gerelateerde subsidieronde:
Projectleider en penvoerder:
Prof. dr. N.J. de Wit
Verantwoordelijke organisatie:
Universitair Medisch Centrum Utrecht
Afbeelding

Alledaagse Ziekten

Zo’n 80% van de klachten waarmee patiënten naar de huisartsen-praktijk komen, zijn alledaagse klachten zoals buikpijn, een neerslachtige periode, wratten of slapeloosheid. Vanuit ons programma Alledaagse Ziekten financierden we onderzoek om adviezen en behandelingen wetenschappelijk te onderbouwen. Dit project is daar één van. Bekijk de andere projecten.